Uzmanlardan CDS tepkisi: Hükümetin yöntemleri ülkeyi felakete götürdü, döviz likiditesi sorunu yaşanabilir

Ekonomi yönetiminin 9 Haziran'da açıkladığı yeni tedbir paketi Türk Lirası'nda (TL) yaşanan değer kayıplarının önüne geçemezken Türkiye’nin borcunu iflasa karşı korumanın maliyetini gösteren Kredi risk primleri (CDS) artmaya devam ediyor. CDS primleri dün 900’ü aşarak 2008’den bu yana en yüksek seviyeye ulaştı.

Siyasiler peş peşe 'iflas' uyarısında bulunurken bir değerlendirme de Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Eski Başekonomisti Hakan Kara’dan geldi. Kara, CDS risk primiyle ilgili yaptığı paylaşım, ekonominin geleceği konusunda yaşanan tehlikeye işaret etti.

'DÖVİZ LİKİDİTESİ SORUNU YAŞANABİLİR'

Kara sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda şu mesajı verdi:

"5 yıllık CDS'ler 900'e vurdu. Yurt dışı borç çevirme oranları düşecek. Tez zamanda aklı selim politikalara dönülmezse döviz likiditesi sorunu yaşanabilir."

Paylaşımının ardından CDS priminin önemsiz olduğuna dair yorumlar karşısında Kara bu kez; "CDS'den bize ne, panik yapma diyenler olmuş.

Aşağıdaki grafik Hazine dış borçlanma faizi (mavi) ile CDS'i  (beyaz) bir arada gösteriyor.

Yorumsuz paylaşıyorum." sözleriyle Hazine'nin borçlanma faizini de gösteren bir grafik paylaştı:

CDS'den bize ne, panik yapma diyenler olmuş.

Aşağıdaki grafik Hazine dış borçlanma faizi (mavi) ile CDS'i (beyaz) bir arada gösteriyor.

Yorumsuz paylaşıyorum. https://t.co/tvQNK3K4Gp pic.twitter.com/WuqROSxJiD

— Hakan Kara (@ali_hakan_kara) July 14, 2022

Bir paylaşım da Prof. Dr. Özgür Demirtaş'tan geldi.

'HÜKÜMETİN YÖNTEMLERİ TÜRKİYE'Yİ FELAKETE GÖTÜRDÜ'

Konuyu Twitter hesabından yorumlayan Prof. Dr. Özgür Demirtaş'ın açıklaması şu şekilde:

"Yüz kez yazdım. Bin kez söyledim. Bu yol yol değil. Hükümetin hiçbir ekonomi kitabında olmayan yöntemleri, Türkiye'yi felakete götürdü. CDS'e dikkat etmesi gerekiyor Hükümetin. Ya faizi artıracaklar ( bunca yıllık inatları boşa gidecek), ya da Döviz, piyasa faizi aynen böyle..

Tansu Çiller ve hükümeti son 99 yılın EN KÖTÜ ekonomi yöneten kişisi ve hükümetiydi. Artık en kötü değil, sondan ikinci … Bu CDS uykumu kaçırıyor. Allah aşkına matematiksel yöntemlerden vazgeçmeyelim.

'ALLAH AŞKINA BİR KAÇ AKLI SELİM AÇIKLAMA'

Türkiye'nin kapasitesi çok büyük. Bırakın doğru olanları yapmayı, yanlış yaptılarımızı bıraksak bile kar kardır. Daha iyi oluruz.
Aslında Hükümet birkaç aklı selim açıklama ile CDS'de düşüşe yol açabilir. Buna ihtiyacımız var. CDS seviyesi çok yüksek. Allah aşkına bir kaç aklı selim açıklama"

CDS NEDİR?

CDS, Credit Default Swap teriminin kısaltması olarak kullanılıyor. CDS risk primi borç alacak ilişkisinde borcun ödenmeme riskini hesaplamak için kullanılan bir finansal orandır. İki ülke arasında yapılacak olan anlaşmalarda borcun ödenmeme riskine karşı alacaklı tarafın sigortalama bedeli olarak borca yansır.

CDS primi yüksek olan ülkelerde kredi maliyeti de yüksek olur. CDS primi hesaplanırken her 100 puan yüzde 1 kredi maliyeti olarak yansır. CDS primi hesaplanırken ülkenin sadece bugünkü ekonomik durumu değil aynı zamanda geçmiş dönem uygulamalar, gelecek dönem varsayımları da değerlendirilir. Dış piyasalarda tahvil ve bono alım ve satım işlemlerinde de CDS primi kullanılır. Temel amaç ülkenin alacağını tahsil edememe riskine karşı önlem almasıdır.

Ülke ekonomisine ait göstergeler, ülkenin yürüttüğü para politikaları ve ulusal ve uluslararası siyasi gelişmeler o ülkenin CDS primini etkiler. CDS primi 300 puan üzerindeki ülkeler aşırı kırılgan ekonomiler olarak kabul ediliyor. Aşırı kırılgan ekonomilerin borçlanma maliyetlerinin yüksek olması yüksek enflasyon, yüksek dış açık, zayıf büyüme, sıcak paraya olan yüksek bağımlılık gibi sonuçlara neden olabiliyor.