AKP’nin 18 yılı: 27 bin 493 kişi işkence gördü

AKP’nin 18 yılı: 27 bin 493 kişi işkence gördü
2002 - 2020 yılları arasında en az 27 bin 493 kişi işkence ve kötü muameleye uğradı. 86 kişi işkence sonucu yaşamını yitirdi.

ARTI GERÇEK- CHP İstanbul Milletvekili ve TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanvekili Sezgin Tanrıkulu, "2002-2020 yılları AKP hükümetleri İşkence ve Kötü Muamele Raporu"nu açıkladı.

Rapora göre, 2002 - 2020 yılları arasında en az 27 bin 493 kişi işkence ve kötü muameleye uğradı. Tanrıkulu, ancak işkence gördüğü halde açıklamayan, suç duyurusunda bulunmayanlar ile toplantı ve gösterilerde işkenceye maruz kalanlar dikkate alındığında gerçek sayının bunun çok üzerinde olduğunu vurguladı. Rapora göre, sokağa çıkma yasakları dönemi ile 15 Temmuz darbe girişiminin ardından ilan edilen OHAL döneminde işkence vakalarının zirve yaptığı görülüyor. 2017 yılından itibaren 2 binleri geçen işkence görenlerin sayısı 2020 yılında yeniden yükselişe geçiyor.

İşkence ve kötü muamele vakalarının yıllara göre dağılımı şöyle oldu:

CEZASIZLIK VE ARTAN İŞKENCE/KÖTÜ MUAMELE OLAYLARI

Artan işkence ve kötü muamele olaylarında cezasızlığın rolüne vurgu yapan Tanrıkulu, raporda şunları belirtti:

"Cezasızlık, en yalın ifadeyle yaşanan bir hak ihlalinin soruşturmasının, faillerinin bulunmasının, yargılanmasının ve cezalandırılmasının, suçtan mağdur olanların tazmin edilmesinin söz konusu olmamasıdır. Burada altı çizilen konu devletin sorumluluğudur.

2020 Yılı Mayıs Ayında Covid-19 Salgını gerekçesiyle gündeme gelen sokağa çıkma yasağı/kısıtlamalarına uymayan (ya da uymadığı iddia edilen) kişilerin kolluk güçlerinin fiziksel şiddetine maruz kaldığı çok sayıda olay yaşandı. İşkence/darp olaylarındaki artışın Türkiye’de artık iyice yerleşen ‘cezasızlık’ olgusundan kaynaklandığı ortadadır. İşkence ve hatta yaralama/öldürme suçu işleyen kolluk görevlilerinin adil ve etkili bir biçimde soruşturulmadığını, yargılanmadığını birçok olay göstermiştir."

Sosyal medyanın etkisiyle işkence ve darp olaylarının gündeme gelebildiğini, İçişleri Bakanlığı ya da emniyet müdürlüklerinin "polislerin/bekçilerin görevden uzaklaştırıldığı" açıklamaları yapmak zorunda kaldığını hatırlatan Tanrıkulu, ancak soruşturmaların nasıl sürdürüleceği ve sonuçlanacağının bilinmediğini vurguladı.

CPT RAPORLARI

Tanrıkulu, Avrupa Konseyi İşkenceyi ve İnsanlık Dışı veya Onur Kırıcı Muamele veya Cezalandırmayı Önleme Komitesi’nin (CPT) Ağustos 2019’da açıkladığı raporu da hatırlattı.

CPT raporunda, başta İstanbul ve Gündeydoğu Anadolu bölgesindeki iller olmak üzere gözaltı merkezlerinde çok sayıda kişiye fiziksel şiddet ve kötü muamele uygulandığı, özellikle kadınların tecavüz tehdidi, sözlü ve fiziksel tacizi de içeren psikolojik baskı ve kötü muameleye maruz kaldığı tespitleri yer almıştı. Bazı cezaevi koşullar için de "insanlık dışı ve aşağılayıcı düzeyde" tespiti yapılmıştı.

86 KİŞİ İŞKENCE SONUCU YAŞAMINI YİTİRDİ

Tanrıkulu’nun raporuna göre, 2002-2020 yılları arasında 86 kişi gözaltında işkence sonucu yaşamını yitirdi. Gözaltında ölümlerin yıllara göre dağılımı şöyle:

‘ZORLA KAYBETMELERLE İLGİLİ CEZALANDIRILAN TEK BİR KAMU GÖREVLİSİ YOK’

Raporda, 90’lı yıllarda sıkça karşılaşılan ve 2016 yılında OHAL’in ilanıyla birlikte yeniden gündeme gelen "zorla kaybetme"lere dair de veriler yer aldı.

"Bugüne kadar zorla kaybetmeler ile ilgili cezalandırılan herhangi bir kamu görevlisi yoktur" diyen Tanrıkulu, İHD’nin verilerine göre, 2019 yılında 7 kişinin zorla kaçırıldığını, Hafıza Merkezinin verilerine göre de 1990'lardan bugüne gözaltına alındıktan sonra kaybolan insan sayısının bin 388’i bulduğunu aktardı. Çalışmalar sonucu 253 toplu mezar bulundu, bu mezarlarda 4 binden fazla kişinin gömülü olduğu tespit edildi.

Tanrıkulu, raporunda, "2000’li yıllarda azalan ve Cumartesi Anneleri’nin eylemlilikleri dışında kamuoyu gündeminden çıkan ‘zorla kaybetmeler’, 15 Temmuz Darbe Girişiminden sonra yeniden başladı. OHAL sonrası dönemde (2016-2020 yılları arasında) çoğunluğu FETÖ-PDY operasyonları çerçevesinde kaybedilenlerden 24’ü daha sonra ‘bulundu.’ Bu kişilerin ‘kayıp oldukları dönemde’ yoğun işkence gördükleri belirlendi. Kaybolanlardan Şimoni Diril'in cesedi de 70 gün sonra köy yakınlarında bulundu" ifadelerine yer verdi.

İlgili Haberler
Öne Çıkanlar