Zarar eden kamu kurumunda özelleştirme öncesi 'eşkal tanıma sistemli' ihale

2019 yılını 2.1 milyar TL zararla kapatan ve özelleştirme kapsamına alınan Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi’nin (TEİAŞ) yüz milyonlarca lira harcayarak, "yapay zekâ tabanlı entegre güvenlik kamera" satın alacağı öğrenildi. Kameralar ile birlikte, "eşkale göre arama yapılabilen sistemi" de içeren satın alma işinin ihalesi öncesinde çok sayıda firma, "Sadece yurt dışından bir firmanın karşılayabileceği adrese teslim şartname hazırlandı" itirazında bulundu.

ADRESE TESLİM ŞARTNAME

Cumhuriyet’ten Erdem Sevgi’nin haberine göre yurttaşın cebini yakan elektrik zamları ve 2019’da 2.1 milyar TL’lik zarar ile eleştirilen TEİAŞ’nin, genel merkez ve müdürlüklerin kamera sistemleri için yüz milyonlar harcayacağı öğrenildi. "Eşkal tanıma sistemi" ve Türkiye genelinde 18 bin kameranın kurulumunu kapsayan işin toplam maliyetinin 350 milyon TL’yi aşacağı öne sürüldü. Bugün gerçekleştirilecek ihale kapsamında hazırlanan teknik şartnamenin, "yalnızca bir firmanın karşılayabileceği şekilde" hazırlandığı da iddialar arasında yer aldı.

İHALE İTİRAZLA ERTELENMİŞTİ

TEİAŞ, başta genel müdürlük olmak üzere, bölge müdürlüğü ile işletme müdürlüklerini de kapsayan kamera sistemi kurulumu amacıyla 7 Temmuz’da, "Yapay Zekâ Tabanlı Entegre Güvenlik Kamera (CCTV) Sistemi" adıyla ihale açtı. İhalenin 5 Ağustos’ta yapılması planlansa da yerli firmaların, "şartnamenin yurt dışından tek bir firmaya yönelik adrese teslim oluşturulduğu" itirazları üzerine 38 sayfalık bir zeyilname hazırlandı ve ihale, 9 Ağustos Pazartesi gününe ertelendi.

‘TÜRKİYE’DE BU ŞARTLARI SAĞLAYAN BİR FİRMA YOK’

İddiaya göre yeni şartname ile yurt dışından bir firma daha şartları karşılayabilir hale geldi ancak o firma da "demo" şartına takıldı. İhaleye ayrıca "Toplam cironun teklif edilen bedelin yüzde 25’inden, mal satışları ile ilgili cironun ise teklif edilen bedelin yüzde 15’inden az olmaması gerekir" şartı konulurken, Türkiye’de bu şartları sağlayan yerli bir firmanın bulunmadığı da iddia edildi. TEİAŞ’nin 18 bin kamera satın alımını içeren ihalesinin şartnamesinde, kamera sistemlerinin yapay zekâ tabanlı bir altyapıya sahip olması gerektiği belirtildi. Kamera sisteminde eşkale göre arama özelliği bulunacağı bildirildi.

YÜKSEK MALİYET VE KOLLUK KUVVETLERİ UYARISI

Teknik şartnameye itiraz eden yerli firmalar, profesyonel eşkal tespit sistemlerinin yüksek işlem gücüne sahip sunucularda çalıştığı için maliyetinin çok yüksek olacağına dikkati çekti. İtirazda, TEİAŞ’nin talep ettiği sistemlerin yalnızca kolluk kuvvetlerince ve kısıtlı miktarlarda kullanıldığı vurgulandı. İhale kapsamında öte yandan üç adet de radar istenildi. Radarların nereye kurulacağı ise ihale dosyasında belirtilmedi.