Rus gazında ruble bilmecesi: Avrupa, Putin'in restini görecek mi?
+GERÇEK - Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, yabancı ülkelerin Rusya’nın varlıklarını dondurmasıyla Moskova’nın güveninin zedelenmesinin ardından Rusya’nın ‘dost olmayan ülkelere’ ruble ile gaz satmaya başlayacağını açıkladı.
Rusya’nın "dost olmayan ülkeler’ listesinde ABD, AB ülkeleri, İngiltere, Japonya, Kanada, Norveç, Singapur, Güney Kore, İsviçre ve Ukrayna bulunuyor.
Putin, değişikliklerin yalnızca ödemelerde kullanılan para birimini etkileyeceğini ve hükümet ile Rusya Merkez Bankası'nın bu operasyonları rubleye geçirmek için bir hafta içinde bir çözüm bulması gerektiğini söyledi.
Putin'in ülkenin en önemli ihraç kaynaklarından biri olan doğalgazı dost olmayan ülkelere ruble ile satma kararı yankı bulmaya devam ediyor.
PUTİN'DEN TARTIŞMA YARATAN KARAR
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ABD ve Avrupa Birliği'ne (AB) mal tedarikinde ödemeyi dolar veya euro ile almanın artık anlamsız olduğunu belirterek, "Dost olmayan ülkelere doğalgaz satışının ödemelerinde Rus Rublesi'ne geçmeyi planlıyoruz" demişti.
Putin, Rusya’nın ihracatta ödemeleri dolar ve euro ile almasının anlamsız olduğuna işaret ederek, "ABD ve AB’ye mallarımızı tedarik ederken ödemeleri dolar, euro ve bazı para birimleri üzerinden almanın artık bizim için hiçbir anlam ifade etmediği açıktır" dedi.
Söz konusu değişikliğin yalnızca ödemelerdeki para biriminde değişiklik yaratacağını belirten Putin, "Rusya, daha önce imzalanan sözleşmelerde belirlenen fiyat ve hacim esaslarına göre doğalgaz arzını sürdürecektir. Bazı meslektaşlarımızın aksine, güvenilir bir ortak ve tedarikçi olarak ticari itibarımıza değer veriyoruz" ifadelerini kullandı.
Putin, doğalgaz satışında ödemelerin rubleye çevrilmesine yönelik sürecin başlatılması için Rus hükümetine ve Gazprom’a talimat verdiğini sözlerine ekledi.
DOĞALGAZ FİYATI ARTTI, RUBLE DEĞERLENDİ
Putin’in açıklaması, Avrupa’daki enerji krizinin büyüyebileceği endişelerini artırarak Avrupa’da doğalgaz fiyatlarının sıçramasına yol açtı. Doğalgaz vadeli kontratları Avrupa’da yüzde 20 artarken Rus Rublesi, Putin’in açıklamalarının ardından dolar karşısında yaklaşık yüzde 7 değer kazandı.
Putin’in hamlesi Avrupa ülkelerinin Rus petrolüne yönelik yaptırım tartışmalarının ardından geldi. Daha önce ABD ve İngiltere Rus petrolüne yaptırım uygulamış ancak AB ülkeleri bu konuda bir karara varamamıştı.
AVRUPALI YETKİLİLER RUBLE İLE ÖDEMEYE İSTEKSİZ
Öte yandan, batılı ülkelerin gaz ithalatını finanse etmek için yeterli rubleye nasıl erişebilecekleri belirsiz. Büyük bankaların Rus varlıklarıyla ticaret yapmayı kısıtlaması nedeniyle yüklü miktarda rubleye erişimin nasıl olacağı şimdilik bilinmiyor. Ayrıca pek çok ülke de ruble ile birimiyle ödeme yapma konusunda istekli değil.
Konuya ilişkin ilk yorumlar İtalya ve Japonya'dan geldi.
Konu ile ilgili ilk değerlendirmeleri yapan İtalya Başbakanı Mario Draghi’nin danışmanı Francesco Giavazzi, İtalya’nın gaz alımlarını ruble ile yapmaya istekli olmadığını söyledi. Giavazzi, bu düzenlemenin yaptırımlardan kaçış yöntemi olduğunu söyledi.
Japonya Maliye Bakanı Shunichi Suzuki, konuyu tam olarak anlamadıkları için ilgili bakanlıklarla değerlendirmelerde bulunduklarını belirtti.
Almanya Ekonomi Bakanı Robert Habeck ise dün yaptığı açıklamada, Putin’in talebinin sözleşmenin ihlali oluşturduğunu söyledi. Habeck, Berlin’in Rusya’ya vereceği yanıtı Avrupalı ortaklarıyla görüşeceğini söyledi.
Polonyalı üst düzey bir hükümet kaynağı ise "Bu, mevcut sözleşmelerde yer alan ödeme kurallarının ihlali anlamına gelir" dedi. Konu ile ilgili CNBC’nin aktardığına göre bu kaynak, Polonya’nın Gazprom ile yeni sözleşmeler imzalama niyetinde olmadığını da sözlerine ekledi.
AVRUPA RUS GAZINA BAĞIMLI
ABD Rusya’dan enerji alımlarını engellese de tükettiği doğal gazın yüzde 40’ını Rusya’dan alan AB için bu kararı vermek kolay değil. Avrupa’ya satılan gaz Moskova’ya yılda 30 ila 40 milyar dolar gelir getiriyor. Avrupa ülkeleri enerjide Rusya’ya olan bağımlılığını sona erdirmek istese de bunun zaman alacağı belirtiliyor.
Avrupa Komisyonu, AB’nin Rus gazına olan bağımlılığını bu yıl üçte iki oranında azaltmayı planlıyor. Komisyon, Avrupa’nın Rus tedarikine olan bağımlılığını ‘2030’dan çok önce’ sona erdirmek istiyor.
Gazprom’a göre, 27 Ocak itibarıyla Avrupa ve diğer ülkelere yapılan doğal gaz satışlarının yüzde 58’i euro üzerinden gerçekleşti. ABD doları ile yapılan işlemler brüt satışların yaklaşık yüzde 39’unu ve sterlinle yapılan işlemler yaklaşık yüzde 3’ünü oluşturdu.
UZMANLAR: RUS GAZINDAN ÇIKIŞ HIZLANABİLİR
Konu ile ilgili değerlendirmelerde bulunan BlueBay Asset Management’ın gelişen piyasalar stratejisti Timothy Ash Bu hamlenin batının kararlılığını zayıflatmak için gerçekleştiren bir girişim olduğunu belirtti. Ash, "Bu bir oyun. Putin, yaptırımları yumuşatmak için batıyı zorlamaya çalışıyor ve Rus varlıklarıyla işlem yapmaya zorlamak istiyor" dedi.
Rystad Energy danışmanlık firmasının kıdemli analisti Vinicius Romano ise, "Ruble ödemelerinde ısrar etmek, alıcılara sözleşmelerin diğer konularını tartışmaya için neden verebilir ve sadece Rus gazından çıkışlarını tamamen hızlandırabilir" değerlendirmesinde bulundu.
