‘Avrupa Stratejik Pusula’ çalışması tamamlandı

Avrupa Birliği’nin "Stratejik Pusula" projesinin taslak metni bugün basına sızdı. Pusula, yeni savunma ilkeleri, hedefleri ve bunun için gerekli olan askeri ve lojistik alt yapıyı hazırlamak üzere çalışılmaya başlanmıştı.

Avrupa Birliği Dış İlişkiler Yüksek Komiseri Josep Borrell başkanlığında hazırlanan raporun taslak metninde; "AB üyesi ülkelerin siber güvenlik, hava ve deniz kuvvetlerinde yüksek eğitimli askeri gücünü iki katına çıkarmasına rağmen, AB'nin eğitim ve yardım misyonlarının mütevazı kaldığı, üye devletlerin ABD'nin lojistik, komuta ve kontrol yeteneklerinden yoksun olduğu, bu koşullarda ABD'nin istihbarat toplama yeteneğiyle de boy ölçüşecek durumda olmadığı" vurgulandı.

Avrupa sınırlarındaki devletlerin yetersiz kaldığı durumlarda AB'nin "barış gücü göndermesi veya vatandaşları tahliye etmesi gibi ihtiyaçlara yanıt verebilecek bir güç oluşturulmasına yer verilen metnin önsüzünde Borrell, geçmişteki savunma projelerinin başarısızlıklarına atıfta bulunarak Stratejik Pusula'nın "sadece yeni bir AB belgesi olmadığını" vurgulandı.

Bugün projeyi AB komiserlerine sunan Borrell, "Bu seferki fark, jeopolitik bağlamın değişme hızında yatıyor. Değişim, savunma alanında eyleme geçmeyi daha acil hale getiriyor. Karşılaştığımız tüm tehditler yoğunlaşıyor ve üye devletlerin bireysel olarak başa çıkma kapasitesi yetersiz kalıyor" dedi.

VOA Türkçe’den Arzu Çakır’ın haberine göre; Stratejik Pusula’daki en tartışmalı önerilerden biri, 2025 yılına kadar AB bünyesinde, hızlı operasyonel kapasitesi olan "kara, hava ve deniz güçlerinden oluşan 5 bin askerlik bir AB askeri gücü" oluşturulması önerisi. Taslağa göre, bu askeri gücün, "yaklaşan tehditlere yanıt vermek veya bir kriz durumuna, örneğin düşmanca bir ortamda bir kurtarma ve tahliye görevine veya bir istikrar operasyonuna hızlı bir şekilde yönlendirilmesi" ve 2023'ten itibaren düzenli olarak ortak tatbikatlar yapması öngörülüyor.

Şimdiye kadar, kriz durumlarında, bu tür bir askeri operasyon için, tüm üye devletlerin "oybirliği" gerekiyordu. Yeni taslakta, kriz durumlarında acil karar alma zorunluluğuna atıfta bulunarak, daha hızlı bir operasyon kararı için "daha esnek karar verme yöntemleri" öneriliyor. Diğer bir deyişle ülkelerin operasyona katılması gönüllülük esasına dayanıyor ve "genişletilmiş bir ortak maliyete katkı yapan, hareket etme isteği ve kapasitesi olan AB devletleri tarafından yönetilen koalisyonların katılmasını" öngörüyor. Ancak bazı üye devletler, bu öneriye karşı, "oybirliğinin yol gösterici ilke olarak kalması gerektiğini" savunuyor.