Tarihi kimler yazar?

Tarihi kimler yazar?
Tarihi kazananlar yazar ve kazananlar ya da iktidarlar tarih yazımına ilk toplumun hafızasına müdahale ile başlarlar.

İbrahim TEKPINAR


Tarih kitapları, tıpkı kendisinden başka tüm dinleri ve tarikatları sapkın ilan eden din ve cemaatler gibi kendi kahramanlık öykülerini yazan devletler ve liderlerle doludur.

Muktedir olmanın verdiği "biricik olma" hissiyle yeni bir tarih yazımına başlanılır ve önceki iktidar ile yeni bir hafıza yaratımına giderek hesaplaşılır. Osmanlı'dan sonra kurulan yeni cumhuriyet de kendisinden önceki Osmanlı ile hesaplaşmak adına ve tabi İngilizlerin de baskısıyla çeşitli yenilikler yapmıştır. Atatürk İnkılaplarının bir kısmı tamamen hafıza tazeleme ya da müdahale operasyonudur. " Birinci Dünya savaşı içinde yapılan gizli antlaşmalarda İngilizlerin üzerinde önemle durduğu bir sorun da, Hilafetin ideolojik etkinliğinin ortadan kaldırılmasıdır. İslam Birliği Pan-İslamism gibi akımların ortadan kaldırılması ve İslamiyet'in bir birlik ve umut odağı olmasına son vermek için , Hilafetin tasfiyesi; değilse, İngilizlerin kontrol ettikleri bir bölgenin bir merkez haline getirilmesi, İngiliz Emperyalizmi için büyük önem taşıyordu."(Fikret Başkaya) Hilafet kaldırılmış ve sonraki süreçte de Osmanlı hafızasıyla bir nevi kavgaya girişilmiştir. Kurumlarıyla birlikte ,köy, meydan ve neredeyse tüm isimler silinmiştir. Hafızaya ilk müdahale tabiki yer isimleri ile olacaktır. Çünkü; Maurice Halbwachs'a göre "yer, hatırlamanın çerçevesini sunar." Kendi mücadeleleri sonucunda ki sömürgelerden toplanan yorgun Fransız ordusunun askerleriyle savaşarak (dönemin Urfa Ermeni Yetimhanesi çalışanı Mary Caroline Holmes'e göre çekilme konusunda anlaşılmış ve çekilirken saldırılmış) kurtulan Urfa'ya Şanlı, Antep'e Gazi, Maraş'a Kahraman isimleri verilmiştir. Mustafa Kemal ve silah arkadaşlarının isimleri meydanlara verilmiştir. Sadece bizlere has bir şey değil Fransız devriminde Paris'teki sokak isimlerinin değiştirilmesi, yine Osmanlı da fethettiği yerlerin isimlerinin değiştirmesi de Çarlık Rusya'nın devrilmesinden sonra şehirlerin isimlerinin değiştirilmesi Saint Petersburg'un isminin Leningrad olarak değiştirilmesi de toplumsal hafızaya müdahalenin numuneleridir.

Bugünün iktidarı olan AKP ise Kemalizm ile olan hesaplaşmasını yine yeni bir hafıza yaratmaya çalışarak yapmıştır. Yine aynı yöntemlerle işe girişilmiştir. 15 Temmuz Darbe Girişimi gecesi darbeyi durdurmak adına sokağa çıkan ve darbeye müdahale ettiği için Ankara'nın Kazan ilçesinin ismi Kahraman Kazan olarak değiştirilmiştir. Çözüm Süreci döneminde bazı köylerin Kürtçe isimlerini iade etmiş ama süreç bitince tekrar Türkçeleştirilmiştir. Kayyum dönemlerinde tabelalar bile Türkçeleştirilmiştir. AKP kendi "hafıza mekanlarını" oluşturarak yeni bir hafıza ve kendi tarih yazımına tüm iktidarlar gibi girişmiştir.

Tarih Yazımı:
Tarihi kazananlar yazar ve kazananlar ya da iktidarlar tarih yazımına ilk toplumun hafızasına müdahale ile başlarlar. Roma tarihiyle ilgili elimizdeki dokümanların %90 Roma'nın Hristiyanlığı kabul ettiği döneme ait belgelerdir. Pagan döneme ait belge bulmak oldukça zor. Çarlık Rusya'nın yıkılmasıyla birlikte Çarlık Rusya kaynakları tahrip edilmiş, Sovyet Rusya yıkıldıktan sonra da Sovyet arşivleri pazarlarda satılmıştır.

Parayı Basan da Tarihi Yazar:
İkinci Dünya Savaşı sırasında Nazilerle işbirliği yapan, Almanya'da yatırımlarını sürdüren, Hitlerin seçim kampanyalarına bağış yapan ve bu vesile ile Grosskreuz nişanı alan Yahudi düşmanı Henry Ford, savaşın ardından şirketinin prestiji için tarihçilere "şirketin tarihini" bir nevi sipariş ettirerek yazdırır. Konudan fazlaca uzaklaşmadan bir Türkiye klasiği örneği vermek lazım. Vehbi Koç, 12 Eylül darbesinden sonra Kenan Evren'e mektup yazarak, "Zatıalilerine ve arkadaşlarınıza muvaffakiyetler temenni ediyorum. Emrinize amadeyim." demiştir. Yine sonraki zamanlarda Türkçe Olimpiyatlarının sponsorluğunu yapmış (2013 Türkçe Olimpiyatları), yakın zamanda da 15 Temmuz ile ilgili Koç Holding "Cumhuriyetimizin en temel yapı taşı demokrasidir ve demokratik bir hukuk devleti çatısı altında bir arada yaşamak milletimizin geleceğinin en önemli garantisidir" açıklamasını yayımlamışlardır. Henry Ford gibi Koç Holding'e sipariş bir tarih yazdırmak zor olmasa gerek.

Tarihi kazananlar, güç sahipleri yazarlar. Bir yandan kendi tarihlerini yazarken ilk olarak toplumun hafızasına müdahale ederler. Kendi tarihlerini ezberlettirmeye çalışırlar. Peki gerçek tarih? 

Öne Çıkanlar