Diyarbakır'da alan doldu, Newroz ateşi yandı: 'Kürt halkının sesini kısmak isteyenler yanıldı'

Remzi BUDANCİR

+GERÇEK- Diyarbakır'da "Şimdi kazanma zamanı" şiarıyla hazırlıkları tamamlanan 2022 Newroz’u başladı. Gözaltılar, tutuklamalar, baskılar, HDP'li milletvekillerinin dokunulmazlıkların kaldırılması, HDP’ye yönelik kapatma davasının açıldığı, Kürt meselesinde güvenlikçi politikaların sürdüğü bu dönemde gerçekleşen Newroz kutlamalarına yoğun katılım var.

YEREL KIYAFETLERE İZİN YOK

Diyarbakir Newroz'u için alana girişler basladi.

Alana yöresel kıyafetle gelenler alınmıyor. Basın ve protokol kapısında DFG Eş Başkanı Serdar Altan, K24 Muhabiri Hasan Köse, Kurdistani İttifak'tan Azadi Sözcusü Ayetullah Aşiti yöresel kıyafet nedeni ile alana alınmadı. Bu yasağın neden uygulandığı sorulduğunda polis "Talimat bu yönde" diye cevap verdi. Arama noktasına gelenler ilk önce yöresel kıyafet kontrolu yapılarak alındı. Alanda 9 kisi gözaltına alındı. Gözaltılara kitle tepki gösterdi.

ARAMA NOKTALARINDA PROTESTO

Polis bu yıl bariyerin üzerine ayrıca yaklaşık 1,5 metre yüksekliğinde tel gerdi. Yenihal semtinden Newroz Parkı’na ulaşan gençler, arama noktalarında bekletilmelerini protesto etti. Bazı gençler tellere tırmandı. Polis, gençlere gaz bombası ve coplarla saldırdı. Saldırıya taşlarla karşılık veren gençler ile polis arasında gerginlik sürüyor.

Polis birçok yerde çok sayıda kişiyi gözaltına aldı. HDP'li Ayse Acar Başaran, "Kapılarda bekleyenler alana gelmeyene kadar programı baslatmayacagiz. Hepsi gelene kadar bekleyeceğiz" diye anons yaptı.

YOĞUN İLGİ

Diyarbakır Newrozuna ilgi yoğun. Çevre kentlerden, yurt dışından çok sayıda kişi Diyarbakır’a geldi. Merkezde bulunan otellerdeki doluluk oranı yüzde 90’a ulaştı. Çok sayıda gazeteci Newroz’u izlemek için Diyarbakır’a geldi. Diyarbakır kutlamalarını takip etmek için yerli ve yabancı 189 gazeteci akreditasyon başvurusu yaparken, Avrupa ve Ortadoğu’dan 15 ülkeden 100’ü aşkın siyasetçi, yazar, aydın ve akademisyen Newroz’a katılacak.

TERTİP KOMİTESİ ALAN GÜVENLİĞİ İÇİN 600 KİŞİYİ GÖREVLENDİRDİ

Diyarbakır'da Newroz hazırlıkları yaklaşık bir hafta sürdü. Tertip Komitesi, alan güvenliği ve insanlara yardımcı olmaları için 600 kişiyi görevlendirdi. Kutlamaların yapıldığı alanın etrafında bulunan Kamışlo Bulvarı, Newroz, Evrim Alataş ve Yenihal 2 Caddeleri trafiğe kapatıldı. Newroz alanın etrafında yoğun önlem alındı. Polis, bölgeye çok sayıda TOMA, zırhlı araç ve çevik kuvvet ekiplerini konuşlandırdı. Newroz alanına giriş için 5 ayrı nokta belirlendi.

