Lop et ithalatına izin çıktı, tepkiler büyüyor

EKONOMİ - Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın 7 Ekim 2017 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan "Sığır Eti İthalatında Sağlık ve Teknik Şartların Belirlenmesine İlişkin Tebliği"nde sığır eti ithalatının Et ve Süt Kurumu ile Bakanlığın izin verdiği özel sektör kuruluşları tarafından yapılacağı yer alırken, Bakanlık yetkilileri özel sektöre kontrol belgesi düzenlemeyeceğini açıkladı.

Dünya gazetesinin haberine göre, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürü Muharrem Selçuk, Et ve Süt Kurumu'nun et ithalatı yaptığını belirterek, özel sektöre ithalat için gerekli olan "kontrol belgesini" vermeyeceklerini söyledi. İthalata izin veren tebliğin ilk olarak 2012'de yayınlandığını ve o dönemde özel sektörün bu tebliğe dayanarak et ithal ettiğini hatırlatan Selçuk:, "O tebliğde de "Sığır eti, Et ve Süt Kurumu Genel Müdürlüğü ile 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununa uygun olarak Bakanlıktan gerekli izinleri almış olan kesimhaneleri, et/et ürünleri parçalama ve işleme tesisleri, soğuk hava deposu olan et satış yerleri ile yemek fabrikalarına sahip kişi/kuruluşlar veya bu işletmeler adına ithalat yapacak firmalar tarafından ithal edilir" hükmü vardı. 2012 yılında özel sektör et getirmişti. Fakat, 2015'ten bu yana özel sektöre ithalat için kontrol belgesi vermedik. Yeni tebliğle de vermeyi düşünmüyoruz" dedi.

TEBLİĞDE İZİN VAR, UYGULAMADA YOK

Bakanlık yayınladığı tebliğ ile Et ve Süt Kurumu ile birlikte özel sektörün de et ithalat etmesine izin veriyor. Fakat, özel sektörün bu ithalatı gerçekleştirebilmesi için Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'ndan kontrol belgesi alması gerekiyor. Bakanlık bu belgeyi 2012'de vererek ithalat yapılmasını sağladı. 2015'ten bu yana belge vermeyen Bakanlık, yayınlanan yeni tebliğ kapsamında da vermeyeceğini ifade ediyor. Siyasi bir kararla özel sektörün de et getirmesi istenirse Bakanlık, kontrol belgesi düzenlemek zorunda kalacak.

LOP ET İTHALATI YENİ TEBLİĞE GİRDİ

Gıda ve Kontrol Genel Müdürü Muharrem Selçuk'un sözünü ettiği ve 19 Şubat 2012 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan "Sığır Eti İthalatında Sağlık ve Teknik Şartların Belirlenmesine İlişkin Tebliğ"de kemiksiz olarak adlandırılan lop et yer almıyor. Bu tebliğ sadece karkas et ithalatının düzenlenmesini kapsıyor. Ancak, 7 Ekim 2017 tarihli tebliğ ise kemiksiz(lop) etin ithalatını da kapsıyor. Kimlerin ithalat yapabileceği ise her iki tebliğde de aynı. Buna göre, "Sığır eti, Et ve Süt Kurumu Genel Müdürlüğü ile 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununa uygun olarak Bakanlıktan gerekli izinleri almış olan kesimhaneleri, et/et ürünleri parçalama ve işleme tesisleri, soğuk hava deposu olan et satış yerleri ile yemek fabrikalarına sahip kişi/kuruluşlar veya bu işletmeler adına ithalat yapacak firmalar tarafından ithal edilir" deniyor.

Yani, kasaplık canlı hayvan ve karkas etten sonra şimdi de kemiksiz et olarak bilinen lop et ithalatına izin çıktı. Ancak sektör yetkilileri karkas ete göre lop etin denetiminin daha zor olacağını belirterek, bu iznin bazı riskleri de beraberinde getireceğini ifade ediyor.

Et ithalatında yeni dönem sessiz sedasız başladı ve lop (kemiksiz) et ithalatının yolu açıldı. Sığır eti ithalatında sağlık ve teknik şartların belirlenmesine ilişkin tebliğde yapılan değişiklikle karkas etinin yanı sıra, kemiksiz etin ithalat koşullları belirlendi. Üreticiler ise, "Lop eti bile ithal ediyorsak, sucuğu, pastırmayı, salamı da mı ithal edeceğiz? Bu yerli üretime ciddi zarar verecek bir karar" görüşünde.

