İşsizlik büyüdü, yoksulluk arttı: Gençler yurt dışını kurtuluş olarak görüyor

İşsizlik büyüdü, yoksulluk arttı: Gençler yurt dışını kurtuluş olarak görüyor
Ekonomik kriz diğer kentlerde olduğu gibi Bingöl’de de etkisini gösteriyor. Yoksulluğun arttığı kentte esnaf satış yapamıyor, vatandaş ise evine temel gıda malzemelerini götüremiyor.

Remzi BUDANCİR


+GERÇEK-AKP’nin en fazla oy aldığı kentlerden biri olan Bingöl, yatırımların yapılmadığı bir kent. Geçmiş yıllarda yaygın olan hayvancılık yok denecek kadar az. Kuzey ve Doğu Anadolu fay hatlarının kesiştiği kentte 1971 ve 2003 yılında iki büyük deprem yaşandı. Ciddi deprem riski altına olan kentin alt yapı, imar, su ve çevre sorunu var.

HAYVANCILIK BİTTİ, GENÇ NÜFUS YURT DIŞINDA KAÇIYOR

İktidara verdiği desteğe rağmen yatırımdan payını alamayan kentin temel geçim kaynağı hayvancılık. Güvenlikçi politikalar, yayla yasakları ve güvenlik bölge uygulamaları nedeni ile iyice düşen hayvancılık, yem, saman ve ilaç fiyatlarında yaşanan zamlarla durma noktasına gelmiş durumda. İşsizliğin yoğun olduğu kent dışarıya yoğun göç veriyor. Genç nüfus, daha iyi bir gelecek için kaçak yollarla Almanya başta olmak üzere Avrupa ülkelerine gidiyor. Hayat pahalılığı, zamlar, geçim sorunu diğer kentlerde olduğu gibi Bingöl’de de yurttaşların şikâyet ettiği konuların başında geliyor. Yurttaşların satın alma gücü olmadığı için artık alış veriş bile yapamaz duruma gelirken, ürünlerini satamayan esnaf ta kepenk kapatma riski ile karşı karşıya.

HALKIN ALIM GÜCÜ DÜŞTÜ

Bingöl’de konuştuğumuz herkes artan fiyatlardan şikâyetçi. Sabah dükkânı açıp akşama kadar satış yapamayan esnaf böyle devam ederse kepenk kapatabileceğini dile getiriyor. Esnafın şikâyetçi olduğu konuların başında ise son aylarda ard arda yaşanan zamlar. Yıllardır Bingöl’de kebapçılık yapan Yaşar usta, akşama kadar satış yapamadıkları günler olduğunu anlattı. Öğleye kadar ancak 2 dürüm satabildiğini anlatan Yaşar usta, "Örneğin bu gün akşam oldu sadece bir dürüm verebildim. Çünkü vatandaşın alım gücü kalmadı. Vatandaşta para yok. Bugün iki günlük malzeme bırakmışım. Eskiden malzeme bir saate bitiyordu, şu anda iki günüdür bitiremiyorum. Biber 2 liraydı, şu anda 15-16 lira. En kötü biberi 15 liradan alabiliyoruz. Ekmek 2 liradan 4 liraya yükseldi. Her şey yüzde yüz zamlandı. Aynı fiyata versek bile gitmiyor. Kesinlikle fiyat düşmüyor. Bu düzelecek gibi değil. Allaha bırakmışız" dedi.

ALIM GÜCÜ DÜŞTÜ, SALÇALI TOST DÖNEMİ GERİ GELDİ

Sadece Yaşar usta değil, diğer esnaflar da satış yapamadığını dile getirdi. Bunlardan biri de kent merkezinde dönercilik yapan Naim. Sadece dükkanın değil, evinin ihtiyacını bile karşılamayacak durumda olduğunu anlatan Naim usta "Önceden dükkanımda tavuk döner satıyorum. En son kilosu 37 TL’ye çıkması ile kendini kurtaramadığından kaldırdık. Şu anda sadece tost ve köfte satıyoruz. Onlarda malzemesi bozulmadığı için elimize tutabiliyoruz. Vatandaşın cebinde para yok. Millet bir lahmacun yiyerek akşamı çıkarıyor. Yada sadece bir tost yiyor. Normal tosu 12 liraya satıyoruz, kadın geliyor çocuğu yanında alamıyor. 10 liraya vereyim diyorum, inanın 10 lirası olmadığı için çocuğuna tost alamıyorlar. Sadece salçalı tosu 5-6 liraya millet istiyor, öyle veriyoruz. Bize salçalı tost veriyoruz. Düşünün salçalı tost dönemi geri geldi. Öğlen oldu sadece 3 tost satabilmişim. Bu böyle gitmez. Böyle devam ederse sonunda kepenk kapatırız" diye konuştu.

