AKP Kürt seçmen desteğinin yüzde 30'unu kaybetti, CHP bölgede ikinci parti olabilir
Remzi BUDANCİR
+GERÇEK-Ekonomik kriz, hayat pahalılığı, yargı alanı başta olmak üzere bir çok alanda sorunun giderek büyüdüğü günümüzde seçim tartışmaları da artarak devam ediyor. İktidara geldiği günden bu yana muhafazakar Kürt seçmeninin desteğini alan AKP’nin 2015 yılından bu yana MHP ile kurduğu ittifak Kürt seçmende rahatsızlık yarattığına ilişkin bir çok yorum var. Muhalefet cephesinden CHP'nin Kürt meselesi, temel hak ve özgürlükler konusunda kullandığı dil seçmen nezdinde olumlu karşılandığı belirtiliyor.
İktidar partisinin hedefinde olan HDP ise tüm baskılara rağmen oy oranında düşüş görünmüyor. AKP için en önemli olan yeni kurulan Gelecek ve DEVA Partileri. İki partide AKP’den ayrılan siyasetçiler tarafından kuruldu. AKP'den kopacak olan seçmen için birinci adres olarak görülüyor. Saadet ve DEVA Partisinin AKP'li seçmenin kayabileceği noktada olması iktidar açısından risk oluşturuyor.
AKP OY KAYBI YAŞIYOR, HDP OYLARINI KORUYOR, CHP İSE OYLARINI ARTTIRIYOR
Seçim tartışmalarının arttığı, seçmen eğilimin merak edildiği bu günlerde Diyarbakır merkezli Rawest Araştırmalar, Diyarbakır, Mardin, Urfa ve Van şehirlerini kapsayan seçim anketini yayınladı. Dört büyük şehirde bin 565 kişiyle yüz yüze yapılan ankette, 2018 seçim sonuçları ile karşılaştırma yapıldı. Ankete göre dört ilde HDP yüzde 51.3 ile yine birinci parti. Ancak 2018'deki yüzde 52,4 oy oranı göz önüne alındığında HDP oylarında küçük de olsa bir düşüş görünüyor. Ankete göre en büyük düşüş AKP’de olduğu görülüyor. 2018'de yüzde 34,7 olan AKP oyları, ankete göre yaklaşık 11 puan geriledi ve yüzde 23.8 olarak hesaplandı. AKP gibi bölgede kan kaybeden diğer parti de MHP. 2018'deki yüzde 4.3 olan MHP oyları ankete göre yüzde 1.9'a düştü. Anket sonucuna göre oylarında yükseliş olan parti CHP. Dört yıl önce sadece yüzde 2.7 oy alabilen CHP, son ankete göre oy oranını yüzde 9.8'e yükseltti. CHP yanı sıra İYİ Parti'de de küçük bir yükseliş var. 2018'de yüzde 1.8 olan oy oranı, yüzde 2.1'e çıktı. 2018 yılında daha kurulmayan DEVA ve Gelecek Partileri oy oranları da oldukça önemli. Anket sonucuna göre DEVA Partisi oyları yüzde 4.7, Gelecek Partisi oyları da yüzde 2.6 olarak hesaplandı. Bu partilere destek veren seçmenin 2018 seçimlerinde AKP’ye destek veren seçmen kitlesi olduğu tahmin ediliyor.
AKP YÜZDE 30 OY KAYBI YAŞADI
Yaptıkları saha araştırmasını +Gerçek’e değerlendiren Rawest Araştırma Genel Müdürü Roj Esir Girasun, Diyarbakır, Mardin, Urfa ve Van’da gerçekleştirdikleri araştırmanın iktidar partisinin ciddi oy kaybı yaşadığını gösterdiğini söyledi. İktidar partisinin yüzde 30’un üzerine bir oy kaybı yaşadığını ifade eden Girasun, "Araştırma, AK Parti'nin 2018 seçimlerinde aldığı oyların yüzde 30’undan fazlasını kaybettiğini gösterdi. Bölgenin büyük partisi olan HDP ise AK Parti’nin oy kaybından çok faydalanamadığını, aynı zamanda oylarını koruduğunu gözlemledik" dedi.