Yenihal semtinden Newroz Parkı’na ulaşan gençler, arama noktalarında bekletilmelerini protesto etti. Bunun üzerine polis, gençlere gaz bombası ve coplarla saldırdı. Saldırıya taşlarla karşılık veren gençler ile polis arasında gerginlik sürüyor pic.twitter.com/4bEYAO19mz

— +GERÇEK (@artigercek) March 21, 2022

DENİZ POYRAZ POSTERİ

HDP İzmir İl Örgütü’ne yönelik saldırıda katledilen Deniz Poyraz’ın dev posterinin asıldığı alanda, "Newroz ruhuyla mutlaka kazanacağız", "Newroz Rehşan û Berîvan e, Newroz Zekiye Alkan e" Newroz Rahşan ve Berivan’dır, Newroz Zekiye Alkan’dır", "Newroz özgürlüktür" "Halk iradesi gasp edilemez", "Eşbaşkanlık mor çizgimizdir" yazılı pankartlar asıldı. 

BARİKATLAR AŞILDI 

Diyarbakır Emniyeti’nin protokol ile halkın bağlantısını koparmak için sahne önüne çift sıra barikat ve 3 metre tel örgülerle koyduğu ve cezaevini andıran set, Newroz başlamadan gençler tarafından yıkıldı. Barikatları aşan gençler, sahne önünde Newroz flamalarıyla bekleyişini sürdürüyor. 

ALAN NEREDEYSE DOLDU, ÇOK SAYIDA GÖZALTI VAR

Bağlar'daki Newroz alanı ise neredeyse doldu. Ama arama noktalarında yığılmalar var. Çok detaylı aramalar yapılıyor.

Sahneden aramalar hakkında anons yapan HDP milletvekili Ayşe Acar Başaran. "Çevik provokasyon" yapma dedi. Birçok yerde gözaltıların olduğu bilgisi verildi.

POLİS MÜDAHALESİ

Polis, uyarılara rağmen binlerce yurttaşın kutlama için akın ettiği Newroz alanında TOMA ve gazla müdahale etti.

Diyarbakır'da binlerce yurttaşın kutlama için geldiği Newroz alanına polis TOMA ve gazlarla müdahale etti https://t.co/apeRzd5IUz pic.twitter.com/jc165Ju3IS

— +GERÇEK (@artigercek) March 21, 2022

ÇEVİK KUVVET ALANDAN ÇEKİLDİ

Newroz alanı dolmasına rağmen binlerce insan arama noktalarından giriş yapmayı bekliyor. 

Bu arada çevik kuvvet polisleri Newroz alanından çıkış yapmaya başladı. 

Diyarbakır Newroz'u: Alan doldu ama dışarıda binlerce kişi var. Çevik kuvvet polisleri Newroz alanından çıkış yapmaya başladıhttps://t.co/PLiqvuogsX pic.twitter.com/IwOrlM0coC

— +GERÇEK (@artigercek) March 21, 2022

NEWROZ ATEŞİ YAKILDI

Coşkunun doruğa ulaştığı Newroz meydanında sanatçı Devrim Demir, yüz binlerle birlikte "Newroz" şarkısını söyledi. 

Yüz binlerin doldurduğu meydanda, final kutlamasında 2022 Newrozu’nun ateşi yakıldı.

Ateşin yakılmasıyla yüz binler alkışlar eşliğinde "Bê Serok jiyan nabe" sloganları attı. 

Newroz, Hozan Kazo’nun şarkıları eşliğinde coşkuyla devam etti.

TÜRK: KÜRT HALKININ SESİ YÜKSELİYOR

Kürdistani İttifak Grubu içerisinde yer alan Kürt partileri sahneye çıkarak yüz binleri selamlamdı.

Kürt partilerle birlikte sahneye çıkan Kürt siyasetçi Ahmet Türk, "Rengin Amed, selam ve saygılarımı sunuyorum. Newroz ateşinin sıcaklığıyla sizleri selamlıyorum. Kadınlar, gençler, Kürt halkının geleceği ve özgürlüğü için ayakta. Kürtlerin geleceği için her gün ayaktayız. Halkımıza teşekkür ediyoruz, direnişinizi selamlıyoruz. Newroz bayramı Ortadoğu ve Kafkasya’da kutlanıyor. Newroz halkımızın direnişidir" dedi. 

