Cenevre'deki Biden-Putin görüşmesi sona erdi
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Joe Biden, 20 Ocak'ta göreve başladıktan sonra Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'le ilk kez bugün İsviçre'nin Cenevre kentinde bir araya geldi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Biden'la görüşmenin gerçekleştirildiği Villa La Grange'a 14:05'te giriş yaparken, ABD Başkanı Joe Biden 12 dakika sonra geldi. Her iki lider de İsviçre Cumhurbaşkanı Guy Parmelin tarafından karşılandı. Liderler dışişleri bakanları ve çevirmenlerin eşliğinde görüştü. İki lider görüşmelerinin ardından ayrı ayrı basın toplantısı düzenleyecek.
İki lider, Biden'ın ilk yurt dışı ziyaretinde üçüncü durağı olan İsviçre'nin Cenevre kentinde görüştü. İlk aşamada Putin, Biden ve dışişleri bakanları Sergey Lavrov ile Antony Blinken'ın hazır bulunduğu görüşmeye daha sonra çoğunlukla danışmanlardan oluşan heyetler de katıldı.
İki lider de görüşmenin ABD-Rusya ilişkilerini daha istikrarlı ve tahmin edilebilir bir düzeye oturmasının ilk adımı olabileceğinin sinyallerini vermişti.
İki ülke arasında siber saldırılar, ABD seçimine Rus müdahalesi, nükleer silahların kontrolü anlaşmasından Rusya'nın çekilmesi ve Rusya'nın Ukrayna'nın bazı bölgelerini ilhak etmesi gibi konularda yaşanan gerilim sürüyor.
BEYAZ SARAY'DAN AÇIKLAMA
Beyaz Saray, Putin ile Biden arasındaki görüşmenin genişletilmiş formattaki ikinci bölümünün sona erdiğini duyurdu.
İkinci bölümün TSİ 18:05'te sona erdiğini belirten Beyaz Saray'a göre iki lider arasındaki görüşme toplam üç buçuk saat sürdü.
Beyaz Saray, Putin ve Biden'ın planlandığı gibi iki değil, bir genişletilmiş toplantı yaptığının altını çizdi.
Beyaz Saray liderler arasındaki zirvenin sona erdiğini belirtirken Rus heyeti, Putin'in basın toplantısı düzenleyeceği salona gelmeye başladı.
Biden'ın ise TSİ 20:30'da basın toplantısı düzenleyeceği açıklandı.
PUTİN'DEN AÇIKLAMA: TARTIŞMALAR SON DERECE YAPICIYDI
Putin, Biden'la yaptığı görüşmeler için 'yapıcı' nitelendirmesi yaparak "Ortada herhangi bir düşmanlık olmadığını düşünüyorum. Tam tersine farklı taraflarda durmamıza rağmen birbirimizi anlamaya ve pozisyonlarımızı daha yakın kılmak konusunda istekli davrandık. Tartışmalar son derece yapıcıydı" dedi.
Sputnik Türkiye'nin haberine göre, Rus lider ayrıca, "Rusya ve ABD büyükelçilerin görev yerlerine dönmesi konusunda Biden'la mutabakat sağladık" ifadelerini kullandı.
Putin'in konuşmasından öne çıkanlar şu şekilde:
* Ukrayna meselesini çok geniş şekilde olmasa da ele aldık. Biden, Donbass'taki sorunların Minsk anlaşmaları temelinde çözülmesini kabul etti.
* Biden, Stratejik Saldırı Silahlarının Azaltılması Anlaşması'nın (START-3) uzatılması konusunda sorumlu ve zamanında bir karar aldı. Rusya ve ABD'nin stratejik istikrarın sağlanmasında sorumlulukları var. İki ülke, uzatılan START-3 anlaşmasında yapılacak olası değişiklikleri görüşmeye başlayacak.
* Batı'nın Rus dış politikasını öngörülemez bulması, bunun gerçekten de öyle olduğu anlamına gelmez. ABD'nin stratejik güvenlik alanında uluslararası istikrarın temellerini yıkarak 2002'de füze savunma sistemleri anlaşmasından çekilmesi tamamen öngörülemez bir şeydi. ABD'nin 2019'da Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması'ndan çıkması, Açık Semalar Anlaşması'ndan çekilmesi de öngörülmez ve istikrarı bozucu adımlardı. Neredeyse hiçbir şey bırakmadılar. Tanrı'ya şükür Biden, START-3'ü beş yıl uzatma konusunda doğru bir karar aldı.
