Yaseyan Edebiyat ve Kültür Derneği: Zengin arşiviyle Ermeni kültürüne açılan pencere
Artı Gerçek- İstanbul’da Ermenice edebiyata ve Ermeni kültürüne açılan bir pencere olmayı hedefleyen Aras Yayıncılık’ın desteği ve yayınevinin Beyoğlu-Hıdivyal Palas’taki merkezinde 2019’dan bu yana çeşitli etkinliklere ev sahipliği yapan Yesayan Salonu deneyiminin teşvikiyle 2022’nin Aralık ayında Yesayan Kültür ve Edebiyat Derneği kuruldu. Dernek bünyesinde, kütüphane ve arşiv merkezi, tasnif ve kataloglandırma çalışmalarını sürdürüyor.
KURULUŞ AMACI
Adını Batı Ermenice edebiyatın önemli isimlerinden yazar Zabel Yesayan’dan alan Yesayan Kültür ve Edebiyat Derneği, ulusal ve uluslararası akademik ve kültürel çalışmalar gerçekleştirmek, Türkiye’de ve dünyanın farklı ülkelerinde yayımlanmış Ermenice kitap ve dergilerle, araştırma, inceleme, anı, biyografi ve edebiyat türlerinde farklı dillere ait kitap ve dergilerden oluşan bir arşiv ve araştırma merkezi oluşturmak, araştırmacıların ve toplumun farklı kesimlerinden ilgililerin bu arşiv ve merkezden yararlanmasını sağlamayı amaçlıyor.
NELER YAPILACAK?
1993’ten bu yana Aras Yayıncılık’ın çatısı altında toplanan kitap, dergi ve tüm belgeler bir kütüphane - arşiv merkezinde bir araya getirilecek. Bu girişimle, Türkiye’de köklü bir geçmişi olan Ermenice yayının geleneğinin geleceğe taşınmasına destek olacağı, aynı zamanda önemli bir bellek çalışmasını da oluşturacağı düşünülüyor.
Kütüphanede 1800’lerin başından günümüze kadar dünyanın dört bir yanında basılmış Ermenice, Türkçe, İngilizce, Fransızca ve diğer dillerde kitap ve dergiler bulunuyor. Derneğin kütüphane ve arşivinde 8 bini aşkın kitap, 200’den fazla süreli yayının binlerce sayısı, el yazmaları, fotoğraflar, haritalar, mektuplar, posterler, broşürler, ses ve video kayıtları bulunuyor.
Arşiv toplama ve kütüphane oluşturma amacıyla bir araya getirilen koleksiyonlar, 2021 yılından bu yana
sınıflandırılıp, kataloglanıyor. Koleksiyonlara Yesayan.org adresinden erişim sağlanabilir.
ZABEL YESAYAN KİMDİR?
Zabel Yesayan, ya da doğduğu zamanki adıyla Zabel Hovhannesyan, 5 Şubat 1878’de İstanbul’un Üsküdar semtinde doğdu. Üsküdar’daki Surp Haç İlkokulu’na devam etti. 1895’te ilk edebi eseri olan “Yerk ar kişer” (Geceye Şarkı) adlı mensur şiiri Arşag Çobanyan’ın Dzağig (Çiçek) dergisinde yayımlandı. Bunu, “ümit vaat eden genç bir yazar” sıfatını çabucak kazanmasını sağlayan diğer eserleri izledi.
1933’te Sovyet Ermenistanı’na yerleşti. Orada, Ermenistan Yazarlar Birliği’nin yönetim kurulu üyesi oldu ve Erivan Devlet Üniversitesi’nde Batı Ermeni edebiyatı dersleri verdi. 1937’de Stalin kovuşturmaları sırasında tutuklanıp Sibirya’ya sürüldü. 1942 ya da 1943’te orada, tam olarak bilinemeyen koşullar altında öldü. (KÜLTÜR SANAT)
