Basın ve Covid-19: Gazetecilerin yüzde 91'i resmi kaynaklara güvenmiyor
ARTI GERÇEK- Gazeteciler Cemiyeti 2021'in ilk üç ayını kapsayan 'Medya İzleme Raporu' yayımladı. Raporda pandemi ile gazetecilik ve mesleğin yapılmasına dair çarpıcı sonuçlar ortaya çıktı.
Gazetecilerin aşılamada öncelikli gruba alınmasına karşın Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı 1.238 basın kartını iptal etti. Aşılama programına göre bu karta sahip olmayan gazeteciler aşı olamıyor. Öte yandan salgınla ilgili devlet kaynaklarına gazetecilerin sadece yüzde 9'u güvendiği kaydedildi.
Rapora göre Ocak-Şubat-Mart 2021’de Türkiye’de 40 gazeteci saldırıya uğradı. 220 gazeteci hâkim karşısına çıktı, 24 gözaltı ve 4 tutuklama kararı verildi. 20’yi aşkın gazeteci 10 ay ila 10 yıl süreli hapis cezalarına çarptırıldı. Cumhurbaşkanlığı ise 2020 sonuna kadar iptal edilen basın kartı sayısının 1.238 olduğunu açıkladı.
Paylaşıldığı ya da yazıldığı tarihte suç olmayan mesajları, fotoğrafları ya da yazıları nedeniyle gazeteciler, uydurma suçlarla yargılandı. Basın Kanunu’ndaki internet yayınları boşluğu, gazeteci yargılamak için bir fırsat gibi kullanılmaya başladı.
1 YILDA 22 GAZETECİ CORONAVİRUS’TEN YAŞAMINI YİTİRDİ
Raporda ön plana çıkan bulgulardan bir kısmı şu şekilde:
133 gazetecinin yanıtladığı mesleki değerlendirme anketine göre 1 yılda 22 gazeteci salgın nedeniyle yaşamını yitirdi.
Gazetecilerin sadece yüzde 9'u resmi kaynakların salgına ilişkin paylaştığı verileri güvenilir buluyor.
Gazetecilerin yüzde 65'i kurumları için çalıştığı halde herhangi bir ekipman desteği görmüyor veya yeterli miktar ve kalitede olmadığını düşünüyor.
Salgınla birlikte gazete tirajlarında yüzde 30 düşüş gözlendi.
GAZETECİLERE YÖNELİK HAK İHLALLERİ
2 gazeteciden 1'i tehdit edildi.
4 gazeteciden 1'i fiziksel şiddete maruz kaldı.
5 gazeteciden 1'i gözaltına alındı.
72 gazeteci cezaevinde.
Hükümete eleştirel yaklaşan TV kanallarına 10 milyon TL ceza verildi.
5 TV programına 31 gün yayın durdurma ve TV'lere 10 gün ekran karartma uygulandı.
86 defa 497 günlük resmi ilan ve reklam kesme cezası verildi.
GAZETECİLERİN HABER KAYNAKLARI
Raporda gazetecilerin haber kaynaklarına ilişkin kaynak sıralamasında kişisel haber kaynakları yüzde 72 yer tutarken sosyal medya yüzde 58'le ikinci haber kaynağına dönüştü.
Yüksek tirajlı 19 gazetenin yüzde 80.1'i hükümete yakın konumlanırken, yüzde 19.9'u ise muhalif mecrada.
HAK İHLALLERİ VE ENGELLERE RAĞMEN SENDİKALI DEĞİLLER
Basın, yayın ve gazetecilik işkolunda sendikalı oranı yüzde 7,9. Tüm işkolları arasında en düşük sendikalı oranına sahiplerden dördüncüsü. Son 7 yılda yüzde 3,64 oranında artış varken sendikalılıkta da kamu kurumları ve belediyelerdeki örgütlülüğün büyük bölümü AKP'ye yakın sendikalarda.