Rawest Araştırma Genel Müdürü Roj Esir Girasun
CHP VEKİL YA DA VEKİLLER ÇIKARABİLİR
Girasun, araştırmanın en dikkat çekici kısmının muhalefet cephesinin aldığı desteğin olduğuna işaret etti. Daha önce bölgede pek varlık göstermeden CHP’nin oylarını yaklaşık 4 katına çıkardığına dikkat çeken Girasun, "Bu da Cumhuriyet Halk Partisinin Diyarbakır, Mardin, Urfa, Van gibi kentlerden vekil veya vekiller çıkarmasının artık çok kuvvetle muhtemel olduğunu gösteriyor. 2002 seçimlerinden bu yana Cumhuriyet Halk Partisi bu illerden vekil çıkaramadı. Şimdi bu önümüzdeki dönemde Cumhuriyet Halk Partisinin milletvekili veya vekiller çıkarabilir" diye anlattı.
AKP’NİN NEDEN OY KAYBI YAŞADI?
Dört büyükşehirde iktidar partisinin yaklaşık 11 puanlık kaybı olduğunu, iktidar ortağı olan MHP’nin de 2018 seçimlerine göre oy kaybı yaşadığını hatırlatan Girasun, iktidarın oy kaybı gerekçelerini sıraladı:
"İktidar partisinin oy kaybının başlıca sebepleri kimlik baskısı. AK Parti-MHP ittifakının artık vücutlaşmış, somutlaşmış bir şekilde ortaya çıkması, Cumhur İttifakı ideolojisinin Kürt meselesinde ki baskıcı politikaları vardı. Aslında daha öncede Cumhur İttifakı vardı ama artık bu sistem daha net oturduğu için AK Partinin Kürt meselesinde bir açılım yapabileceği, daha geniş alana kayabileceğine dair umut tükeniyor seçmende. Bu önemli. İkincisi ise kimlik baskını tolere edebilecek ekonomik refah halinin ortadan kalkması… Çünkü çok büyük bir ekonomik bozukluk var. iktidarın artık bunu toparlayabileceğine dair kanaat azalıyor. Üçüncü önemli sebep ise, Cumhuriyet Halk Partisinin artık bir iktidar umudunu göstermesi, iktidar gücü olarak ortaya çıkma meselesidir. Dördüncü neden ise AK Partinin ana omurgasından kopmuş, DEVA ve Gelecek gibi iki siyasal partinin ortaya çıkmasıdır. Bunların AK Partiden oy tırtıklamaya başlaması diyebiliriz."
DEVA VE GELECEK BEKLENEN ÇIKIŞI YAPAMADI
Saha araştırmasının DEVA ve Gelecek partilerinin beklenen çıkışı yapamadığını gösterdiğini ifade eden Girasun, "Özellikle DEVA partisi bölgede ciddi bir heyecan yaratmıştı. Bu gün aldığı oyların CHP’nin gerisinde kalması, CHP’nin bölgede DEVA partisinin önünde seyrediyor olması, iki katına yakın oy alıyor olması aslında bu partilerin beklenen çıkışı yaratamadığını gösteriyor. Muhalefet açısından CHP’nin yükselen bir ivmesi var. Bu ivme gittikçe bir hareketliliğe dönüşüyor. CHP’nin bölgede yakın zamanda AK Partiye yakın oy alması, bölgenin ikinci partisi olması, seçime doğru giderken bu yükseliş trendini devam ettirmesi halinde bölgenin ikinci partisi olabilir. Şaşırtıcı sonuçlar ortaya çıkabilir diyebiliriz" ifadelerini kullandı.
AKP 7 HAZİRAN 2015 SEÇİMLERİNDE ALDIĞI OYLARIN GERİSİNE DÜŞTÜ
Genel anlamda bölge kentlerine bakıldığında HDP’nin oylarını koruduğunu belirten Girasun, CHP’de ise yükselişin, AKP cephesinde ise düşüşün yaşandığını yeniledi.
Girasun, şunları söyledi: "Cumhuriyet Halk Partisi 4 kata yakın bir oy arttırmış durumda. DEVA ve Gelecek partileri bölgede aldıkları oylar hala Türkiye genelinde aldıkları oylardan fazla. Ve AK Parti bölgede 7 Haziran (2015) seviyesinin gerisine düşmüş durumda. Ak Parti’nin kurulduğu günden bu yana en düşük oy aldığı seçimler 7 Haziran 2015 seçimleriydi. Bugün AK Parti'nin 7 Haziran 2015 seçimlerinde aldığı oyun gerisine düştüğünü görüyoruz. Buda iktidar için büyük bir kaybı gösteriyor."
