Coronaviruse rağmen Türkiye'nin hububat ithalatında artış

Dünyayı sarsan coronavirus salgınına rağmen Türkiye’nin hububat ithalatında önemli artışlar oldu. Coronavirus nedeniyle üretici ülkelerin en fazla ihracat kısıtlaması uyguladığı buğday, soya, pirinç başta olmak üzere hububat ürünlerinde Türkiye’nin ilk beş aylık dönemde ithalatı geçen yılın aynı dönemine göre önemli oranda arttı. Sadece mısır ithalatında bir miktar düşüş yaşandı.

Dünya gazetesi yazarı Ali Ekber Yıldırım'ın bugünkü köşesinde yer verdiği değerlendirmelere göre, coronavirus sürecinde Rusya, Ukrayna, Kazakistan başta olmak üzere bazı üretici ülkelerin ihracat kısıtlaması uyguladığı hububat ürünlerinde Türkiye’nin ithalatı arttı. Virüs dinlemeyen ithalat ilk beş ayda geçen yılın aynı dönemine göre önemli oranda artış kaydetti.

Toprak Mahsulleri Ofisi’nde uzun yıllar genel müdürlük yapan İsmail Kemaloğlu’nun sahibi olduğu İK Tarımüssü Uluslararası Danışmanlık tarafından Türkiye İstatistik Kurumu verilerine dayanarak yayınlanan "Tarım Ürünleri Piyasa Analiz Bülteni"ne göre bu yılın ilk beş ayında geçen yılın aynı dönemine göre buğday, arpa, soya, pirinç ithalatında önemli artışlar olurken, sadece mısır ithalatında düşüş yaşandı.

BUĞDAY İTHALATI ARTTI, UN İHRACATI AZALDI

Türkiye bu yılın ilk beş aylık döneminde geçen yılın aynı dönemine göre daha çok buğday ithal ederken daha az mamul madde ihracatı yaptı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, bu yılın ilk beş ayında geçen yılın ilk beş aylık döneme göre 900 bin ton daha fazla buğday ithalatı yapıldı. Buna karşılık mamul madde karşılığı buğday ihracatı aynı dönemde 1 milyon ton azaldı. İthalat-ihracat rakamlarına bakıldığında 2019 yılının ilk beş aylık döneminde 3,4 milyon ton buğday ithalatına karşılık 3,1 milyon ton mamul madde karşılığı buğday ihraç edilirken, 2020 yılının ilk beş ayında 4,3 milyon ton buğday ithalatı ve 2,1 milyon ton mamul madde karşılığı buğday ihracatı gerçekleşti.

Ekmeklik buğday ithalatı 2019 yılının ilk beş ayında 2,9 milyon ton olurken, 2020 yılında 3,4 milyon tona yükseldi. 2019 yılının ilk beş ayında toplam 726 milyon dolarlık ithalata karşılık 2020 yılının ilk beş ayında 799 milyon dolarlık ithalat yapılmış oldu. Fiyat bazında bakıldığında geçen yıla göre daha düşük fiyatla ithalat yapıldı. 2019 yılı ilk beş ayında ortalama ithalat fiyatı ton başına 248 dolardı, 2020 yılında ton başına ortalama fiyat 233 dolar oldu.

UN İHRACATINDA DÜŞÜŞ

Türkiye’ye ithal edilen buğdayın önemli bölümü un olarak ihraç ediliyor. Ancak bu yılın ilk beş aylık dönemine bakıldığında buğday ithalatındaki artışa rağmen un ihracatı aynı oranda artmadı ve düştü. Türkiye’nin 2019 yılı aylık ortalama un ihracatı 272 bin ton, 2020 yılının ilk beş ayındaki aylık ortalama ise 236 bin ton. Un ihracatında aylık ortalama 36 bin ton düşüş var. Geçen yıl ilk beş ayda toplam un ihracatı 1,4 milyon ton olurken, 2020’de aynı dönemde 200 bin tonluk düşüşle 1,2 milyon ton olarak gerçekleşti.

Geçen yıla göre un ihracatındaki düşüşün değeri ise 84 milyon dolar. 2019 yılının ilk beş ayında toplam 462 milyon dolarlık un ihracatına karşılık 2020 yılının ilk beş ayında 378 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirildi. Türkiye geçen yıl aynı dönemde tonunu 335 dolara ihraç ettiği unu bu sene 321 dolara ihraç edebildi.

MAKARNALIK BUĞDAY İTHALATI İKİYE KATLANDI

İthalatta en çarpıcı gelişme makarnalık buğdayda yaşandı. Türkiye ilk beş ayda makarnalık buğday ithalatını geçen yılın aynı dönemine göre ikiye katladı. Daha çok makarnalık buğday daha yüksek fiyatla ithal edildi. Geçen sene makarnalık buğdayda aylık ortalama ithalat 119 bin ton olurken, 2020’nin ilk beş ayında aylık ortalama ithalat 166 bin ton olarak gerçekleşti.