FİYATLAR GÜNLÜK DEĞİŞİYOR

Yıllardır Bingöl’de butik işleten Ayşe Atala, hem esnafın hem de yurttaşın temel sorununun hayat pahalılığı ve artan fiyatlar olduğunu söyledi. Pandemi döneminde 2-3 kat artan fiyatların son birkaç ayda artık günlük değiştiğini hatırlatan Atala, yüksek fiyatların tekstilden gıdaya kadar bir çok sektörü etkilediğini anlattı.

Eskiden İstanbul’dan toptancılardan ürün aldıklarında sende bir iki defa fiyatların değiştiğini ifade eden Atala, "Marketlerde haftalık, günlük nasıl fiyat etiketleri değişiyorsa tekstil ürünlerinde de aynı şekilde bir ayda 3-4 defa fiyat değiştiriyorlar. Buna kesinlikle bir çözüm bulunması gerekiyor. Fiyatlar çok yüksek. Alım gücü çok düşük. Sadece sözde, konuşmada kalmamalı buna karşı önlem alınmalı" dedi.

ZAMLAR GIDA SEKTÖRÜNÜ VURDU

Artan fiyatların en çok gıda sektörünü etkilediğini ifade eden Atala, "İnsanlar kıyafeti almayabilirler, bir şekilde evdeki eski kıyafetleri kullanabilirler ama gıdayı alıp yiyemiyorlar. Öncelikle insanların gıda alabilecek düzeyde düzenlemeler yapılmalı. Ben tekstilci olarak satış yapmasam da olur, ama evine ekmek götüremeyen ne yapacak. Gerçekten ortada çok büyük bir hayat pahalılığı var. Ben emekli oldum, emekli olduktan sonra çalışmayı düşünmüyordum. Aldığım emekli maaşı 2 bin 438 lira. Onunla sadece faturaları ödeyebiliyorum. Ek iş yapmazsam açım. Benim yaşadığım sıkıntıyı Bingöl'de tüm esnaflar yaşıyor" diye konuştu.

AKP REFERANSLI OLANLAR İŞE ALINIYOR

Kentin en temel sorunu olan işsizlik ise çözülmüyor. İşe alımlarda sadece yandaşların tercih edilmesi var olan işsizliği daha da artırıyor. İş bulamayan genç nüfus ise çalışmak için ya batı illerine yada yurt dışında gidiyor. Kamu kurumları başta olmak üzere özel sektörde işe alımlar ise siyasi tercihlere göre yapıldığı ifade ediliyor. Bingöl’de genel kanı iş başvurularında AKP referanslı olanların tercih edildiği yönünde.

AKTAŞ: İNSANLAR GIDA ÜRÜNLERİNİ ALAMIYOR

Kentteki sorunlar siyasi partilerin de gündeminde. CHP Bingöl İl Başkanı Hasan Aktaş, kentte tarımın bitme noktasına geldiğini, iş alanlarının ise olmadığını dile getirdi.

Halkın büyük bir ekonomik kriz içinde olduğunu anlatan Aktaş, "İnsanlar artık geçim için gıda bulamıyorlar. Bingöl yıllardır iktidar partisine destek verdi. Bingöl'de bakan verdi, bakan yardımcısı düzeyinde görevliler oldu ama yatırım olmadı. İnsanlar mağdur. Elle tutulur bir yatırım yok. Dolayısıyla AKP Bingöl'e hiçbir şey yapmadı. İnsanlar büyük ekonomik sıkıntılar yaşıyor. Buraya gelen insanlardan üç tanesinden ikisi bizden gıda yardımı talep ediyor. Düşünün insanlar evlerinde yiyecek bulamıyor. Kriz buralara kadar inmiş. Köylere gidiyoruz. Sahada dolaşıyoruz. Bazı ailelere kırtasiye yardımı götürdüğümüzde bize ‘Gıda yok mu’ diyorlar. Artık kırtasiyeyi bırakmışlar bize gıda daha önemli diyorlar. Çünkü inşalar gıda alamıyor. İnsanlar zor durumda. Liyakatsiz insanların bürokraside olması işleri daha da zorlaştırıyor" dedi. AKP’nin Bingöl’de eskisi gibi destek alamayacağını ifade eden Aktaş, halkın krizi derinden yaşadığını aktardı.

