İktidarın ekonomik verilerle imtihanı
ARTI GERÇEK - Hazine ve Maliye Berat Albayrak, ABD temaslarına ilişkin açıklamasında yılın ilk çeyreğinde Türkiye’nin teknik resesyondan çıktığını gösteren veriler olduğunu, yıl sonu enflasyonunun hedeflenenden daha düşük gerçekleşeceğini söyledi.
Türkiye ekonomisi, Türkiye İstatistik Kurumu'nun açıkladığı verilere göre, geçen yıl yüzde 2,6 büyüdü. Orta Vadeli Program'da 2018 büyüme hedefi yüzde 5,5 olarak belirlenmişti. Geçen yılın ekim, kasım ve aralık aylarını kapsayan dördüncü çeyrekte ise ekonomi yüzde 3 daraldı. Büyümedeki zayıflamanın en önemli nedenlerinden birisi, geçen yılın son çeyreğinde iç talepte yaşanan sert daralma oldu.
Türkiye'nin 2018 sonunda resesyona girdiğinin TÜİK'in 11 Mart'ta açıkladığı verilerle teyit edildiğini kaydeden kredi derecelendirme kuruluşu Standard&Poor's da, Türkiye'de resesyonun devam edeceği tahmininde bulunmuştu. S&P, "Biz bunu ağustos ayından bu yana tahmin ediyorduk ve 2018 için gelen yüzde 2.6 nihai büyüme oranı bizim önceki tahminlerimize büyük ölçüde paralel" değerlendirmesi yaparak, zayıf yurt içi talep, yatırımlarda devam eden daralma ve sıkılaşan uluslararası finansal şartların ekonomiyi zorlayacağını ifade etmişti.
Diğer yandan, pek çok ekonomist ve uzman da Türkiye ekonomisinde resesyonun bir süre daha süreceği görüşünde.
Özellikle mart ayına ilişkin veriler Albayrak'ın değerlendirmesinin tam tersi yönde. Geçen yıl başlayan ve yaz aylarında zirveye çıkan ekonomik krizin etkisi her geçen gün daha da hissedilir duruma geliyor.
Son dönemde art arda açıklanan ekonomik göstergeler de bunu doğruluyor. 31 Mart yerel seçimlerin geride kalmasıyla birlikte gözlerin tekrar çevrildiği ekonomiden gelen haberler yaşanan sıkıntının kanıtı...
YÜKSEK ENFLASYON DEVAM EDİYOR
Türkiye yüksek enflasyona çare bulamıyor. Enflasyon 2019 yılı mart ayında bir önceki aya göre yüzde 1,03, bir önceki yılın aynı ayına göre ise yüzde 19,71 arttı. Mart ayında fiyatı en çok artan ilk yedi ürün yine sebze ve meyve oldu.
İŞSİZLİK GİDEREK YÜKSELİYOR
Türkiye’nin en büyük problemlerinin başında işsizlik geliyor. İşsizlik oranı ekonomide gözlenen daralmanın etkisiyle Aralık-Ocak-Şubat aylarını kapsayan Ocak döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 3.9 puan artışla en son Mart 2009’da gördüğü yüzde 14.7’ye yükseldi. İşsiz sayısı son 1 yılda 1 milyon 259 bin kişi artarak 4 milyon 668 bin kişi oldu.
İşsizlik oranının iş gücüne katılım oranındaki azalmaya rağmen küresel krizin yaşandığı 2009 yılındaki seviyelere gelmesi dikkat çekerken, sektörler genelinde istihdamda düşüş gözleniyor.
Ocak verisinde dikkat çeken bir diğer husus ise genç nüfusta (15-24 yaş) işsizlik oranının 6.8 puanlık artış ile yüzde 26.7 olarak, verinin yayınlanmaya başladığı 2005 yılından bu yana en yüksek seviyeye gelmesi.
SANAYİ ÜRETİMİNDE DÜŞÜŞ GÖZLENİYOR
Türkiye İstatistik Kurumu, şubat ayına ilişkin sanayi üretim endeksi sonuçlarını açıkladı. Buna göre, arındırılmamış sanayi üretim endeksi, şubatta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 5,1 düşüş gösterdi. Bu dönemde 100 olarak hesaplanan endeks, geçen yıl şubatta 105,3 seviyesinde bulunuyordu.
Ekonominin daralacağı ya da büyüyeceğine dair fikir veren İmalat Sanayi Satın Alma Yöneticisi Endeksi (PMI) Mart’ta 47.2’ye yükselerek geçen yıl Temmuz ayından bu yana en yüksek seviyeye çıktı, ancak sektördeki daralmanın ılımlı da olsa son bir yıldır sürdüğüne işaret etti. Endekste 50'nin altı daralmaya, üzeri seviyeler büyümeye işaret ediyor.
TARIM TÜFE’DE ARTIŞ DEVAM EDİYOR
Tarım ürünleri üretici fiyat endeksi, 2019 yılı mart ayında bir önceki aya göre yüzde 1,75, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 13,20, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 27,33 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 16,04 artış gösterdi.
Bir önceki aya göre değişim; tarım ve avcılık ürünlerinde yüzde 1,88, ormancılık ürünlerinde yüzde 5,19 artış, balıkçılıkta ise yüzde 4,71 azalış gerçekleşti.
YASAL TAKİBE DÜŞENLERİN SAYISI ARTIYOR
Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Risk Merkezi tarafından, Negatif Nitelikli Bireysel Kredi ve Kredi Kartı Şubat 2019 Raporu yayımlandı.
Buna göre bireysel kredi kartı borcundan dolayı yasal takibe intikal etmiş kişi sayısı ilk iki ayda 2018’in aynı dönemine kıyasla yüzde 15 artarak 176 bin kişi oldu.
Bireysel kredi borcundan dolayı yasal takibe intikal etmiş kişi sayısı ise aynı dönemde yüzde 40 yükselerek 212 bin kişi olarak kayıtlara geçti.
Bireysel kredi veya bireysel kredi kartı borcundan dolayı yasal takibe intikal etmiş kişi sayısı yılın ilk iki ayında 2018 yılının aynı dönemine göre yüzde 26 artarak 333 bin kişi oldu.