Türk, devamında şunları söyledi: "Kürt halkının sesini kısmak isteyenler yanıldılar. Kürt halkının sesi gün geçtikçe yükseliyor. Kürt siyasetçilere yönelik büyük bir zulüm uygulanıyor. Binlerce Kürt siyasetçi zindanlarda. Zindanlarda da olsa ruhları Amed Newrozu’nda. 

Bugün halkımızın üzerinde bir tecrit uygulanıyor. Sayın Öcalan 5 yıldır ağır bir tecrit altında. Ailesi ve avukatları görüşemiyor. Kürt halkı bu siyaseti boşa çıkaracaktır. Yıllardır arkadaşım Aysel Tuğluk hastalığından dolayı yaşamı zor durumda. Bu durumda zindanda tutuluyor. İnsani, ahlaki bir şey kalmadı. Hastalığından dolayı bırakılması gerekirken, zulüm altında tutuluyor. 

ULUSAL BİRLİK ÇAĞRISI

Değişen bir dünya var. Artık dünyada yeni düzenlerin oluştuğu bir süreçte yaşıyoruz. Bugün Rusya ve Ukrayna savaşı aslında bizim ders çıkarmamız gereken bir savaş. Bugün Ukrayna’da geçmişte birbirleriyle mücadele eden, seçimlerde karşı karşıya gelen bütün liderler, birlik ve beraberlik içinde Rusya’ya karşı savaş vermekte. Kürtler üzerinde bu coğrafyada ağır baskılar olmasına rağmen Kürt siyasetçiler dört parçada birbirleriyle uzlaşmıyor. Amed’ten sesleniyoruz; artık bir araya gelmenin zamanı, ortak bir hukuk oluşturmanın zamanıdır. Sizler bu şekilde davranırsanız, tarih ve Kürt halkı sizi affetmeyecektir. Yeni döneme uygun siyasetin üretilmesi, demokratik siyasetin güçlendirilmesi, ortak değerler etrafında halkımızın buluşması gerekiyor. Şuna inanmanızı istiyorum. Bu iktidar gidicidir, gidecek. Bizler var olacağız, bizler hakkımızı hukukumuzu elde edeceğiz. Sonuna kadar mücadele edeceğiz."

LEYLA GÜVEN: UKRAYNA HALKINI EN İYİ ANLAYABİLECEK KÜRT VE FİLİSTİN HALKLARIDIR

Tutuklu DTK Eşbaşkanı Leyla Güven, tarihi Diyarbakır Newrozu’na gönderdiği mesajında, "Demokratik bir Ortadoğu ve özgür bir toplum olmayı başaracağız" dedi. 

Leyla Güven’in gönderdiği mesaj, sanatçı Devrim Demir tarafından okundu. "Çağdaş Kawa, Mazlum Doğan diyarından, Xarpet Zindanından sizleri saygıyla sevgiyle selamlıyorum" sözleriyle başlayan Güven’in mektubunda, "Bütün içtenliğimizle inanıyor ve biliyoruz ki 21 Mart Newroz Bayramı’nda dünyanın her yerinde Kürt halkı alanlara çıkacak, Newroz’unu büyük bir coşkuyla kutlayacaktı. Bugünlere nasıl gelindiğini, ödediği bedellerden çok iyi bilen halkımız, bundan sonra da Kürtlere düşenin direnmek olduğunun bilinciyle, örgütlü yapılarıyla yoluna devam edecektir" ifadelerine yer verildi. 

