Dünyanın en soğuk kışı: Çin elektriği yer yer karneye bağladı
Dünya Covid krizinin ardından artan talep sonucu ortaya çıkan enerji kriziyle mücadele çabası içinde. Amerika’da benzin fiyatları tarihi rekora ulaşırken Çin’de kimi eyaletler elektrik kullanımını kısıyor. Avrupa’dan Asya her yer krizden nasibini alıyor. Washington Post, enerji krizini ve nedenlerini mercek altına aldı…
Şu anda enerjiye ulaşmak o kadar zor ki, Çin'deki bazı eyaletler elektriği karneye bağlıyor, Avrupalılar sıvılaştırılmış doğal gaz için çok yüksek fiyatlar ödüyor, Hindistan'daki enerji santrallerinin kömürü bitmek üzere…Amerika Birleşik Devletleri'nde bir galon normal benzinin ve ortalama fiyatı,Nisan ayında 1,72 dolardan Cuma günü 3,25 dolara yükseldi.
Küresel ekonomi toparlanırken ve küresel liderler iklim değişikliği konusunda dönüm noktası niteliğinde bir konferans için toplanmaya hazırlanırken, dünyayı vuran ani enerji krizi, zaten gergin durumdaki tedarik zincirlerini tehdit ediyor, jeopolitik gerilimleri artırıyor ve dünyanın yeşil enerji devrimine hazır olup olmadığı hakkında soruları gündeme getiriyor.
Kömür, petrol ve gaz çıkarmada bir yıllık kesintinin ardından gelen krizin arkasında, pandemik durgunluktan ekonomik toparlanma yatıyor. Diğer faktörler arasında, Avrupa'da rezervleri tüketen alışılmadık derecede soğuk bir kış, Körfez petrol rafinerilerinin kapanmasına neden olan bir dizi kasırga, Çin ile Avustralya arasındaki ilişkilerin kötüye gitmesi ve Pekin'in Down Under'dan kömür ithalatını durdurmasına neden olan bir dizi kasırga yer alıyor. Kuzey Denizi üzerinde elektrik üreten rüzgar türbinlerinin üretimini keskin bir şekilde azaltan sakin büyü.
"Yeni Harita: Enerji, İklim ve Uluslar Çatışması" kitabının yazarı Daniel Yergin, "Bir enerji piyasasından diğerine yayılıyor" diyor ve ekliyor:
"Hükümetler, muazzam bir siyasi tepkiden kaçınmak için sübvansiyonlar almak için çabalıyor. Hava durumu gibi kontrolümüz olmayan bir şey yüzünden bu kış neler olup olmayacağına dair yaygın bir endişe var."
Küresel liderler bir iklim konferansı için ayın sonunda İskoçya'nın Glasgow kentinde toplanmaya hazırlanırken, yenilenebilir enerji savunucuları, krizin bu emtia fiyatları arttıkça kömür, gaz ve petrolden daha fazla uzaklaşma ihtiyacını gösterdiğini söylüyor.
Eleştirmenleri tam tersini iddia ediyor, rüzgar ve güneş test edildi ve yetersiz çıktı. Analistler ayrıca, dünya çapındaki kıtlık ve yüksek fiyatların ekonomik toparlanmayı ciddi şekilde engelleyeceğinden endişe ediyorlar.
Amerika petrol enerji üreticisi ancak benzin fiyatları 2014'ten bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. Krizin en kötü sonuçlarından kurtulan ABD'de, Enerji Bakanı Jennifer Granholm Çarşamba günü, Biden yönetiminin ülkenin Stratejik Petrolünün bir kısmını satabileceğini söyledi. Ancak ardından sözlerini düzeltti.
Krizde bir fırsat gören liderlerden biri, geniş enerji rezervlerine sahip ve enerji stresi zamanlarında bunu genellikle koz olarak kullandığı Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin. Putin, Rusya'nın Avrupalı müşterilerinin daha fazla Rus gazı ithal etmeleri halinde sorunlarını çözebileceklerini öne sürdü.
Analistler, bunun hemen bir fark yaratacağından şüpheliler, çünkü şu anda Rusya'nın da harcayacak çok fazla enerjisi yok, ancak Başbakan Yardımcısı Alexander Novak, az miktarda ek ihraç edilen gazın bile Moskova'nın spekülatif olarak nitelendirdiği şeyi azaltabileceğini söyledi.
Bu görünüşte küçük dürtme, Avrupa Birliği içindeki krize yanıt konusunda keskin anlaşmazlıkların arka planına karşı geliyor. Liderler AB'ye bakıyor. Bazı başbakanlar bloktan krize standart bir çözüm talep ederken, diğerleri fiyat artışlarını iklim değişikliğiyle mücadele ve emisyonları azaltmaya yönelik kapsamlı politikalarına bağlıyor.
Putin ile dostane ilişkileri olan Macaristan Başbakanı Viktor Orban Çarşamba günü yaptığı açıklamada, AB'nin artışlar için kısmen kusurlu olduğunu ileri sürdü ve bloğun "politikasını değiştirmesi gerektiğini" söyledi.. Aynı gün, Avrupa Birliği iklim şefi Frans Timmermans, bloğun Yeşil Anlaşmasını suçlayanların bunu "ideolojik nedenlerle" yaptığını ve fosil yakıtlardan uzaklaşmanın fiyat krizlerini alevlendirmeye değil, sona erdirmeye yardımcı olacağını söyledi.
