25 yıl önce yaşanan olay 'sandık taşıma' gerekçesi yapıldı
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Seçim İşleri Komisyonu, sandık taşıma ve birleştirmelerine dair rapor hazırladı. Raporda, Sandık taşıma kararlarıyla devletin 'güvenilir seçmenler' ve 'güvenilir olmayan seçmenler' ayrımı yaptığı belirtildi. Sandık taşıma kararlarına ikna edici gerekçe sunulamadığı belirtilen raporda, bazı taşıma kararlarına 1994 yılında yaşanan olayların gerekçe gösterildiği ifade edildi. Rapora göre örneğin Ağrı'nın Dumanlı Köyündeki 50 seçmenli sandık, '1994 yılında 9 tane terör/asayiş olayı yaşandığı' gerekçesiyle başka bir yere taşındı.
Raporda, taşımaların ülkenin belli bir bölgesinde yoğunlaşması, o bölgedeki seçmenlerin haklarını kullanmalarını zorlaştırdığı ve engellediği belirtildi. Raporda, taşımaların objektif olmayan nedenlere dayandırılmasının ise seçmen kitlesi açısından 'ayrımcılık' yapıldığına dair iddiaları güçlendirdiği ve seçimlerin yurttaşlar açısından eşit koşullarda yapılmadığını kanıtlar nitelikte olduğuna yer verildi.
'GÜVENİLİR VE GÜVENİLİR OLMAYAN SEÇMEN AYRIMI'
Sandık taşıma kararlarıyla devletin sorunu 'güvenlik' sorununa indirgediğinin ifade edildiği raporda, sandık için sağlaması gereken güvenlik anlayışı yerine 'güvenlikli sandıklar' ve 'güvenlikli olmayan sandıklar' ayrımı yapıldığı belirtildi. Bu durumun da 'güvenilir seçmenler' ve 'güvenilir olmayan seçmenler' ayrımına neden olduğuna yer verildi.
Raporda, şu ifadelere yer verildi:
- Şehir merkezlerinde yatağa bağımlı seçmenlere seyyar sandık götürebilen devlet, kırda var olan sandığı, seçmenin oraya nasıl gideceğini umursamadan, kendince belirlediği merkezlere taşımakla, aynı zamanda kır ve şehir seçmenine eşitsiz koşullarda seçim yaptırmaktadır.
- YSK'nin 24 Haziran 2018 Cumhurbaşkanlığı Genel ve 31 Mart 2019 Yerel seçimlerindeki birçok taşıma/birleştirme kararlarından da açıkça görüleceği gibi mesafe kriterinde azami olarak seçmenlerin yürüyebileceği 5 kilometrenin çok üzerindeki mesafelerdeki sandıklar hakkında da taşıma/birleştirme kararları verilmiştir. Taşıma/birleştirme kararı alınan köylerde yaşayan yaşlıların veya hastaların taşınan merkezlere nasıl gideceği ile ilgili herhangi bir öngörüde bulunulmamıştır.
- Güvenlik Kriteri: Yine YSK kararlarında taşıma/birleştirme kararlarına gerekçe olarak gösterilen güvenlik kriterinin de objektif bir dayanağının olmadığı anlaşılmaktadır.
- YSK'nin 6 Mart tarihli kararıyla Ağrı, Batman, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Hakkari, Mardin, Muş, Kars, Dersim, Şırnak, Siirt, Urfa ve Van illerinde toplamda taşınan sandık sayısı 973, taşınan seçmen sayısı ise 96 bin 531.
- YSK tarafından verilen birleştirme-taşıma kararının gerekçelerinde sandıkların 247'si sadece fiziki koşulların yetersizliği, 691'i ise 'güvenlik' gerekçesiyle verilmiştir. Güvenlik gerekçesiyle verilen kararlardan 27'sinde ise 'Mahalle, köyde meydana gelen terör, güvenlik olayı yoktur' kaydı olduğu belirtildi.
25 YIL ÖNCEKİ OLAY SANDIK TAŞIMAYA GEREKÇE YAPILDI
Raporda, YSK'nin bazı taşıma/birleştirme kararlarını 'değişik/geçmiş tarihlerde çeşitli olaylar' gerekçesine dayandırdığı belirtilerek, "Ancak bu olayların hangi tarihlerde olduğu, taşımaya dayanak olan güvenlik gerekçesinin yakın zamanlı bir olaya dayanıp dayanmadığı belli değildir" denildi. Taşıma/birleştirme kararına gerekçe olarak asayiş/güvenlik tehdidinin devam etmekte olduğu ve eylem riskinin bulunduğu nedenleri gösterildiği ancak mahalle/köyde meydana gelen asayiş/güvenlik olayı kayıtlarında herhangi bir olay olmadığı dile getirilen raporda, "YSK, birçok taşıma/birleştirme kararlarında da 2000 yılı öncesi yaşanan 'terör/güvenlik' olayları ile 2000 yılı öncesi ve sonrası taşıma/birleştirme talep edilen yerlerde yaşanan asayiş veya adli olayları gerekçe göstermiştir. YSK'nin bu talepleri kabul gerekçesinde objektif bir zaman aralığı kriterinin olmaması, 1980'lerde dahi geçen adli bir vakayı taşıma/birleştirmeler için gerekçe göstermesi bu kararları hukuki ve siyasi ölçekte tartışmalı hale getirmektedir. Örneğin; Ağrı-Merkezdeki Dumanlı Köyündeki 1238 Sandık No'lu ve 50 seçmenli sandık, Beşbulak Köyüne taşınmıştır. Taşıma gerekçelerinden biri olarak Dumanlı Köyünde '1994 yılında 9 tane terör/asayiş olayı' gösterilmiştir" ifadelerine yer verildi. (Mezopotamya Ajansı)
