Kan kurtlarının metal dişlerinin gizemi çözüldü
ABD'de bilim insanları, kan kurtlarının çenesinin yalnızca bir kez oluştuğunu ve hayvanın 5 yıllık ömrünün tamamında dayanacak kadar güçlü ve sert olması gerektiğini, bu yüzden de bakıra ihtiyaç duyulduğunu söyledi.
Kan kurtları enteresan canlılardır: Sığ sularda deniz tabanında yaşarlar ve dünyadaki birkaç zehirli kurtçuk türünden biridirler.
Independent Türkçe'nin haberine göre, ağırlıklı olarak küçük kabuklulardan oluşan avlarına saldırırken bu canlılar, köpek dişine benzeyen 4 dişin bulunduğu yapışkan hortumlarını fırlatarak felce uğratan zehirlerini zerk eder. Bu ısırığın insanlarda arı veya eşek arısı sokması gibi hissettirdiği söylenir.
Ne var ki bu 4 dişli etçil canlının avlanma yöntemi, kan kurtlarını eşsiz kılan tek şey değil. Bu canlıların dişleri de hayli sıradışıdır ve hayvanlar aleminin herhangi bir üyesinde görülen en yüksek bakır konsantrasyonuna sahiptir.
Bunun sonucunda da diğer türlerinkilere kıyasla "işlenmiş metale" çok daha benzer dişlerle donatılmışlardır, bu da onları kabuklu deniz hayvanlarının sert dış iskeletlerini ısırarak delebilen korkunç yırtıcılar haline getirir.
Şimdi bilim insanları, kan kurtlarının eşsiz çenelerindeki bakırı nasıl edindiğini ve bundan nasıl yararlandığını anladı.
Kaliforniya Üniversitesi'nden araştırmacılar, kurtçukların çenesinin yalnızca bir kez oluştuğunu ve hayvanın 5 yıllık ömrünün tamamında dayanacak kadar güçlü ve sert olması gerektiğini, bu yüzden de bakıra ihtiyaç duyulduğunu söyledi.
20 yıldır kan kurtları üzerinde çalışan Herbert Waite, ekibinin bu korkunç dişleri oluşturan kimyasal süreci baştan sona ancak yakın zamanda gözlemleyebildiğini aktardı.
Bilim insanlarına göre söz konusu kimyanın karmaşıklığı öyle bir materyalin sentezlendiği anlamına geliyor ki, eğer bu laboratuvarda üretilseydi, "birçok farklı aparat, çözücü ve sıcaklık içeren karmaşık bir süreç gerekecekti".
Kan kurtları, 4 keskin dişle felce uğratan zehirlerini avlarına zerk ediyor
35 cm uzunluğa kadar büyüyebilen kurtçuklar, işe protein bazlı bir "öncü" sıvıyla başlayarak deniz dibi tortularından edinilen bakırları bir araya getiriyor. Bu daha sonra yüksek oranda bakır içeren akışkanlığı düşük, protein bakımından zengin bir sıvıya dönüşecek şekilde yoğunlaştırılıyor.
Protein de sonrasında bakırın katalizör olarak kullanıldığı bedensel bir reaksiyonunda DOPA adı verilen amino asit türevini "melanin"e dönüştürüyor. Bu melanin polimeri proteinle birleştiğinde çeneye "işlenmiş metale benzer" nitelikleri kazandırıyor.
Dr. Waite, "Bu kadar basit bir bileşime sahip, yani çoğunlukla glisin ve histidin içeren proteinin bu kadar fazla işlevi ve birbiriyle alakasız faaliyeti üstlenmesini hiç beklememiştir" dedi.
Kan kurtları, 4 dişli hortumlarını birbirlerine doğrultmaktan da çekinmiyor.
Dr. Waite, "Bu canlılar hırçın ve kolayca kışkırtılabildikleri için çok kavgacıdırlar" dedi.
Başka bir kan kurduyla karşılaştıklarında genellikle bakır çenelerini silah gibi kullanarak savaşıyorlar.
Araştırma Matter adlı akademik yayında yayımlandı.