3'üncü Dünya Savaşı’nın devam ettiğini belirten Güven, "Bütün sistemlerin kendisini değiştirmek zorunda olduğu günlerden geçiyoruz. Hukuksuzluk, adaletsizlik ve eşitsizliğin küresel boyut kazandığı, sınırların anlamsızlaştığı, toplumların artık statüsüz asla yaşamak istemediği bir aşamaya gelmiş bulunmaktayız. Yeni bir yüzyıl şekilleniyor. Emperyalist savaş baronları bu kez de Ukrayna üzerinden kozlarını paylaşıyorlar. Ukrayna halkını en iyi anlayabilecek olan Kürt halkı ve Filistin halkıdır. Bu nedenle dün olduğu gibi bugün de Kürt halkının kara gözlü, yiğit evlatları dünyanın her yerinde haksızlığa uğramış halkların yanında yer almış ve acılarına ortak olmuştur" dedi. 

KÜRT KADINLARI İTTİFAKI OLUŞTURACAK
 
"Dem dema serkeftinê ye" (Şimdi kazanma zamanı) şiarına atıfta bulunan Güven, mesajında şu ifadelere yer verdi: "Sizler dışarıda, bizler zindanda savaş, baskı ve adaletsizliğe karşı, ‘Şimdi kazanma zamanıdır’ diyoruz. Sayın Abdullah Öcalan şahsında bir halkın tecrit edildiği, bu tecridin bütün zindanlara yayıldığını yaşayarak görüyoruz. Haklı ve meşru mücadelemizde hiç kimsenin insafına ihtiyacımız yoktur. Biz Kürt kadınları olarak diyoruz ki Bakur, Başur, Rojhilat ve Rojava’da birlik, beraberlik, ulusal ittifakımızı oluşturarak yeni bir yüzyıla adım atacağız. 

Emektar halkımıza sözümüzdür: Destansı mücadelemizi referans alarak bulunduğumuz her alanda direneceğiz. Küresel radikal demokrasi ile sosyalist bir dünya, demokratik bir Ortadoğu ve özgür bir toplum olmayı başaracağız. Bunu özgücümüzle, yaşamın her alanında gökkuşağı renkleriyle direnişe duran, 8 Mart ile Newroz Bayramı arasında bedenini ateşten köprü yapan kadınlar ve onurlu barış için hiçbir zaman alanları terk etmeyen cefakar annelerimizin öncülüğünde yapacağız. Şartlar ne olursa olsun, her zaman çaremiz de çözümümüz de halkımızın destansı direnişi ve özgücüdür."

PERVİN BULDAN: DOLMABAHÇE MUTABAKATININ ARKASINDAYIZ

Bir milyonu aşkın kişinin katılımıyla tarihi bir güne daha ev sahipliği yapan Diyarbakır Newrozu’nda konuşan HDP Eş Genel Başkanı Pervin Buldan, "Bugün bu meydan 2013’teki mutabakatın arkasında olduğunun teyididir" dedi. 

Buldan’ın konuşması şöyle: "İnanın, Newroz ateşinin yandığı her meydanda, başta Amed meydanı olmak üzere, Türkiye’nin dört bir yanında, üç gündür yanan bütün Newroz ateşleriyle, Selahattin Demirtaşlar, Figen Yüksekdağlar, Gültan Kışanaklar, Sebahat Tunceller, Aysel Tuğluklar, Selçuk Mızraklılar, Ayşe Gökkanlar, Leyla Güvenler, Hülya Alökmenler ve cezaevlerindeki bütün arkadaşlarımız bu meydandalar. Amed meydanından bütün yoldaşlarımıza sevgilerimizi, selamlarımızı gönderiyorum. 

Sevgili halkımız, Deniz Poyraz ve Kemal Kurkut şahsında yaşamını yitiren bütün arkadaşlarımızı bir kez daha rahmetle minnetle anıyorum. Onların bize bıraktığı mirasa sahip çıkacağımıza söz veriyorum. Newroz diriliştir. Aynı zamanda umuttur, kardeşliktir, cesarettir. Newroz bu topraklarda, yüz yıllardır kutlanan bir bayramdır. Bu bayramın bizlere, halkımıza, hepimize barışı, adalet, demokrasiyi getirmesini yürekten temenni ediyorum. Newroz ulusal birlikte bütünleşmektir. Newroz kadınlardır, gençlerdir, gençliktir. İşte bir kez daha hepinizin bayramı kutlu olsun. Newroz pîroz be. 