* Siber güvenlik konusunda istişarelere başlamak için Biden ile anlaştık.
* Aleksey Navalnıy, Rusya yasalarını ihlal ettiğini biliyordu. Hakkında arama kararı varken Rusya'ya gelen Navalnıy'ın tutuklanmak istediğinden eminim.
* (Biden'ın 'katil' nitelemesi hakkında) ABD'de her gün birileri öldürülüyor, Afganistan'da tek bir atışla yüzlerce kişiyi öldürdüler.
* ABD'nin kaynaklarına göre dünyada en fazla siber saldırı ABD'nin siber ortamından gerçekleştiriliyor. Daha sonra Kanada geliyor, ardından iki Latin Amerika ülkesi ve İngiltere var. Rusya, siber saldırıların çıkış noktası olan ülkeler listesinde yer almıyor.
* Rusya, ABD sınırları yakınında tatbikat yapmıyor ancak şu anda ABD Rusya sınırları yakınında bunu yapıyor. Dolayısıyla, bu konuda ABD tarafının değil Rus tarafının endişeleri olmalı.
İLİŞKİLERİN İYİLEŞİP İYİLEŞMEYECEĞİNİ SÖYLEMEK ZOR
* Biden, insan hakları konusunu gündeme getirdi. Bakın, Guantanamo hala daha faal ve uluslararası hukuka, ABD yasalarına, hiçbir şeye uygun değil. CIA'in Avrupa ülkeleri de dahil çeşitli ülkelerde işkence uygulanan hapishaneleri var. Bu nedir? Bu insan hakları mı? Bu salondaki kimsenin insan haklarının bu şekilde korunduğunu kabul edeceğini sanmıyorum.
* Biden beni ABD'ye davet etmedi, ben de onu Rusya'ya davet etmedim.
* ABD ile ilişkilerin iyileşip iyileşmeyeceğini söylemek zor.
* Rusya ve ABD en kısa zamanda stratejik istikrar konusunda kapsamlı ikili diyalog başlatacak, diyalog konuya odaklı ve enerjik bir biçimde yapılacak. Bu diyalog ile gelecekteki silah kontrolü ve riski azaltma önlemlerinin temelini atmayı amaçlıyoruz.
* Bence Biden'la genel olarak aynı dili konuştuk ancak bu, birbirimizin ruhuna, gözlerine bakmak ve ebedi sevgi ve dostluk yemini etmek zorunda olduğumuz anlamına gelmiyor.
* ABD iç siyasetindeki ruh hallerini bilmiyorum ancak eğer bu zirvenin ardından ABD yeniden yaptırım uygularsa, ilişkilerde yeni bir fırsatı daha kaçırmış oluruz.
* ABD'yle ilişkiler hakkında önceden de yanılsamalarım yoktu, siz ise yenileri olup olmadığını soruyorsunuz. Nereden çıkardınız bu yanılsamaları? Hiçbir yanılsama yok ve olamaz.
* Sohbetin doğrudan ve açık olmasına, belirlenen konulardan gereksiz diplomatik sapmalar olmasına rağmen biz baskı hissetmedik. Rusya-ABD zirvesinde ne bizim tarafımızdan ne de ABD tarafından baskı uygulandı. Bu anlamsız olurdu, zira insanlar bunun için bir araya gelmiyor.
* Bizde yabancı izleyici/dinleyici kitlesini hedef alan bu türden sadece iki medya kuruluşumuz var, Russia Today ve Sputnik. Daha önce Amerikan tarafı bu kuruluşları yabancı ajan ilan etti, akreditasyonlarından yoksun bıraktı. Bununla birlikte Russia Today, Amerikan düzenleyicisinin ve yasasının tüm taleplerini yerine getiriyor, orada gerektiği gibi tescil oluyor, personel istihdamı, finansal işlemler vs. konularda oldukça fazla sorun yaratılmasına rağmen. Bizde bu tür sorunlar söz konusu değil, ne yazık ki Amerikan medyası Rus yasalarının gereklerine tam olarak uymuyor.
* Rusya-ABD ilişkilerinde dip seviyesinin görülüp görülmediğini söylemem şu anda zor, zira ilişkileri bozan eylemleri başlatan taraf biz değil, ABD tarafıydı. ABD'li Kongre üyeleri yaratıcı insanlar, daha neler ortaya çıkarırlar, bilmiyorum.
