Dış politika da bir halk sağlığı sorunudur

Can DÜNDAR

ARTI GERÇEK- Son aylarda Türkiye’deki Uygur Türklerinin evlerine polis baskınları çoğaldı. Gözaltına alınan Uygurların, sınır dışı etme merkezlerinde tutulduğu bildiriliyor. Avukatları, onların Çin aşısı pazarlığı nedeniyle tutuklandıklarını öne sürüyor. 

Pekin, uzun süredir diasporadaki Uygurları geri almak için Ankara’ya baskı yapıyor. Çin’le Türkiye arasındaki suçluların iadesi anlaşması, 4 ay önce Çin parlamentosunda onaylanmıştı. Anlaşma, Türkiye Büyük Millet Meclisi de onaylayınca yürürlüğe girecek. Tabii bu, Türkiye için tarihi bir leke olacağından onay, şimdilik bekletiliyor. 

Daha önce Mayıs ayında Türkiye’ye 100 milyon doz aşı geleceğini söyleyen Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, dün önümüzdeki iki ay, aşı tedarikinin güçleşeceğini açıkladı; Sinovak’ın sevkiyatında yavaşlamalar yaşandığını söyledi. Çin’in vaat ettiği aşıları geciktirmesi, ister istemez "Acaba Çin, aşıyı kullanarak Türkiye’ye şantaj mı yapıyor" sorusunu akıllara getiriyor.

Salgın politikası tamamen batağa saplanan hükümet şimdi de Rus menşeli Sputnik aşısı için Moskova ile anlaştı. Aşının yarın Ruslar tarafından da siyasi bir koz olarak kullanılmayacağının garantisi yok.

Dünya basını, aylardır, Çin ve Rusya’nın ellerindeki aşıları küresel nüfuzlarını artırmak ve siyasetlerini dayatmakta silah olarak kullandığını yazıyor. Pandemi, jeopolitik güç oyununda kartların yeniden dağıtılmasına yol açtı.  Avrupa Birliği’nin aşı politikasının tamamen çökmesi, Pekin ve Moskova’nın elini güçlendirdi. Öyle görünüyor ki aşı üretimini kontrol eden, önümüzdeki süreçte dünyanın kaderinde daha çok söz sahibi olacak.

Türkiye’de yaşanan sağlık faciası, bir boyutuyla da AKP’nin dış politikadaki yalpalamalarından kaynaklanıyor. Sağlık Bakanı dün, "Yeni dünya düzenine hazırlıksız yakalandık" dedi. Ekonomide olduğu gibi sağlıkta da dışa bağımlılık ağır sonuçlar yaratıyor. Ve iç politikadaki zaaflar, dış politikadaki yanlış tercihler, halk sağlığını da tehdit ediyor. Türk Tabipler Birliği, "Savaş, bir halk sağlığı sorunudur demişti ya; artık dış politika da öyle…