Bugün Amed halkı bir kez daha tarih yazdı. Sizler bir kez daha Newroz’da hiç kimseye boyun eğmediğinizi gösterdiniz, tarih yazdınız. Bu tarih elbette demokrasinin, barışın, adaletin bir yol haritasıdır. Bu yol haritasına hep birlikte sahip çıkacağız. Asla adaletten, barıştan, demokrasiden vazgeçmeyeceğimizi, sizler bir kez daha ilan ettiniz. Barış, eşit ve ortak yaşamda sonuna kadar kararlı olduğunuzu bir kez daha dünyaya gösterdiniz, Türkiye halklarına gösterdiniz. 

Herkes bu meydana iyi baksın, buradan çıkan mesajları iyi okusun. Ankara bu meydanı görsün, Ankara Amed’i görsün. Sizler 'Şimdi Kazanma zamanı' diyerek, büyük bir fotoğrafın çıkmasını sağladınız.

Sevgili Amedliler, 9 yıl öne 2013 tarihine bu meydanda bir mutabakat metni okundu. Bu metin tarihi bir çözümün yol haritasıydı. 9 yılda yaşananlar, çözüm mektubunun aciliyetini bugüne kadar yaşananlarla bizlere gösterdi. HDP ve Kürtler olarak 2013 yılında, Amed Newrozu’nda okunan mektubun arkasında olduğumuzu bir kez daha ilan ediyoruz. Çözümden korkan bir iktidarın bu ülkeyi ne hale getirdiğini hepimiz gördük, hepimiz tanıklık ediyoruz. Bu iktidar aklı, halkların kardeşliğine, kimliğimize, dilimize tecrit uyguladı. 

Geldiğimiz noktada bize zulüm ettiler, zor kullandılar, başaramadıklarını da biliyorlar. Bir kez daha diyoruz ki, bu halk bu meydanda olduğu sürece siz asla başaramayacaksınız, kazanamayacaksınız. Bugün bu meydan onun teyididir. 2013’teki mutabakatın arkasında olduğunun teyididir. Bu meydan, Sayın Öcalan’a uygulanan tecridi kabul etmediğimizin teyididir. 

Sevgili halkımız, bizler, Kürt halkı olarak, Türkiye halkları olarak, HDP olarak, barışın bir kez daha ne kadar önemli olduğunu, sadece Türkiye’de değil, tüm dünyanın bir gerçeği olduğun bir kez daha ilan ediyoruz. Ukrayna savaşı bizlere bir kez daha göstermiştir. Bunun için HDP olarak diyoruz ki büyük barışlara ihtiyaç var. Büyük barışlar sadece Türkiye’de değil, dünyanın her yerinde hayata geçmek zorundadır. Büyük barış için, halklarımızın ortak geleceği için her türlü sorumluluğu almaya hazır olduğumuzu bir kez daha ilan ediyoruz.

'BU ÜLKENİN EN BÜYÜK SORUNU KÜRT SORUNUDUR'

Barışın etrafında büyük bir kenetlenmeye ihtiyaç olduğunu bir kez daha ilan ediyoruz. Türkü ile, Kürt’ü ile, Laz’ı ile, Çerkesi ile, Arap’ı ile bu topraklarda yaşayan bütün halklarla birlikte büyük barışın aciliyetini bir kez daha buradan duyuruyoruz. Barış bu ülkeye, bütün ülkelere geldiği zaman, arkasından nelerin geleceğini biliyoruz. Savaş acı ve gözyaşıdır; barış yaşamdır, gelecektir, umuttur. Büyük barışın tam zamanı, şimdi barış, hemen barış, büyük barış diyoruz. 

