DİSK-AR: 60 bin DİSK üyesi salgından doğrudan etkilendi
ARTI GERÇEK- Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi DİSK-AR’ın hazırladığı COVID-19 DİSK Raporu’nun üçüncüsü yayınladı. Bir önceki raporda işçiler arasında salgının yayılımı, Türkiye ortalamasının 3 katıydı, bu oran 3. raporla birlikte 3.2'ye çıktı.
60 bin DİSK üyesi işçinin salgından doğrudan etkilendiğinin belirtildği rapora göre, en az 535 üyede koronavirüs vakası görüldü. DİSK- AR bunu, "İki hafta içinde Covid-19 pozitif üye sayısının 257’den 535’e yükselmesi "çarklar dönecek" zorlamasının bir sonucudur" şeklinde açıkladı.
Araştırma Merkezi, 24 Nisan tarihli bilgilere dayanarak hazırladığı rapor hakkında, " İşçilerin çalışmaya zorlanması salgının işçiler arasındaki etkisini artırıyor. İki hafta önce DİSK üyesi işçilerdeki pozitif vaka sayısı 257 iken 24 Nisan itibariyle 535’e yükseldi. Araştırma bulguları DİSK üyesi işçiler arasında Covid-19 pozitif vaka oranının, Türkiye vaka oranının 3,2 katı olduğunu gösteriyor" dedi.
VAKA SAYISI SENDİKA ÜYELERİNDE 4,1
Salgının sadece sağlık açısından değil iş ve gelir kaybına da neden olduğu belirtilen raporda DİSK üyeleri arasında virüsün hızla yayıldığı vurgulandı.
Türkiye’deki toplam oronavirüsk pozitif vaka sayısının Türkiye nüfusuna oranı binde 1,3, vaka sayısının 15 ve üzeri yaştaki Türkiye nüfusuna oranı binde 1,6 iken DİSK üyesi işçiler arasındaki vaka sayısının araştırma kapsamındaki DİSK üyesi işçilere oranı binde 4,1’dir.
Rapor, sendikalı işyerleri baz alınarak hazırlanılırken, sendikasız ve kayıtsız işyerlerinde koronavirüs pozitif oranının çok daha yüksek olduğunun söylenebileceği vurgulandı.
535 üyenin test sonucu pozitifken, karantina altına alınan işçi sayısı 628. İyileşen DİSK üyesi işçilerin sayısı 73, vefat edenlerin sayısı ise 4 olarak belirtildi.
TEKSTİL VE TURİZMDE İŞLETMELER DURDU
Metal ve genel işlerde vakaların daha çok görüldüğü tespitinin yapıldığı raporda, 13 bin 754 DİSK üyesinin bulunduğu 56 işyerinde üretime ara verildi veya üretim durduruldu.
En az 13 bin 754 DİSK üyesi işçinin çalıştığı 56 işyerinde üretime ara verildi veya üretim durduruldu. Birleşik Metal-İş’in 8, Dev Turizm-İş’in 14, Dev Yapı-İş’in 2, Güvenlik-Sen’in 1, Lastik-İş’in 12 ve Tekstil’in 11 olmak üzere 56 işyerinde üretime ara verildi.
METAL İŞÇİLERİ ÇALIŞMAKTAN KAÇINMA HAKKINI KULLANDI
En az bin 249 DİSK üyesi işçi çalışmaktan kaçınma hakkını kullandı. DİSK üyesi sendikaların örgütlü olduğu en az 11 işyerinde salgının yarattığı tehlikeler ve riskler nedeniyle çalışmaktan kaçınma hakkı kullanıldı. Çalışmaktan kaçınma hakkını kullanan üye sayısı en az bin 249 oldu. Çalışmaktan kaçınma hakkını kullanan 11 işyerinin 8’i Birleşik Metal-İş sendikasının örgütlü olduğu işyerleri.
