Yaşar Kemal’den Fidel Castro’ya dostlar geçidi
Belgin Cengiz
KÜLTÜR-SANAT - Dostlar Bizi Hatırlasın’ Nazım Alpman’ı yansıtan bir kitap olmuş... Herkesin unuttuğu geçmiş, Nazım Alpman’ın ak defterine düşen tarihsel notların arasından hatırlanarak bize ulaşmış. Kum saatinin başlayan ve biten döngüsünde, yaşama konuk olan insanların seyrini izlemiş, o insanların anıları ile değer kazanan kavşakları ele almış Nazım Alpman son kitabında. Yaşamın örtülü sayfalarında yer alan resmin detaylarını aktarmış okuyucusuna.
Kitabının ana temsını ‘vefa yazıları’ olarak tanımlarken, aslında kendi dostlarına olan vefasını dile getirmiş. Gizli kahramanların yaşama bıraktıkları ‘iz’i anlatmış. Her biriyle ortak paylaşımlarını seçmiş, derlemiş ve okuyucuya sunmuş...
‘Birgün böyle bir yazı yazacağımı düşünür, ürperirdim... Şimdi o gün geldi...’ diye başladığı ilk öyküsü 1995 yılında defterine düştüğü notlarından aktarılmış, Nazım Hikmet’in ‘en çok sevdiğim kadın’ dediği Piraye hanım’ın (Altınoğlu) ölümünün ardından. Bir işçi önderi ve sendikal hareketin temsilcisi olarak hayata veda eden Uğur Cankoçak’ın ölüm ironisini irdelemiş. Türkiye İşçi sınıfı hareketinin en büyük eylemi 15 Haziran’ın aktivisti olan Uğur Cankoçak, o görkemli günü seçmiş yıllar sonra ayrılmak için bu dünyadan.
Kadın hareketinin vefalı örneği Duygu Asena’nın yaşamına bakmış ardından, Fidel Kastro’nun Duygu’yla tanıştığı günden bahsetmiş, sevgi ve aşk kadını Duygu’yu ‘özgürlük rüzgarı’ olarak tanımlamış. Faşizmin zorlu dönemlerin de ülkesini terk etmek zorunda kalan ve Almanya’ya yerleşen gazeteci arkadaşı Halit Ayaroğlu’nu anlatırken kendisi gibi ‘para değil, dost biriktirdiğini’ örneklemiş. Türkiye’nin derin travması Ermeni sorununu, korkusuz Hrant’ın ölümünde ele alıp, ‘Hrant’a Sıktılar Türkiye’yi vurdular’ demiş ve Hrant’ı öldüren 17 yaşıdaki katili yetiştiren zihniyeti sorgulamış... Yaşarken efsane olanlara da bakmış elbet, ünlü çizer Turan Selçuk’u, Yaşar Kemal’in sözleri ile anmış ‘Çizginin Çehov’u’...
Vefa defterin de Nazım Alpman’ın kimler yok ki... gazetecilik hayatının 33 yılını Milliyet’te geçiren ve gazetenin çınarı olan Yalçın Çınar’ın istikrarlı gazetecilik yaşamı, önce eşini ve yoldaşını kaybeden ardından kendisi de yaşama veda eden Vedat Türkali ve eşi Merih Pirhasan’ın aşkları ve daha neler neler... Vedat Türkali’nin son romanı olan ‘Bitti Bitti Bitmedi’ nin finali bölümünü yazarken hayatla yaptığı pazarlığı aktarmış; kitabını bitirmek için biraz daha yaşam ...
Ve Türkiye tarihinde, zamanın efsane devrimci önderi Fidel Kastro ile 1993 yılında ilk roportajı yapan gazeteci olarak Nazım Alpman, kitabında Türkiye’li olmayan bu dostuna da yer vermiş. Castro ile anılarına değinmiş...
Nazım Alpman kitabında gidenlerin ardından sorular sormuş; bitmeyen davaların, haksız ayrılışların, yetmeyen zamanların soruları ile uğurlamış her bir arkadaşını... Kadere müdahale eden ölüm gerekçelerini sorgulamış, cinayetleri irdelemiş, hayatları boyunca peşine düştüktükler ‘adalet ve özgürlük’ kavramını onlarla olan anıları eşliğinde sorgulamış...
Herbir dostu ile farklı zamanlarda ki küçük paylaşımlarının toplamından, büyük sözler çıkarmış. Mülkiyetsiz gidişleri olan insanların miraslarını anlatmış okuyucuya, küçük dev insanların yaşama bıraktıkları büyük mirasları, toprağın üzerindeki hazineleri anlatmış...
‘Beni kuzum Datça’ya gömün/ Geçin Ankara’yı İstanbul’u/ Oralar ağzına kadar dolu/ Alabildiğine pahalı/ Örneğin zincirlikuyu’da/ Bir mezar 750 milyon lira/ Burası nispeten ucuzluk/ Ortada kalma tehlikesi yok/ Hayır dua istemez/ Dediğim gibi Beni Datça’ya gömün/ Şu deniz gören mezarlığın orda/ Gömü sanıp deşerlerse karışmam ama...’ Can Yücel
Vefa sayfalarının konukları;
Yaşar Kemal, Çetin Altan, Piraye Hanım, Vedat Türkali, Fidel Castro, Vedat Türkali, Hasan Pulur, Duygu Asena, Turhan Selçuk, Orhan Veli, Nail Güreli, Merih Pirhasan, Mehmet Ertürk, Can Yücel, Hrant Dink, Sebahat Türkler, Bedri Koraman, Oktay Akbal, Metin Göktepe, Gülşen Ülker, Toygun Eraslan, Süleyman Üstün, M. Ali Birand, Mustafa Benlioğlu, Sırrı Örtürk, Lütfü Karadağ, Mete Akyol, Ayhan Kaleli, Yalçın Çınar, Tarık Akan, Yalçın Kitapçı, Atilla Karaelmas, Celal Alçınkaya, Cengiz Alpman, Hikmet Bila, Refik Erduran, Hakkı Devrim, Halit Ayaroğlu, Murat Sezen, Alp Buğdaycı, Uğur Cankoçak, Bedri Rahmi, Ali Gümüş, Serdar Sönmez ve 10 Ekim Ankara’da yaşamını bir bombanın ardından kaybedenler...
Nazım Alpman
Dostlar Bizi Hatırlasın
A7 Kitap
