Danıştay kararı: Bakanlık bundan sonra istediği gibi riskli alan kararı alamayacak

Rıfat DOĞAN 

ARTI GERÇEK-  Jeoloji Mühendisleri Odası’nın davasında Danıştay 6. Dairesi, Bakanlığın afet riskini ortaya koyan görüşü yok sayan yönetmelik değişikliğini iptal etti. 

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bundan iki yıl önce aldığı kararla "6306 sayılı kanunun" uygulama yönetmeliğinde değişikliğe gitti. Söz konusu maddenin kaldırılmasıyla artık AFAD’dan afet risklerini ortaya koyan afet verilerinin kullanımına ihtiyaç kalmadan Bakanlık yapının ya da bölgenin riskli olup olmadığına bakmadan riskli alan kararı alabiliyordu.

Bu uygulama son yıllarda rantı yüksek noktalara doğru evrilmiş ve riskli alan kararlarıyla birlikte kentsel dönüşüm uygulaması daha çok buralarda hayata geçirilmişti. 

BAKANLIĞIN SAVUNMASI: BÜROKRASİYİ AZALTIYORUZ

TMMOB’a bağlı Jeoloji Mühendisleri Odası (JMO) bu değişikliğe karşı dava açtı. Oda dava gerekçesinde "Dava konusu düzenlemeyle afet risklerini ortaya kıyan afet verilerinin kullanımının yürürlükten kaldırılmasının vatandaşların afet güvenliğini tehdit ettiğini ve böylece kamu hizmetlerinin gereklerine, 6306 sayılı kanuna ve hukuka aykırılık oluşturduğunu" iddia etti.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ise mahkemeye gönderdiği yazıda değişikliği "Bürokrasiyi azaltmak ve hizmetlerin hızlandırılması amacıyla anılan kuralın kaldırıldığı ve yapılan düzenlemenin bu nedenle hukuka uygun olduğu" sözleriyle savundu.

DEĞİŞİKLİK HUKUKA UYGUN DEĞİL

Danıştay 6. Dairesi, bu yılın 12 Haziran tarihinde davayı karara bağlayarak Bakanlığın yaptığı değişiklikte hukuka uygunluk olmadığını kaydetti. Kararında yapılan değişikliğin yetersiz olduğuna dikkat çeken Danıştay şu ifadelere yer verdi:

"Afet ve Acil Durumu Yönetimi Başkanlığı’ndan istenilen görüş ekinde tespiti yapılacak riskli alanda geçmişte meydana gelen afetlere dair bilgilerin gönderileceğine ilişkin hukuki bir zorunluluğun bulunmadığı, ilga edilen düzenlemeye ilişkin davalı idare tarafından savunma dilekçesinde bildirilen "bürokrasiyi azaltmak, kamu hizmetini hızlandırmak" gibi gerekçelerin eksik veriyle riskli alan tespiti sonrasında meydana gelebilecek zararı telafi etmede yetersiz kalacağı anlaşılmıştır." 

DANIŞTAY: DÜZENLEME KANUN MADDELERİNİN KENDİSİNE AYKIRI 

Kararında "Bu itibarla; anılan düzenlemenin, kanun koyucu tarafından idareye tanınan düzenleme yetkisi uyarınca kamu yararı ve hizmeti gerekleri doğrultusunda yapılmadığına" dikkat çeken Danıştay 6. Dairesi,  "6306 sayılı kanunun amaçları arasında belirtilen fen ve sanat norm ve standartlarına uygun, sağlıklı ve güvenli yaşama çevrelerini teşkil etmek üzere iyileştirme yapma amacına, diğer bir ifadeyle dayanağı kanun maddelerine aykırı olduğu sonucuna ulaşıldığından, yukarıda belirtilen iptale kanun yönetmelik kuralında hukuka uyarlık bulunmamaktadır" dedi. 

Danıştay, açıklanan nedenlerle resmi gazetede 28 Temmuz 2017 yılında yayımlanan yönetmeliğin 1. maddesinin iptaline karar verdi.    

BAKANLIK GÖRÜŞ ALMADAN RİSKLİ ALAN İLAN EDEBİLİYORDU

JMO Başkanı Hüseyin Alan, kararı Artı Gerçek’e değerlendirdi. Alan, "Bakanlığa bağlı Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Genel Müdürlüğü kentsel imar rantının yüksek olduğu alanlarda ki iş ve işlemlerle uğraşır konuma getirilmiş bulunmaktadır. Bir alanda ne tür afet risklerinin olduğu konusunda uzman ve yetkili kuruluşu AFAD başkanlığıdır. Ancak bürokrasiyi azaltma bahanesi  ile dava konusu yönetmelik değiştirildi. Yasal olarak Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Genel Müdürlüğü’nün AFAD başkanlığından görüş alması gerekirken, görüş alma işini yönetmelik düzenlemesi ile ortadan kaldırıldı" dedi. 

AFAD RİSKİ YOK DİYORSA RİSKLİ ALAN KARARI ALINMAYACAK

"Açtığımız bu dava ile bu rant kapısı kapatıldı. Çünkü AFAD Başkanlığı afet riski olmayan bir alana, burada afet riski vardır diyemeyecektir" ifadelerini kullanan Alan, "Tipik bir örnek vermek gerekirse Ankara’da Saraçoğlu Mahallesi’nde herhangi bir afet riski olmamasına rağmen Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Genel Müdürlüğü burayı riskli alan ilan etti. Neden? Rantı yüksek olduğu için. Artık böyle kararlar alamayacaklar" diye konuştu.