Mahpuslardan hak ihlali başvurusu: Görüş süresi kısaltıldı, yasaklar sürüyor

Remzi BUDANCİR

+GERÇEK- Diyarbakır 2 Nolu Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda, mahpuslara yönelik ihlaller devam ediyor. İhlallerin başında hücre cezaları, darp, disiplin cezaları, iletişim hakkının kısıtlanması ve sağlık sistemi geliyor. 

MAHPUSLAR HUKUKİ DESTEK İSTEDİ

Diyarbakır 2 Nolu Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda bulunan 14 mahpus, İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesine başvurarak yaşadıkları sorunları aktardı. Cezaevinde yaşadıkları ihlalleri detaylı bir şekilde aktaran mahpuslar, İHD’den hukuki destek isteyerek, Bakanlıklara, TBMM’ne, uluslararası ve ulusal kurumlara yaşadıkları sorunların bildirilmesini istedi.

PANDEMİ GEREKÇESİ İLE KISITLAMALAR SÜRÜYOR

Mahpusların başvurularında dile getirdikleri sorunun başında pandemi döneminden alınan kararların sistematik bir şekilde uygulanıyor olması. Pandemi döneminde salgın bulaşışı gerekçesi ile 2 yıllık süre zarfında cezaevinde açık-kapalı görüş kısıtlaması getirilmiş, mahpuslar cezaevi içerisindeki faaliyetleri olan spor, sohbet, kurs gibi sosyal etkinliklere de çıkarılmamıştı. Normalleşme süreci ile birlikte dışarıda pandemi kısıtlamaları sona erdirilmişti.  İHD’ye başvuran 14 mahpus, normalleşme sürecinin cezaevine yansımadığını, pandemi döneminde alınan kısıtlılık kararının hala uygulandığını bildirdi. 

SOSYAL ETKİNLİK VE GÖRÜŞ HAKKI İHLALİ

Diyarbakır 2 Nolu Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumunun lehlerine olan hiçbir hakkı tanımadığını ifade eden mahpusların maddeler halinde aktardığı ihlallerde öne çıkan başlıklar şunlar: 

-Her tutuklu ve hükümlünün yasal mevzuata göre haftalık 10 saat ve 10 kişiyle beraber etkinliklerden yararlanma hükmü bulunmasına rağmen sadece ayda 1 saat spora çıkabilmekteyiz. Ve bu durum bile yer yer kesintiye uğrayabilmektedir. Kurs, sohbet, el işi atölyesi, kütüphaneye hiçbir surette çıkarılmamaktayız. Türkiye’nin birçok cezaevinde açık-kapalı görüşler 1.5 saate çıkarılmasına rağmen 50 dakika görüş yapmaktayız. Aynı zamanda birçok cezaevinde tüm etkinliklere başlanmasına rağmen, bulunduğumuz cezaevinde gerekli şartlar yerine getirilmemektedir. Her ne kadar yaşadığımız bu sorunlara ilişkin cezaevi idaresi, Cumhuriyet Başsavcılığı ve Adalet Bakanlığına sözlü ve yazılı olarak taleplerimizi iletsek de istemlerimize karşılık bulamamakta, gerekçeler uydurularak sorunları sürüncemede bırakıp oyalamaktadırlar. 

KALİTESİZ ÜRÜNLER YÜKSEK FİYATLARA SATILIYOR

-Cezaevinde bulunan bir kişi, cezaevindeki koşullar gereği fiziki olarak bağışıklık sistemi zayıflamakta, bu da birçok hastalığın yaşanmasına peşi sıra sebebiyet vermektedir. Bu konuda yeterli kalori alma ve beslenme şarttır. Fakat uzun süredir yemekler kalitesiz, az ve yenilmeyecek şekilde getirilmektedir. Yeterli beslenmeyi karşılamamakla birlikte yemeklerimiz içerisinde uygun olmayan cisimler çıkmaktadır. Çok uzun bir süredir yaşadığımız yemek konusundaki sorunumuzda hiçbir şekilde çözülmemektedir. Hakeza kantindeki ürün fiyatları her gün yükselmekte, çeşitlilik ve ucuz ürün olmadığından ilgili ürünlere erişememekteyiz. 

