İYİ Parti Milletvekili Andican: İktidar yeni bir Duyun-u Umumiye kuruyor

İYİ Parti İstanbul Milletvekili Ahat Andican, Bankacılık Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ile iktidarın Varlık Fonu'na sınırsız borçlanma yetkisi getirdiğini, amacın bu fondaki kurumların gelirlerini rehin gösterip dış borç almak ve günü kurtarmak olduğunu söyledi. Andican, iktidarın yeni bir Duyun-u Umumiye kurduğunu ifade etti.

Yeniçağ’dan Sümeyra Kırca’nın haberine göre normal şartlarda Devlet'in Hazine aracılığıyla borçlandığını ve bunu bütçede gösterdiğini belirten Andican, "Borçlanma miktarı ve şartları Meclis'te onaylanır. Hazine'nin kontrolünde ve Meclis'in bir önceki yıl onaylamasıyla yapılır. Şimdi bu yasayla Varlık Fonu'na denetimsiz bir şekilde sınırsız borçlanma yetkisi veriliyor. Hangi şartlarda ne kadar borçlandığını Türkiye'de kimse bilemeyecek" dedi.

‘İKTİDAR DUYUN-U UMUMİYE KURUYOR, EN DEĞERLİ ŞİRKETLERİN GELİRLERİNİ REHİN EDİYOR’

"İktidar, bu yolla modern bir Duyun-u Umumiye kuruyor. Osmanlı, son döneminde tütün, ipek, tuz, alkol gibi ürünlerin gelirlerinin tamamını yabancıların eline teslim etmişti" diyen Andican, devamında şunları söyledi:

"Yabancılar, Duyun-u Umumiye aracılığıyla bu vergileri toplayıp Osmanlı'nın borcuna karşı haczediyorlardı. Şimdi bu iktidar da benzer bir şekilde Varlık Fonu'na aktarılmış olan Ziraat Bankası'ndan tut, Türk Hava Yolları'na kadar Türkiye'nin en değerli şirketlerinin gelirlerini rehin ediyor. Bu borçlanma yetkisi Hazine tarafından denetlenmediği için ne önü ne sonu belli, istedikleri gibi borçlanacaklar dışardan."

‘BİZDEN SONRAKİ NESİLLER DAHİ BORÇLANACAK’

"Duyun-u Umumiye'den biz ancak Cumhuriyet döneminde kurtulduk. Şimdi iktidarın kurduğu Duyun-u Umumiye'den biz kurtulamayacağız. Bizden sonraki nesiller dahi borç altına girecek."

‘İŞ BANKASI İŞLETMELERİNİ REHİN GÖSTERİYOR’

Ahat Andican, Bankalar Kanunu'nda yapılacak en önemli ikinci değişikliğin İş Bankası'nın Varlık Fonu'na devri olduğunu söyledi. Andican, "İş Bankası'nı Varlık Fonu'na dahil etmek istiyorlar. İş Bankası'nın oldukça büyük bir sürü işletmesi var. Onları rehin gösteriyor. Uluslararası bir bankaya diyecek ki 'Varlık Fonu'nun Ziraat Bankası'nın, İş Bankası'nın yıllık gelirini rehin gösteriyorum sen bunun karşılığında şu kadar döviz ver" diye konuştu.

DÜYUN-U UMUMİYE NEDİR?

Duyun-u Umumiye (Düyun-u Umumiye-i Osmaniye Varidat-ı Muhassasa İdaresi), iflas eden Osmanlı İmparatorluğu’nun dış borçlarını ödemesi için 1881’de 2. Abdülhamit döneminde kurulan kurumdur.

Düyunu Umumiye’nin yönetiminde ikisi Türk, birer İngiliz, Fransız, Alman, Avusturyalı ve İtalyan toplam 7 kişi bulunuyordu.

Devletin en önemli gelir kaynakları dış borçlara karşılık bu idarenin yönetimine bırakılmıştı.

Osmanlı'nın temel gelirlerinin üçte birine el koyan Düyunu Umumiye, Ocak 1882'den itibaren devlet içinde devlet gibi çalışmaya başladı. Kurum, aslında hükümetten ayrı, yabancıların kontrolünde bir özel şirketti. 1912 yılında Maliye Bakanlığı’nda yaklaşık 5 bin 500 memur çalışırken, Düyunu Umumiye İdaresi’nde 9 bin memur bulunmaktaydı.

Siyasi, ekonomik ve askeri olarak çöküşün eşiğine gelen Osmanlı Duyun-u Umumiye ile rehin durumdaydı.