Hukukun üstünlüğü geriye gidiyor
The World Justice Project - Dünya Adalet Projesi(WJP) her yıl yayınladığı Hukukun Üstünlüğü Endeksi'ni açıkladı. Dünya genelinde hukukun üstünlüğü ülkesi geriye doğru gidiyor.
Endeks, 128 ülkeyi sekiz başlıkta değerlendiriyor. Puanlama 0 ile 1 rakamları arasında yapılıyor. Endeksin temel amacı, ülkelerin hukuk alanındaki güçlü ve zayıf noktalarını göstererek hukukun üstünlüğü ilkesinin gelişmesine önayak olmak. Ülkelerin hukukun üstünlüğü ilkesine bağlılığını ölçmede kriter olarak alınan ana başlıklar ise hükümet yetkilerinin kısıtlanması, yolsuzlukların önlenmesi, yönetimde şeffaflık, temel haklar, nizam ve güvenlik, idari yaptırımlar, adil hukuk ve cezai adalet.
Bu yılın raporu 130 bin hane halkı araştırması ve dünya genelinde 4 bin uzmanla yapılan anketlerden elde edilen verilerden oluşuyor.
Doğruluk Payı'ndan İrem Doğanışık'ın aktardığı WJP raporuna göre dünyanın her yerinde endeks puanlarında düşüşler yaygın; çoğu ülke ya geriye doğru gitti ya da aynı kaldı. Hukukun üstünlüğüne bağlılığı azalan ülkeler iyileşme gösterenlerden daha çok olduğunun altı çizildi. 2020 yılında en iyi gelişmeyi Etiyopya ve Malezya gösterirken en ciddi düşüş Kamerun ve İran’da yaşandı.
KUZEY AVRUPA İLK SIRALARDA
2020 yılı Hukukun Üstünlüğü Endeksi’nde sıralamada yine Danimarka, Norveç ve Finlandiya başı çekerken geçtiğimiz yıl olduğu gibi bu üç ülkeyi İsveç, Hollanda ve Almanya izledi.
2020 yılında son sıraları paylaşan ülkeler ise Kongo, Kamboçya ve Venezuela oldu. Bu ülkelerin yanı sıra sıralamada en geride bulunan diğer ülkeler, aynı puanı alan Mısır, Afganistan, Moritanya ve Kamerun oldu.
TÜRKİYE KENDİ GELİR GRUBU İÇİNDEKİ 42 ÜLKEDEN 40. SIRADA
2020 Yılı Endeksinde Üç Sıra Yükselen Türkiye, En Düşük Puanı "Hükümet Yetkilerinin Kısıtlanması" Başlığında Aldı
Türkiye ise geçtiğimiz yıla göre üç sıra yükselerek 2020 yılında 128 ülke içinde 107. sırada yer aldı. Endekste Türkiye’nin Meksika ve Mali gibi ülkelerin gerisinde kaldığı ve Nijerya, İran ve Angola ile aynı puanı aldığı görülüyor.
Hukukun Üstünlüğü Endeksi’nin Türkiye başlığı incelendiğinde ise Türkiye’nin içinde yer aldığı Doğu Avrupa ve Orta Asya bölgesinde bulunan 14 ülke arasında Özbekistan ve Rusya’nın hemen ardından son sırada geldiği fark ediliyor. Bunun yanı sıra Türkiye, kendi gelir grubundaki 42 ülke arasında hukukun üstünlüğüne bağlılıkta Meksika’nın hemen ardında 40. sırada bulunuyor.
TÜRKİYE'DE HUKUKUN DURUMU
Türkiye’nin en kötü olduğu iki başlık, 128 ülke arasında 124. sırada geldiği "hükümet yetkilerinin kısıtlanması" ve 123. sırada yer aldığı "temel haklar" başlıkları olurken en iyi sıralaması 128 ülke arasında 60. sırada yer aldığı "yolsuzlukların önlenmesi" başlığında gerçekleşti. WJP’nin değerlendirmesinde Türkiye’nin en düşük puanı aldığı alt başlıklar ise bağımsız denetim ve yargı sürecine saygı oldu.
