Moda Sahnesi yönetmeni Aydoğan: Merkezi ve yerel yönetim sorumluluklarını yerine getirmeli

Yağmur Kaya

+GERÇEK- İstanbul’un Kadıköy ilçesinde bulunan tiyatro ve sinema merkezi Moda Sahnesi’nin Aralık'ta 7 bin TL olan elektrik faturası Ocak ayında 20 bin TL gelince ödeyemeyeceğini duyurdu. Bunun üzerine, Enerjisa tarafından elektrikleri kesilen tiyatro merkezi, oyunlarını oynayacaklarını, seyircilere tiyatro oyununu fener ve ışıldaklarla gelmeleri yönünde çağrısında bulunmuştu. Moda Sahnesi’nin Sanat Yönetmeni Kemal Aydoğan, sahne fuayesinde yaptığı açıklamada, Ocak ayı faturasının "gizemli bir el tarafından ödendiğini" belirterek "Hiçbir özel tiyatronun bunu ödeyebilme bütçesi yok, bu paraları, bu fahiş bütçeleri… Bu zamlar, sanat kurumlarının nasıl ayakta kalacağı katiyen düşünülmeden yapılmış zamlardır" dedi.

Yılbaşından itibaren geçerli olan elektrik zammının ardından Moda Sahnesi’ne Ocak ayında 20 bin 61 lira elektrik faturası gelmişti. Moda Sahnesi’nden yapılan yazılı açıklamada, aralık ayında 7 bin lira gelen elektrik faturasının 20 bin liranın üzerine çıktığına dikkat çekilerek "Bu fahiş artış, bir tiyatronun ödeme kapasitesini sınırlarını aşıyor. Bu fahiş elektriği kabul etmiyoruz, bu nedenle faturayı ödemiyoruz" açıklaması yapılmıştı.

‘HİÇBİR ÖZEL TİYATRONUN BU FAHİŞ TUTARI ÖDEYECEK BÜTÇESİ YOK’

+GERÇEK'e konuşan Genel Sanat Yönetmeni Kemal Aydoğan, süreci şöyle anlattı: "Bir buçuk aydır yaşadığımız sürecin sonuna geldik. Nasıl başlamıştı süreç. Önce Aralık ayında 7 bin lira gelen fatura Ocak ayında 20 bin lira olarak geldi. Şubat ayında 19 bin lira 260 TL geldi. Özel, bağımsız, kamusal tiyatroların bu fahiş faturaları ödeyecek bütçeleri yok. Bunun için biz de 'ödemiyoruz' dedik. Ödeme süreleri dolunca enerji sağlayan kurum önce ihtarına çekti, sonra elektriğimizi keseceğini söyledi. Geçen hafta gelecekti; randevuya gelmediler. Bugün geldiler. Hiçbir özel tiyatronun bu fahiş tutarı ödeyecek bütçesi yok" dedi.

'ELEKTİRİĞİ KESMELERİDE MEŞRU DEĞİL, ZAMLARDA MEŞRU DEĞİL'

Bu zamların bir takım enerji firmalarını zengin etmek için yapılan zamlar olduğunu ifade eden Aydoğan, "Elektriği kesmeleri de meşru değil zam yapmaları da meşru değil. Bunu biz, Moda Sahnesi olarak kendi adımıza kabul etmiyoruz. Elektrik faturasını ödememeye devam edeceğiz. Bugün açtılar çünkü gizemli bir elin Ocak ayındaki faturamızı ödemesi çok şaşırtıcı. Bu bilgeye ulaşmaya çalışıyoruz. Kim bu gizemli el?" ifadesini kullandı.

‘AYNI KISIR DÖNGÜ DEVAM EDECEK’

Elektrik faturasının fahiş fiyatta gelmesinin Mart, Nisan, Mayıs ayında devam edeceğini söyleyen Aydoğan, "Aynı kısır döngü devam edecek. Dolayısıyla bir an önce merkezi yönetiminde yerel yönetimde bu problemi çözmesi hem tiyatrolar adına hem halk adına zamları çekmesi gerekir. Taleplerimiz bu! Bir an önce bu düzenlemenin yapılmasını halk adına ve tüm tiyatrolar adına da Moda Sahnesi olarak talep ediyoruz" diye konuştu.

Aydoğan, Ocak 2020 tarihinde elektrik faturasının 3 bin lira geldiğini, iki yıl içerisinde elektriğe gelen zammın yedi kat arttığına dikkat çekti.

‘BİLET FİYATINI DA ARTIRABİLECEĞİMİZ SINIRLARA KADAR ARTIRDIK’

Moda Sahnesi'nin 20 bin liralık faturayı ödeyebilecek bütçesi olmadığını ifade eden Aydoğan, ekipman, cihaz, temizlik malzemeleri gibi tüm ürünlere zam yapıldığını söyledi. Zamlara, bilet fiyatlarına yapacakları zamla zararı karşılayabileceklerini söyleyen Aydoğan, bu durumda da seyirciye yüklenmiş olunacağını belirtti.  Aydoğan, "Bu artışlara karşı sadece bilet fiyatını artırabiliriz. Bu sefer de dar gelirli seyircilerin tiyatroya gelmesi engellenmiş oluyor. Bu tür aslında dar gelirli yurttaşları tiyatrodan koparmış oluyor. Bunu da kabul etmiyoruz. Bilet fiyatını da artırabileceğimiz sınırlara kadar artırdık. 50 lira en düşük 100 lira en yüksek değişik oyunlarda satılıyor. Yapabileceğimiz maksimum artışı yaptık" vurgusu yaptı.