* Putin, ABD’deki hapishanelerde hüküm giyen bazı Rusların anavatanlarına dönüşü konusunda Amerikan tarafıyla anlaşmaya varmanın mümkün olup olmadığı sorusuna ise şu yanıtı verdi:
"Bu konuyu konuştuk, Başkan Biden Rusya’daki cezaevlerinde tutulan Amerikan vatandaşları üzerinden bu konuyu gündeme getirdi. Bunu tartıştık. O konuda bazı tavizler bulunabilir. Rusya Dışişleri Bakanlığı ve ABD Dışişleri Bakanlığı bu yönde çalışacak."
BIDEN'DAN AÇIKLAMA
ABD Başkanı Biden da zirve sonrası yaptığı açıklamada Putin’e insan hakları konusundaki endişelerini dile getirdiğini ve dile getirmeye devam edeceğini söylediğini belirtti. Biden, "Putin’e benim ajandamın Rusya’ya ya da başka bir ülkeye karşı olmadığını, bunun Amerikan halkı için olduğunu söyledim." dedi.
Biden'ın açıklamalarından satırbaşları şöyle:
"İnsan hakları konusu her zaman masada olacak."
"Rusya ile anlaşma sağlama konusunda net bir temel oluşturduk.
"ABD, kendisinin ve müttefiklerinin hayati çıkarlarına zarar verecek tüm eylemlere yanıt verecektir."
"Putin ile yeni ve karmaşık silahların yayılmasını önlemek için bir stratejik istikrar diyalog mekanizması kurma konusunda mutabık kaldık"
"Rusya'nın eylemleri, kendi küresel duruşuna zarar veriyor."
ZİRVE SONRASI ORTAK BİLDİRİ
Kremlin, Putin ve Biden arasındaki görüşmenin ardından üzerinde uzlaşıya varılan ortak bildiriyi yayımladı.
Bildiride, Rusya ve ABD'nin, gerginlik dönemlerinde dahi, stratejik alanda öngörülebilirliği sağlama, silahlı çatışma risklerini ve nükleer savaş tehdidini azaltmaya yönelik ortak hedeflere doğru ilerleme kaydedebileceklerini gösterdikleri belirtildi. ABD ve Rusya arasındaki Yeni Stratejik Silahların Azaltılması Anlaşmasının (Yeni START) kısa bir süre önce uzatıldığına işaret edilen bildiride, "Yeni START’ın uzatılması, nükleer silahların kontrolüne olan bağlılığımızın bir kanıtıdır. Bugün, nükleer savaşta kazananın olmayacağına ve böyle bir savaşın asla başlatılmamasına yönelik bağlılığımızı tekrar teyit ediyoruz" denildi.
Söz konusu hedeflere ulaşılması için Rusya ve ABD arasında kısa bir süre içerisinde kapsamlı istişarelerin başlayacağının belirtildiği bildiride, "Stratejik istikrar konusunda sağlam ve güçlü, kapsamlı bir ikili diyalog başlatılacak. Söz konusu diyalog vasıtasıyla, gelecekteki silah kontrolü ve risk azaltma önlemlerinin temelini atmak istiyoruz." ifadelerine yer verildi.
Görüşmelerinin hemen öncesinde Putin, Rusya-ABD ilişkilerinde pek çok sorunun bulunduğunu söylemiş ve bir araya gelmelerine ilişkin inisiyatif aldığı için Biden’a teşekkür etmişti. Biden buna karşılık yüz yüze görüşmenin yararlı bir yöntem olduğu kaydetti ve "Rusya ile karşılıklı menfaatimiz olan alanları belirlemeye çalışacağız" dedi. Putin, Biden’a hitaben, "Üstünde çalışmamız gereken pek çok konu olduğunu biliyorum. İlişkilerimizdeki sorunlar, en üst düzeyde yapılacak bir görüşmeyi gerektiriyordu. Umuyorum ki bugünkü görüşmemiz verimli geçecek" ifadelerini kullandı.
Cenevre'de, Kasım 1985'te dönemin ABD Başkanı Ronald Reagan ile eski SSCB Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov arasında yapılan zirveden 36 yıl sonra, ABD-Rusya zirvesi gerçekleşti. (HABER MERKEZİ)