ZAMLI ELEKTRİK FATURALARI

-Bir diğer temel sorunlarımız başında gelen son süreçte yürürlüğe konulan elektriğe yönelik uygulanan fahiş fiyat artışıdır. Diyarbakır Kampüs Ceza İnfaz Kurumu bünyesinde bulunan Açık ve Kapalı Ceza İnfaz Kurumlarında bulunan tutuklu ve hükümlülerin kullanmış olduğu elektrik tüketim bedeli Dicle Elektrik Dağıtım Şirketi ve cezaevi kurumu arasında yapılan ikili anlaşma kapsamında 1 kwh elektrik birim fiyatı eskiden 1.23 iken, yeni belirlenen 1 kwh elektrik birim fiyatı, 2.62’ye çıkartılmıştır. Her ne kadar Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle elektrik kullanım bedeline göre fiyatların yapılandırılacağı hakeza Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığının Haziran, Temmuz, Ağustos aylarında elektriğe zam yapılmayacağına yönelik açıklama yapılmasına rağmen yüzde 115 zam yapılması, bizleri mağdur etmiştir. Zaten sadece ailelerimiz tarafından yatırılan cüzi miktardaki maliye ile en temel insani ihtiyaçlarımızı bile karşılamakta zorlanırken, gelen zamlı faturaları ödememiz mümkün değildir.

PANDEMİ YASAKLARI KALICILAŞTIRILDI

Cezaevlerinde yaşanan ihlalleri  +Gerçek’e değerlendiren İHD Diyarbakır Şube Başkanı Abdullah Zeytun, yapılan başvurularda ihlallerin başında pandemi döneminde getirilen kısıtlılık ve yasaklama kararlarının kalıcılaştırması olduğunu hatırlattı. Bu yasaklamaları kalıcılaştırılmasının bir cezalandırma uygulamasına dönüştüğünü ifade eden Zeytun, "Diyarbakır’da yaz aylarında sıcaklığın çok arttığı dönemde, hapishanelerin izolasyonu da düşünüldüğünde bu tür kısıtlamalar var olan sağlık sorunlarına olumsuz etki ediyor.  Çok sayıda mahpusun bu tür etkinlikten mahrum kalmasına sebebiyet veriyor. Bir tür pandemi ile getirilen yönetmeliklerle de değiştirilen, kalıcılaştırılan bir hapishane politikası söz konusu. Bu aynı zamanda bir cezalandırma uygulamasına dönüştürülmüş durumda.  Cezasının infazını çekmekte, hali hazırda bu hapishaneler bunun için çok kötü mekânlar. Bu aynı zamanda bir cezalandırmaya da yol açıyor" dedi. 

İHD Diyarbakır Şube Başkanı Abdullah Zeytun

İNFAZLAR YAKILIYOR, TAHLİYELER ENGELLENİYOR

İhlallerin bununla sınırlı olmadığını ifade eden Zeytun, en fazla yapılan başvurulardan birinin de infazları yakılarak mahpusların tahliyelerinin engellendiğini söyledi. Bu uygulamanın da ayrı bir cezalandırma yöntemine dönüştüğünü ifade eden Zeytun, "2020 infaz yazası değişikliği ile birlikte, ona bağlı getirilen yönetmelik değişikliği ile birlikte bu tür ihlallere dair hukuki itirazda demokratik tepkisini gösteren mahpuslara da ayrıca hücre cezası gibi, görüş cezaları gibi çok sayıda disiplin cezaları veriliyor. Buda infazını tamamlamış mahpusların yasal infazını bitirmiş mahpusların içerde kalmasına sebebiyet veriyor. Onlar üzerinde ayrıca ön görülemez bir şekilde baskıya, zora sebebiyet veren uygulamalara dönüşmüş vaziyette" diye konuştu. 

DEVLETİN MAHKUM OLDUĞU İHLALLER UYGULANIYOR

Başvuruların ardından yaşanan ihlaller Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdürlüğü’ne bildirdiklerini ifade eden Zeytun, şunları söyledi: "Adalet Bakanlığı nezdinde girişimlerimiz devam ediyor. Hem hukuki, hem de merkezi bürokrasiden hem de yerel yargı ve idari birimlerden bu ağır sorunlara ilişkin bir çözüm sağlanmadığını, sürekli farklı ve soyut gerekçeler üretildiğini görüyoruz. Mahpuslarında bu ağır ortamla baş başa kaldığını görüyoruz.  Bütün bu haksızlıklar ve ihlal başvuruları AİHM’de, Anayasa Mahkemesinde dahi ihale konu olan, devletin mahkum edildiği başvurular ve şikayetlerdir. Bütün bu yasal zemine rağmen farklı bir uygulama söz konusu olduğunu ifade etmek gerekiyor.  Bu ihlallere ilişkin hazırladığımız raporu yakında kamuoyu ile paylaşacağız."