Yaşar Kemal ve Kemal Tahir'le 'eşkıyalık' üzerine: 1973 tarihli söyleşi ortaya çıktı
Artı Gerçek - Romanlarını kaleme aldıkları yıllarda, gündelik hayat pratiklerini ve yaşam kültürünü anlattıkları Anadolu coğrafyasının sosyal yapısının bir unsuru olan eşkıyalık temsillerine sık sık yer veren, modern Türkçe edebiyatın öncülerinden Yaşar Kemal ve Kemal Tahir'in konuya ilişkin söyleşisi sosyal medyada dolaşıma girdi.
Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nde öğretim üyelerinden Seval Şahin, 1973'te bir sosyoloji öğrencisinin 'eşkıyalık' konulu tez çalışması kapsamında Kemal Tahir ve Yaşar Kemal ile yaptığı mülakatın bir bölümünü sosyal medya hesabından paylaştı.
'İNSANLIĞIN SÜREKLİ OLAYLARINDAN BİRİ'
Kemal Tahir, eşkıyalığın devletlerin zayıf düştüğü dönemlerde görüldüğünü tespit ederken, bu toplumsal olguyu hırsızlık olarak tarif ediyor ve eşkıyalığın tarihin seyri içindeki rolüne dair soruya "Hiçbir hırsızlık olayı tarihi etkileyemez" yanıtını veriyor.
Yaşar Kemal ise eşkıyalığı "insanlığın sürekli olaylarından biri" olarak tanımlıyor ve aynı soruya "Bu sürekli olayın tarihi etkilemediği söylenemez." şeklinde yanıt veriyor.
İki usta edebiyatçıya sosyoloji öğrencisinin sorduğu sorular ve sorulara yazarların verdiği yanıtların tamamı şöyle:
KEMAL TAHİR
Eşkıya olayı tarihi süreci etkileyen bir neden midir?
- Eşkıyalığı hırsızlıktan ayırmaya imkân yoktur, bu sebeple hiçbir hırsızlık olayı da tarihi etkileyemez.
Eşkıyaya bakış, gerek zamana gerek toplumsal yapıya ne tür perspektifler getirir?
- Eşkıyalık devletin zayıf düştüğü, büyük sarsıntılar geçirdiği dönemlerde görülür. Salt eşkiyalık değil, böyle karışık dönemlerde her çeşit hırsızlık, ahlaksızlık, soygun görülür.
YAŞAR KEMAL
Eşkıyalık olayı tarihi süreci etkileyen bir neden midir?
- Tarihte zamanını etkileyen bazı eşkıya olayları olmuştur. Bir eşkiya olayının ya da bir çok eşkıya olayının tarini etkileyeceğini sanmıyorum. Yalnız eşkıyalık İnsanlığın olaylarından bir tanesidir. Ve bu sürekli olayın tarihi etkilemediği söylenemez.
Eşkıyaya bakış, gerek zamana gerek toplumsal yapıya ne tür perspektifler getirir?
Benim için eşkıyalık bir başkaldırma türüdür...
YAŞAR KEMAL KİMDİR ?
Kemal Sadık Gökçeli veya bilinen adıyla Yaşar Kemal 6 Ekim 1923'te Osmaniye'de doğmuştur. Kürt roman ve hikâye yazarı ve şairdir. Türkçe edebiyatın önde gelen yazarlarından biri olarak kabul edilen Yaşar Kemal, yaşamı boyunca pek çok ödül almış ve Nobel Edebiyat Ödülü'ne aday gösterilmiştir.En ünlü eseri, yaklaşık 32 yılda tamamladığı İnce Memed adlı roman serisidir. 'Yılanı Öldürseler'(1976) Yer Demir Gök Bakır' (1963), 'Karıncanın Su İçtiği', Teneke' (1955), 'Ölmez Otu' (1968) yazarın çok bilinen diğer eserleri arasındadır.
KEMAL TAHİR KİMDİR?
Kemal Tahir, asıl adıyla İsmail Kemalettin Demir, 13 Mart 1910'da İstanbul'da doğmuştur.
Türk edebiyatının en üretken roman yazarlarından birisidir. Sol dünya görüşüne sahip olan yazar, Marksizm'i Türk toplum yapısına uyarlamak için toplumu anlamaya çalışmış, edindiği bilgileri romanları yoluyla okuyucularına aktarmıştır. Esir Şehrin İnsanları (1956) , Devlet Ana (1967) , Kurt Kanunu (1969) yazarın en çok bilinen eserleri arasındadır.
21 Nisan 1973'te İstanbul'da vefat etmiştir. (KÜLTÜR SANAT)