2019 yılı ilk beş ayında toplam ithalat 428 bin ton olmuştu, bu yılın ilk beş ayında geçen yılın neredeyse iki katı, 828 bin ton oldu. Fiyat artışı nedeniyle ödenen döviz miktarı da arttı. 2019 yılı ilk beş ayında ortalama ithalat fiyatı ton başına 279 dolardı. Bu yıl aynı dönemde makarnalık buğdayın ton başına ortalama ithalat fiyatı 301 dolar oldu.

Böylece geçen yılın ilk beş ayında toplam 119 milyon dolarlık ithalata karşılık 2020 yılının ilk beş ayında 250 milyon dolarlık ithalat gerçekleşti.

MAKARNA İHRACATINDA ARTIŞ YAŞANDI

Makarnalık buğday ithalatı ikiye katlanırken makarna ihracatı da arttı. Ancak artış daha sınırlı miktarda oldu. Geçen yıl aylık ortalama makarna ihracatı 106 bin ton seviyesindeyken, 2020 yılının ilk beş ayında aylık ortalama 118 bin ton ihracat yapıldı. 2019 yılı ilk beş ayında toplam ihracat 539 bin ton gerçekleşmişti.

Bu yıl aynı dönemde ihracat 592 bin ton oldu. İhracat fiyatında da artış sağlandı. Geçen yıl ilk beş ayda ortalama ihraç fiyatı ton başına 467 dolar olurken, bu sene aynı dönemde ton başına ortalama 509 dolardan ihracat yapıldı. Makarna ihracatından elde edilen gelir, ilk beş ayda geçen yılın aynı dönemine göre 252 milyon dolardan 301 milyon dolara ulaştı.

SOYADA 100 BİN TONLUK ARTIŞ GÖRÜLDÜ

Soya ithalatında da ilk beş ayda artış yaşandı. 2019'da aylık ortalama 220 bin ton soya ithal eden Türkiye, bu yılın ilk beş ayında ortalama aylık 252 bin ton ithalat yaptı.

Geçen sene ilk beş ayda toplam ithalat 1,2 milyon ton olurken 2020'nin aynı dönemdeki ithalat 100 bin ton artışla 1,3 milyon ton oldu. Aynı dönemde 449 milyon dolar olan ithalat, 475 milyon dolara çıktı.

ARPA FİYATI DÜŞTÜ, İTHALATI PATLADI

Dünya arpa fiyatındaki düşüş ithalatı adeta patlattı. Geçen yıl ilk beş ayda 129 bin ton arpa ithal eden Türkiye, bu sene aynı dönemde 507 bin ton ithalat yaptı. İthalattaki artışta fiyat düşüşünün etkisi var. 2019 yılının ilk beş ayında ortalama ithal arpa fiyatı ton başına 242 dolardı, bu yıl aynı dönemde ortalama fiyat 198 dolar oldu.

Ton başına ortalama 44 dolar daha düşük bir fiyattan ithalat yapıldı. Türkiye ilk 5 ayda arpa ithalatına 100 milyon dolar ödedi. Geçen yıl ilk beş ayda 34 milyon dolardı.

PİRİNÇTE TON BAŞINA 76 DOLARA RAĞMEN İTHALAT ARTTI

Geçen yılla karşılaştırıldığında pirinçte en dikkat çekici gelişme fiyattaki artış. Geçen yıl ilk beş ayda ton başına ortalama 664 dolardan pirinç ithal edilirken bu yıl aynı dönemde ton başına 76 dolar artışla ortalama fiyat 740 dolar oldu. Buna rağmen pirinç ithalatı arttı.

Pirinçte geçen yıl aylık ortalama ithalat 18 bin tondu, bu yıl ilk beş ayda aylık ortalama ithalat miktarı 26 bin tona çıktı. 2019 yılı ilk beş ayında toplam ithalat 109 bin ton, 2020 yılında 128 bin ton olarak gerçekleşti. İlk beş ayda ödenen döviz geçen yıla göre 77 milyon dolardan 95 milyon dolara çıktı.

İTHALATI AZALAN TEK ÜRÜN MISIR OLDU

Bu yılın ilk beş aylık döneminde geçen yılın aynı dönemine göre mısır ithalatı 300 bin ton azaldı. Geçen yıl ilk beş ayında 1,8 milyon ton olan mısır ithalatı bu yılın ilk beş ayında 1,5 milyon ton olarak gerçekleşti.

2019 yılının ilk beş ayında ortalama ithal mısır fiyatı ton başına 215 dolardı, bu yıl aynı dönemde 207 oldu.

2019 yılının ilk beş ayında toplam 372 milyon dolarlık ithalata karşılık 2020 yılının ilk beş ayında 301 milyon dolarlık ithalat yapıldı.