ÖZEL SEKTÖRE DE İZİN VAR

Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğ değişikliğine göre, karkas eti ve kemiksiz et olarak tanımlanan sığır etlerini, Et ve Süt Kurumu, bakanlıktan gerekli izinleri almış olan kesimhaneler, et ve et ürünlerini parçalama ve işleme tesisleri, soğuk hava deposu olan et satış yerleri ile yemek fabrikalarına sahip kişi ve kuruluşlar veya bu işletmeler adına ithalat yapacak firmalar ithal edebilecek.

Hürriyet gazetesinin haberine göre, ithal edilecek kemiksiz etler, bir hayvanın bütün karkasının eksiksiz olarak tamamından elde edilecek ve karkasın hangi bölgesinden elde edildiği paketlerin üzerindeki etikette yer alacak. Türkiye'ye ithalatı yapılacak kontrolü ve denetimi yapılmış etler, Türkiye'ye ithalatı yapılmayacak etler ve farklı hayvan türlerinin etleriyle aynı depo veya nakliye aracında ise bulunamayacak. İthal edilecek etler, bakanlıkça görevlendirilen resmi veterinerler tarafından kontrol edilen sığırlardan elde edilecek.

YERLİ ÜRETİMİ ALT ÜST EDECEK

Türkiye Kırmızı Et Türkiye Kırmızı Et Üreticileri Merkez Birliği Başkanı Bülent Tunç, kararın ciddi sonuçlarının olacağını söyledi. Türkiye'de halen 1 milyon 150 bin ton kırmızı et üretimi yapıldığını söyleyen Tunç, "Alınan bu kararlarla sürekli bir panik havası estiriliyor. İnsanlar panik halde hayvanlarını satıyor. Yerli üretimi alt üst edecek kararlardan bahsediyoruz. Bu işi yapan insanlarda artık ‘yarın' kaygısı var. Biz geçen yıl 20 kuruşa aldığımız samanı bile, bu yıl 50 kuruşa alıyoruz. Bu ortadayken bir de lop et kararı çıkıyor" dedi.

DENETLEMEK DAHA ZOR

Türkiye'de ilk kez lop et için ithalat izni çıktığını söyleyen Tunç, şöyle devam etti: "Daha önce farklı farklı dönemlerde karkas et, canlı hayvan ithalatına izin çıktı. Peki Türkiye ne kadar ucuz et tüketebildi ve kalıcı oldu mu? Olmadı. Bu işin üretici tarafı. Bir de sağlık boyutu var. Kemiksiz etin kontrolü, denetimi çok daha zordur. Karkas et ithalatında dahi sıkıntılar oldu. İnsanlar arabanın şasesini değiştiriyor. 10 kilo, 100 kilo değil, binlerce ton etten bahsediyoruz. Art niyetli olduktan sonra, pakete giren ette suistimal yapmanın yolunu ararlar. Sonuçta Avrupa'da sığır eti ve diğer etler arasında maliyet farkı yarı yarıya…' Bufalo eti yedik mi, yemedik mi' tartışmalarını unutmayalım."

ÜRETİCİLER KÜSTÜRÜLMEMELİ

Artık yerli et üretiminden vazgeçilip vazgeçilmediğinin net bir şekilde belirlenmesi gerektiğini vurgulayan Türkiye Kırmızı Et Türkiye Kırmızı Et Üreticileri Merkez Birliği Başkanı Bülent Tunç, "Altı senedir verilen yerli besi desteği bu yıl verilmedi. Desteğin kesilmesi, lop et ithalat kararı için bir altyapı çalışması mıydı? Eğer yerli üretimin doğru olmadığını düşünüyorlarsa sektöre söylesinler, yüzbinlerce insanın geçim kaynağı olan bir sektörden bahsediyoruz ve biz artık önümüzü göremiyoruz. Eğer yerli üretim bu kadar sıkıntılıysa, bir süre sonra sucuk, pastırma, salam, ithalatı da mı gündeme gelecek? Gelecek paketli etten salam, sucuk üretmek doğru değil deyip, öyle bir karar alınırsa da artık şaşırmayız. Biz et açığı varsa bunun kapatılmasına karşı değiliz, ama hayvancılık gibi stratejik bir sektörle ilgili karar alınırken sektörün yarınları da düşünülmeli. İnsanlar üretime küstürülmemeli" diye konuştu.