'TOPLUMLSAL TİYATRO SEYİRCİSİNİN GÖZETEN TİYATRODUR'

Aydoğan, "Artık seyirci kaybetmek istemiyoruz, seyirciye de yüklenmek istemiyoruz. Seyircimizden bu anlamda 200 lira, 300 lira bilet almasını da istemiyoruz. Çünkü kamusal, toplumsal tiyatro seyircisini gözeten tiyatrodur. Dolayısıyla bu maliyetleri seyirciye yansıtmayı düşünmüyoruz. Bu durumda iki arada bir derede kalıyoruz" dedi.

'SORUMLU KİMSE BİR AN ÖNCE DÜZENLEME YAPMASI GEREKİR'

Aydoğan, "Dolayısıyla kimse bunun sorumlusu -Kültür Bakanlığı, Enerji Bakanlığı, yerel yönetimler- bunun bir an önce düzenlemesini, kültür-sanat kurumlarının ayakta kalabilecekleri bir model üretmelerini bekliyoruz. Çok hızlı davranmaları gerekiyor çünkü artık problem çok sertleşti. Bu yükü taşıyabilecek gücümüz yok. Çok ağır bir yük haline geldi. Omuzlarımız çökmek üzere" ifadelerini kullandı.

‘ACİL BİR DÜZENLEME GEREKİYOR’

Moda Sahnesi'nin pandemi sürecinde bir yıl kapalı kaldığını belirten Aydoğan, problemin pandemi sürecinde başladığını işaret etti. Devletin, sanat merkezinin kapalı olduğunu sürede vergi, kira muafiyeti ya da herhangi bir prodüksiyon desteği sunmadığını söyleyen Aydoğan, "Yani özel tiyatroların ayakta kalabilmesini sağlamadı. Oysa ödenekli tiyatrolar iki yıllarını rahatlıkla geçirdiler. Yani onlara bakıp özel tiyatrolara ne yapacaklarını bulabilirlerdi. Yani pandeminin doğurduğu ekonomik bela bu sektörde çalışan insanların geçimlerini zorlaştırdı. Acil bir düzenleme gerekiyor hepinizin hayatı için" diye konuştu.

'YEREL YÖNETİMLER KULAKLARININ ÜZERİNE YATIP DUYMAZA GELİYOR'

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun 2020 yılında özel tiyatrolara destek sunulacağına dair açıklama yaptığını hatırlatan Aydoğan şunları söyledi: "Fakat bunların hepsi unutuldu ve hiçbir destek gelmedi.  Biz İstanbul'da faaliyet gösteren tiyatroyuz. İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) tiyatrosu kadar kamusal alanda sanata katkımız var. Bunun böyle okunması, değerlendirilmesi gerekirken bu konuda tüm yerel yönetimler kulaklarının üzerine yatıp bunu duymaza geliyorlar. Bu kabul edilebilir bir şey değil. İki gün sonra yüz yüze bakacağız. Bu süreci ve yapmadıklarını onlara tabii ki hatırlayacağız ve tabii ki hesabını soracağız. Çünkü ben İstanbul'da, Türkiye'de yaşayan vatandaş olarak kamu bütçesinin nerelere harcandığının hesabını soracağım ve benim faaliyetime yani tiyatro yapan Moda Sahnesi'nin faaliyetine kamusal bütçeden nasıl destek verdiklerini soracağım. Bunlar vatandaşlık görevidir. Bunlar Avrupa'nın her yerinde sorulan sorulardır. Hatta Avrupa'nın yerel yönetimleri sanat nasıl bir bağ kurulması yönünde bağ kurmuş ve modeller üretmişlerdir.

'HER KONUDA AVRUPA'YA BAKAN TÜRKİYE TİYATRODA AVRUPA'YA BAKMAYI TERCİH ETMİYOR'

Her konuda Avrupa'ya bakan Türkiye, İstanbul bu konuda bakmayı tercih etmiyor. Bir an önce Avrupa'ya baksınlar ve kendilerine model seçsinler ve seçecekleri model uyarınca bağımsız sanat kurumlarına desteklerini bir an önce sunsunlar" dedi.

'HEM MERKEZİ HEM YEREL YÖNETİM SORUNLUDUR'

Hem merkezi yönetim hem yerel yönetimin sanat, tiyatroya destek olunmasında mutlak sorumlu olduğunu söyleyen Aydoğan, "Yerel yönetim yapacakları vardır, merkezi yönetimin yapacakları vardır. Bu şablonun nasıl kurulacağını bilmiyorsa hemen Avrupa'da bir iki şablonu araştırıp kendilerine bir yönerge çıkarabilirler" ifadesini kullandı.

'DESTEK GÖRMEDİK'

Aydoğan, Kadıköy Belediyesi'nden ise şu ana dek resmi sıfatla herhangi bir mesaj ya da ziyarette bulunulmadığını söyleyerek, "İçinde yaşadığımızı Kadıköy Belediyesi'nden resmi sıfatla herhangi bir yetkiliden herhangi bir destek görmedik" dedi.