Rekabet Kurumu raportörleri ceza istedi, marketler, 'kurlar arttı, zarar ettik' dedi
Rekabet Kurumu'nun zincir marketler hakkında açtığı soruşturma kapsamında sözlü savunmalar gerçekleştirildi. Sözlü savunmalar öncesi Rekabet Kurulu raportörleri hazırladıkları rapora ilişkin bilgi verdi. Raportörler, A-101, BİM, Migros ve Carrefoursa, ŞOK ve Savola ve Procter&Gamble'a ceza verilmesini talep etti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Beş tane zincir marketin topladığı ürünle piyasalar alt üst oluyor. Bunlar eğer bu noktada daha adil davranırlarsa hem vatandaş uygun fiyatla ürün alabilecektir hem de üretici şu an itibarıyla kazanımını, parasını zamanında alma şansına ulaşacaktır" demişti.
Şu anda A101 tarafından zincir marketlerin fahiş fiyattan ürün sattığına yönelik yapılan savunmada, 2017’den bu yana asgari ücrette ve döviz kurunda iki kat, elektrik fiyatlarında yaklaşık üç kat artış olduğuna dikkat çekildi.
"Bu artışların tedarikçilerin üretim maliyetlerine doğrudan yansıması yadsınamaz bir gerçek" denilen açıklamada, "Bu da perakendecilerin girdi maliyetlerine artış olarak yansıyor. Alış maliyetlerindeki artışı özellikle son yıllardaki ekonomik gelişmeler net bir şekilde ortaya koyuyor" ifadelerine yer verildi.
MALİYETLERDEKİ ARTIŞ AYNI ORANDA YANSIMADI
Girdi maliyetlerinin fiyatlardaki artışta en önemli unsurlardan biri olduğuna vurgu yapılan sözlü açıklamada, son iki yılda 1,3 milyar TL zarar edildiği ifade edilerek, "Rakipleriyle birlikte danışıklı fiyat artışlarının yapıldığının söylenildiği bir dönemde aksine zarar edildi. Maliyetlerdeki artışın satış fiyatlarına aynı oranda yansımadığı görülüyor" denildi. Ayrıca, "Zincir marketlerin kartel oluşturduğu iddiasının da hukuk devleti ilkesi açısından doğru olmadığı kanaatindeyiz" ifadesi kullanıldı.
SAVOLA: SON ÜÇ YILDA OLDUĞU GİBİ ZARAR EDİLİYOR
Öte yandan Yudum, Egemden ve Sırma markaları ile sıvıyağ üreticisi olan Savola Gıda da son üç yıldır zarar ettiğini açıkladı. ‘Mart 2020’de ortalama fiyatlarının yüzde 10 ve veya daha fazla artmış olduğu, şirketin gerekli kriterleri karşılayan bir kategori lideri olduğu gibi ana iddialara ilişkin, maliyetlerindeki artışı satış fiyatlarına yeterli oranlarda yansıtamadığını ileri sürdü.
Sözlü savunmada "Savola kategori lideri olmadığı gibi maruz kaldığı maliyet artışlarını fiyat listesine yansıtamamıştır. Savola düşük stok seviyesi ile çalışmaktadır, maliyet artışlarını fiyatlara yansıtamadığı durumda son üç yılda olduğu gibi zarar etmektedir" denildi.
Öte yandan, söz konusu şirketlere yönelik raporda idari para cezası talep edilirken, ayrıca ilgili şirketlerin ihlallerinin "kartel" niteliği taşıdığı ve bu nedenle artırılması talep edildi. Kanuna aykırı eylemlerin 2018 yılına kadar uzandığını ileri süren raportörler, A101, BİM, Carrefoursa, Migros, Şok ve Savola bakımından ihlalin bir yıldan uzun, beş yıldan kısa sürdüğü, bu nedenle temel para cezasının, Ceza Yönetmeliği'nin ilgili hükümlerince yarısı oranında artırılarak uygulanması; A101, BİM, Carrefoursa, Migros, Şok, Savola ve Procter & Gamble’ın soruşturma sonrasında dahi kartele devam ettiği ileri sürülerek para cezasında artırım istendi. Raportörler ayrıca herhangi bir hafifletici unsur görmediklerini belirtti.
Raportörlerce, tedarikçi Savola hakkında ayrıca, Kanun’un 4. maddesini ihlal ettiği, ayrıca idari para cezası verilmesi talep edildi.
PİYASA ORGANİZE EDİLMİŞ
Raportörler, "A101, BİM, Carrefoursa, Migros ve Şok zincir mağazaların doğrudan veya ortak tedarikçiler aracılığıyla dolaylı temaslar yoluyla, satış fiyatlarının ve fiyat artışlarının koordinasyonunun sağlandığı, elde edilen belgelerde "piyasanın organize edildiği", artırılan fiyatların "rakiplerle eş zamanlı raflara yansıtılacağı" yönünde ve benzer nitelikte pek çok ifade bulunurken, zincir marketlerin fiyat hareketlerinin de bu bulguları büyük ölçüde teyit ettiği" bilgisini verdi.
Artan gıda fiyatlarına gelen tepkiler üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan, fiyat artışlarından beş zincir marketi sorumlu tutmuştu. Erdoğan, zincir marketlere düzenleme getirileceğini de duyurarak şöyle konuşmuştu:
"Bu konuda kısmen özellikle bu zincir marketlerin sınırsız uygulamaları var. Bu sınırsız uygulamalar karşısında biz de Ticaret Bakanlığı olarak bunların üzerine üzerine gideceğiz. Zincir marketlerin bu uygulamalarıyla mücadelede Ticaret Bakanlığımız gerekli olan her türlü tedbiri alıyor, alacak ve bunlara da gerekli operasyonları yapacaktır."