SOYSAL: AKP'Lİ OLMAYAN İNSANLARIN GIDAYA VE RAHATA ULAŞMASI ÇOK ZOR

HDP Bingöl İl Eş Başkanı Hasan Soysal ise kentte yoksulluk, yoksunluk ve işsizliğin olduğunu söyledi.

Devletin bu sorunları tercihli olarak uyguladığını ifade den Soysal, "Buradaki işsizlik, yoksulluk ve yoksunluk kesinlikle siyasal bir tercihtir. Bu halka dayatılıyor. Kentte daha önce iş alanları vardı. Halkın vergisi ile işletilen kamu alanları özelleştirildi, özelleşmeyecek durumda olanlarda küçültüldü, şirketleştirildi, hizmet alımı adı altında taşeronlaştırıldı. Bununla birlikte siyasal eğilimler daha da öne çıktı. Siyasal tercihlerine bakarak insanlara burada istihdam sağlıyorlar. Tabi bu sayı minimuma inmiş durumdadır. Daha önce 5-10 insan çalışırken, şu anda bu sayılar yüzlere düşmüş durumda. Bunlarda siyasal tercihler üzerinden yapılıyor. İş Kur’da aynı pozisyonda. Bir genç geldi bize. KPSS’ye girdiğini, kurumlara memur alındığını duyunca başvurmaya çalıştığını ancak bir türlü müracaat edemediğini söyledi. Sonra öğreniyor ki birisi zabıta kadrosundan işe girmiş. Araştırmış, meğer bir link varmış. Bir birine link atıyorlar, o linkler üzerinden müracaatlar değerlendiriyor. Normal insanlar işe alımlar olsa bile müracaat edemiyor. O kuruma ulaşmakta bile güçlük çekiyor insanlar. Kısacası AKP'li olmayan, sistemden yana olmayan insanların gıdaya ve rahata ulaşması çok zor" dedi.

KOVALAR: BANKALAR BİLE SİYASİ REFERANSLARA GÖRE KREDİ VERİYOR

DEVA Partisi Bingöl İl Başkanı Mikail Kovalar’da kentte yoksulluğun arttığını, insanların satın alma gücünün düştüğünü söyledi.

Bingöl’de iş insanlarının da ciddi sorunlar yaşadığını ifade eden Kovalar, "Maalesef devletin tüm kaynakları, bütün hibeleri iktidar partisinin yandaşları üzerinden paylaşılıyor. Bunun örneği bankalarda alınan kredilerin herkese verilmediğini de orada da siyasi referans alınıyor. Sadece bu alanda değil, iş başvurularında ve birçok alanda siyasi referans aranıyor. Sadece kendisinden olana destek verme gibi bir eğilim var. Diğer inşalarımızın mağduriyeti göz ardı ediliyor" dedi.

80 BİN KİŞİ SOSYAL YARDIM ALIYOR

Kentin bir başka sorunun işsizlik olduğunu ifade eden Kovalar, kentte gençlerin asgari ücretin altında çalıştırıldığını söyledi. Yoksullaşan ve yoksullaştırılan kentte birçok ailenin sosyal yardımlara bağlı olarak geçimlerini sağladığını ifade eden Kovalar, "280 bin nüfuslu bir şehirde 60 bine yakın bir nüfus sosyal yardımlardan destek alıyor. Bingöl’de işsizliğin çok büyük olması, vatandaşlarımızın sosyal yardımlaşmalardan destek alması Bingöl’ü yönetenlerin ayıbıdır. Vatandaşı devletin verdiği imkanlarıyla, devletin vermiş olduğu imkanlarla kendilerine bağlıymış gibi göstermelerini kabul etmiyoruz. Küçük yardımlar yapacağına Bingöl’de kalıcı yatırımların yapılmasını daha doğru buluyoruz" dedi. Kentte yoksulluğun giderek arttığını yenileyen Kovalar, kalıcı çözümlerin üretilmesi gerektiğini savundu.

Öne Çıkanlar