Korkutan rapor: Bingöl aktif fay hatlarının üzerinde bulunuyor

Remzi BUDANCİR

ARTI GERÇEK- Kuzey Anadolu ile Doğu Anadolu fay hatlarının kesiştiği noktada bulunan Bingöl, birinci derece deprem bölgesi. 1971 ve 2003 yıllarında iki büyük deprem yaşayan kentte çok sayıda can kaybı yaşandı. En son yıkım Haziran 2020’de merkez üssü Yedisu ve Karlıova ilçeleri olan 5,8 büyüklüğünde depremde yaşandı. Uzmanların her an büyük depremin yaşanabileceği uyarısında bulunduğu Bingöl’de yapıların büyük bir bölümü deprem yönetmeliğine uygun değil.

BİNGÖL AKTİF FAY HATLARININ ÜZERİNDE BULUNUYOR

TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası, deprem riski altında olan Bingöl ile ilgili bir rapor hazırladı. 'Fay Üzerinde Yaşayan Kentlerimiz: Bingöl Raporu'nda tehlike gözler önüne serildi. Rapora göre fay hattı Bingöl Merkez, Karlıova ve Yedisu ilçe merkezleri ile 36 köyün altından geçiyor. Bingöl'ün Kuzey Anadolu Fay Zonu ile Doğu Anadolu Fay Zonunun kesişim bölgesinde yer aldığı belirtilen raporda, "her iki fay zonunda meydana gelebilecek depremlerden doğrudan etkilenmektedir" denildi. Raporda bu konuda tedbir alınması gerektiği vurgulandı.

KESKİN: İMAR PLAN TADİLATI YAPILMALI

Deprem riski altında olan Bingöl’de bulunan çok sayıda yapı önceki yıllarda yaşanan depremlerde hasar görmüştü. Artı Gerçek’e konuşan İnşaat Mühendisleri Odası Bingöl İl Temsilci Ayetullah Keskin, bu raporun ardından belediyelerin İmar Plan Tadilatı yapması gerektiğini söyledi. Öncelikle fay hatlarının geçtiği bölgelerle ilgili çalışma yapılması gerektiğini belirten Keskin, "Örneğin bu fay hatlarının geçtiği yerlerde kat sayısı beşse, ikiyle sınırlandırılması gerekiyor" dedi.

KOT FARKLI OLAN YERLER SORUNLU

Keskin, Bingöl’de mevcut yapıların kat durumu ile ilgili de bilgi verdi. Bingöl'de kat sayısının maksimum 5 olduğunu ifade eden Keskin, kot farkı olan yerlerde 5 katlı olması gereken yapıların 7-8 kata kadar çıkarıldığını söyledi. Bu yapıların eğilimli olan yerlerde olduğunu ifade eden Keskin, "Kot farkı olduğu yerlerde alt katlar bodrum olarak geçtiği için kat olarak geçmiyor. Arkadan baktığında 8 kat görünüyor ama önden bakınca 5 kat. Ekstra kat yapılmış. Bu yapılar risk oluşturuyor" diye anlattı.

OKULLAR İÇİN GÜÇLENDİRME ÇALIŞMASI YAPILIYOR

Kentte en son yıkım 2003 depreminde yaşandı. Depremde en çok devlet kurumları zarar görmüştü. En son bu yıl şehir merkezinde bulunan çok sayıda caminin deprem yönetmeliğine uygun olmadığının ortaya çıkmasının ardından 7 cami kapatıldı. Kent merkezinde bulunan okulların da 2003 depreminde hasar gördüğü biliniyor. Şu anda okulların güçlendirilmesi ile ilgili çalışmaların başlatıldığını anlatan Keskin, "Okullarla ilgili güçlendirme projelerinin ihalesi yapıldı. Yakın zamanda 27 tane okul için güçlendirme ihaleleri yapıldı. Güçlendirme ihaleleri şu an ilanda" dedi.  

ŞEHİR MERKEZİ RİSKLİ

Bingöl’de yapıların çoğunun yeni olduğunu ifade eden Keskin, en çok yapılaşmanın 2003 depreminden sonra yaşandığını hatırlattı. "2007’de yeni deprem yönetmeliği, 2011’de yapı denetimin aktif olması kentteki yapı güvenliğini bir üst seviyeye ulaştırdı" diyen Keskin, Şehit Mustafa ve  Uydukent bölgesinin yenilendiğini söyledi. Eski ve çok katlı yapıların olduğu Karşıyaka Mahallesi, Saray mahallesi Selim Atalay camii arkası olan bölgenin de yıkılıp yapıldığını anlatan Keskin, "Karşıyaka mahallesi yüzde 75-80’i yıkılıp yapıldı. Bu anlamda bir dönüşüm oldu. Bingöl’de en büyük problem şehir merkezidir. Şehir merkezinde imardan kaynaklanan yolların darlığı, yapıların eski olması sorun. Bingöl'ün kenar mahallelerinde ciddi sıkıntı yok. Bu mahallelerde yapılaşma 10 yıl içerisinde oldu. Bu mahalleleri göz önüne aldığımızda yüzde 80-90’ı yeni yapılar" dedi.

BELEDİYE MESLEK ODALARINI ÇALIŞMALARA DAHİL ETMELİ

Bingöl’de fay hattının şehir merkezinden geçtiğini ifade eden Keskin, belediyenin bu bölgede ufak yapıların, parça parça olan yapıların arsalarını birleştirilmesine yönelik çalışması olduğunu söyledi. Kent merkezinde bir pilot bölge belirlenerek bu bölgenin risk haritasını çıkarmaya yönelik bir çalışma yapılması gerektiğini ifade eden Keskin, işin maddi boyutunun yüksek olduğunu belirterek, yereldeki kurumların bu çalışmalara destek vermesini istedi. Belediyelerin yaptığı çalışmalar hakkında net bilgi sahibi olmadıklarını söyleyen Keskin, "Belediyelerin yapacakları çalışmalara meslek odalarını dahil etmesi gerekiyor. Ama maalesef bunu yapmıyorlar" diye konuştu.