Barıştan başka bir çıkar yol olmadığını iyi biliyoruz. Türkiye’de siyaset yapan herkesin temel gündeminin barış olması gerektiğini söylüyoruz. Siyaset ve parlamento bunun için vardır. Herkes elini taşın altına koymalı. Sevgili halkımız, bu ülkenin en büyük sorunu Kürt sorunudur. ‘Kürt sorunu yoktur’ diyerek bu sorun çözülmez, ‘çözdük’ diyerek çözülmez. Korkarak değil, silerek değil, cesaretle, umutla, Türkiye halklarının geleceği için, Kürtlerin geleceği için Kürt sorununun acilen çözümüne ihtiyaç var. Yaşanan bütün krizlerin çözümü için elimizi taşın altına koymaya hazırız. 

'HDP ANAHTAR PARTİDİR'

HDP anahtar bir partidir. Ülkede kilitlenmiş bütün sorunların çözümü için sorumluluk almayı bilen bir partiyiz. Bunu da hayata geçireceğimizi özellikle ifade ediyoruz. İnkarla, baskıyla, zorla, cezaeviyle bu sorunlar çözülmez. Eğer bir halkın iradesini cezaevlerine koyarsanız, kayyımla gasp ederseniz, dil uzatırsanız, işte o zaman Kürt sorunu çözülmez. Sorunun çözümü birbirimizi anlayarak, güç vererek, bu yol ülkeyi barışa götürür. Çünkü inkar ve baskıyla, yok saymayla, işte gördünüz bu meydanları boş bırakmayı asla beceremezsiniz. 8 Mart’larda kadınlar alanlarda, meydanlarda, Türkiye’nin her yerine zılgıtlarıyla asla diz çökmeyeceklerini, bu ülkede kadın katliamlarının bir daha yaşanmaması için, şiddetin son bulması için, bu meydanları boş bırakmayacaklarını gösterdiler. 
 
3 gündür Türkiye’nin her yerinde milyonlarca insan size bir kez daha gösterdi: Size boyun eğmeyeceğiz, size biat etmeyeceğiz, sizin önünüzde diz çökmeyeceğiz. Elbette bu sorunları, toplumla çözeceğiz. Omuz omuza, yürek yüreğe, her türlü baskıya rağmen, asla taviz vermeden, korkmadan, cesaretle bütün bu sorunları çözmek için birliğimizi ve beraberliğimizi, mutlaka direnerek sonuna kadar götüreceğiz. HDP olarak 27 Eylül 2021’de açıkladığımız deklarasyonun arkasındayız"

MIZRAKLI: ÜÇÜNCÜ YOL SİYASETİNİ HAYATA GEÇİREBİLİRİZ

Görevden alındıktan sonra tutuklanan Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Eşbaşkanı Selçuk Mızraklı da bulunduğu Edirne F Tipi Cezaevi’nden Diyarbakır Newrozu’na mesaj gönderdi. 

"Bizler, bu direnişçilerin ardılları olarak yine milyonlar olarak alanlardayız. 2013 Newroz ruhuyla yeniden halaylara durmaktayız. Ateşin başında umudumuzu tazelemekteyiz" diyen Mızraklı’nın mesajı şöyle:

Yüzyıllardır statüsüz bırakılan bir coğrafyanın kadim halklarından olan Kürtler, AKP-MHP ittifakının katliam politikası ile de karşı karşıyadır. Böylesi zorlu bir dönemeçte her zamankinden daha fazla bir birlikteliğe ihtiyacımız var. Bu birlikteliği, Newroz ruhuyla yakalayabiliriz. Bu ruhu Newroz coşkusuyla taçlandırabiliriz. Üçüncü yol siyasetini hayata geçirebiliriz. Halkların lehine olan bir siyaset tarzıyla karanlığa sürüklenen bir ülkeyi kurtarabiliriz. Bizler, tüm saldırılara karşı, tutuklamalara karşı bugün yine aynı yerde ve aynı duruştayız. Bizler demokratik bir ülke, özgür bir gelecek için mücadele ediyoruz. Bu inançla da başaracağımızı biliyoruz. Newroz ateşinin sıcaklığıyla sizleri selamlarken, mutlaka kazanacağız diyorum. Şimdi zafer zamanıdır."