İŞÇİLERİN YARISI KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNDEN YARARLANDI
Koronavirüs sebebiyle DİSK üyesi sendikaların örgütlü olduğu en az 131 işyeri kısa çalışma ödeneğine başvurdu. Başvuru kapsamdaki DİSK üyesi işçi sayısı en az 34 bin oldu DİSK’in örgütlü olduğu işyerleri ve fabrikalar arasında kısa çalışma ödeneğine başvuran işyeri sayısı en az 131 ve kapsadığı DİSK üyesi işçi sayısı en az 34 bin 108 oldu. 24 Nisan itibariyle başvurusu onaylanan DİSK’in örgütlü olduğu işyeri sayısı en az 58, kısa çalışma ödeneğinden yararlanacak DİSK üye sayısı ise en az 15 bin 140.
DİSK üyesi sendikaların örgütlü olduğu işyerlerinde ücretsiz izin kullanımı sınırlı düzeyde kalırken, ücretli izin ve yıllık izin uygulaması daha yaygın olarak kullanılmaktadır. DİSK üyesi sendikaların örgütlü olduğu 42 işyerinde işçilere ücretsiz izin kullandırılırken, 69’unda işçilere yıllık ücretli izinleri kullandırıldı ve 80’inde ise işçiler Covid-19 nedeniyle ücretli izne ayrıldılar. Yıllık izinler 4 bin 748, ücretli izinler 3 bin 103 DİSK üyesini kapsamaktadır.
Salgın nedeniyle uzaktan çalışmaya geçen DİSK’in örgütlü olduğu işyeri sayısı en az 70, kapsadığı üye işçi sayısı ise en az 2 bin 69 olmuştur. Uzaktan çalışmaya geçen DİSK üyelerinin büyük bölümü Sosyal-İş’te örgütlüdür. 54 işyerinden bin 17’si kadın 2 bin Sosyal-İş üyesi evden çalışmaya geçmiştir.
ÇALIŞMAYA ZORLANMA VAKA SAYISINI ARTIRIYOR
DİSK üyesi sendikalardan derlenen bilgilere göre faaliyeti sürdüren işyerlerinde üye sendikaların girişimleri ve talepleri sonucunda genel olarak maske, eldiven, dezenfektan gibi virüse karşı koruyucu ekipmanların sağlanması, çalışma sürelerinin kısaltılması, dönüşümlü çalışma, çalışanlar için bilgilendirici afişler asılması, ortak kullanım alanlarının sınırlandırılması, üretim alanları ile işyeri kapsamına giren yerlerin ve servislerin sıklıkla dezenfekte edilmesi, ateş ölçümü, yemekhanelerde tek kullanımlık plastik ürünlerin tercih edilmesi gibi önlemler alınıyor.
Soyunma alanları ve yemekhanelerde gerekli fiziksel mesafeler dikkate alınarak yeniden düzenleniyor. Sendikalardan gelen bilgilere göre servis sayılarının artırılarak bir araçta az sayıda işçinin taşınması sağlanıyor, kronik hastalığı olanların büyük bölümü idari izne çıkarılıyor, bir bölümü ise yıllık izinlerini kullanıyor.
YEGANE YOL ZORUNLU VE ACİL OLMAYAN İŞLERİN DURDURULMASI
DİSK- AR'a göre, "Ancak bu önlemlere rağmen zorunlu ve acil işler dışında işlerin durdurulmaması ve işçilerin çalışmaya zorlanması Covid-19 riskini artırmaktadır. Çalışmak zorunda olan işçiler kendilerini risk altında hissetmektedir. Nitekim iki hafta içinde Covid-19 pozitif üye sayısının 257’den 535’e yükselmesi "çarklar dönecek" zorlamasının bir sonucudur. Zorunlu ve acil olmayan işlerin durdurulması işçilerin sağılığının korunmasının yegâne yoludur" görüşü paylaşıldı.
(Fotoğraf: Taksim Anıtı'na 1 Mayıs'ta DİSK yöneticileri tarafından çelenk bırakılmak istenilmesi üzerine Genel Merkez önünde yapılan saldırı ve gözaltı sonrası ana ait. Kapak fotoğrafını çeken ismi bulamadık. Ancak fotoğrafın DİSK kaynaklı olduğu bilgisine ulaştık.)
