'ABD Halkbank'ı uyarmıştı'

HABER MERKEZİ- Türkiye’nin merakla beklediği Zarrab davası, dün jüri seçimi ile resmen başladı.

İktidara yakın kesimlerin 'FETÖ komplosu' olarak tanımladığı davanın iddianamesi mart ayında görevden alınan New York Güney Bölgesi Başsavcısı Preet Bharara tarafından kaleme alındı.

Eylül ayında yerine vekâlet eden meslektaşı Joon Kim’in imzası ile genişletildi.

İddianamede, başta Rıza Sarraf ve Halk Bankası Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Hakan Atilla tutuklu olmak üzere ve aralarında eski Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan’ın da bulunduğu dokuz sanık, ABD’nin İran’a uyguladığı ambargoyu yasadışı yollarla delmekle ve dolandırıcılıkla suçlanıyor.

MİLYONLUK RÜŞVET ÇARKI

Sanıklardan birçoğunun, İran’a maddi kaynak aktarımı ve yasadışı faaliyetlerin devamı için Türkiye ve İran hükûmet yetkililerine milyonlarca dolar rüşvet verdiği ileri sürülüyor.

HALK BANK NİÇİN SORUMLU

İddianameye göre; Türkiye’nin İran’dan satın aldığı petrol ve doğalgaz karşılığı yapılan ödeme Halk Bankası’nda İran için açılan bir hesaba yatırıldı. Sarraf’ın paravan şirketleri aracılığı ile banka mevduatını altın ya da nakit olarak Çin ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi ülkelere ihraç etti; bu ülkelerdeki fonlar ise daha sonra altın ya da döviz cinsinden İran’a ulaştırıldı.

İNSANİ MALZEME İDDİASI

Cumhuriyet'ten Şebnem Arsu'nun haberine göre, Halk Bankası’nın insani malzeme diye belgelendirdiği para transferlerinin ambargoyu ihlal etmediği iddialarının gerçeği yansıtmadığını savunuyor.

GELENEKSEL TEAMÜLLERE ATIF

Elli iki sayfalık iddianame İran’a uygulanan yaptırımların içeriğine dair 1979 yılından bu yana ABD Başkanlarının imzaladığı kararnamelere detaylı göndermeler yapıyor. 2013 yılı ocak ayında İran’a değerli taş ticaretinin de ambargo kapsamına dahil edildiği vurgulanıyor.

YASAKLI KURUMLARA TRANSFER

Sanıkların para transferleri yaptığı iddia edilen yasaklı kurumlar arasında İran devlet bankalarından Mellat Bank ve bu bankaya bağlı Mellat Exchange döviz kurumu ile Bank Sermayeh gibi şirketler var.

Ayrıca bazı üst düzey İran hükümet yetkilileri de aynı listede yer alıyor.

DEVRİM MUHAFIZLARINA DESTEK

Savcıların, yaptırımların ihlalinden fayda sağladığını iddia ettiği bir diğer yasaklı kuruluş da İranlı havayolu şirketi Mahan Air. Belgede, Mahan Air’in İran Devrim Muhafızları Ordusu’na maddi ve teknik yardımda bulunduğu, ordu personelini askeri eğitim için İran ve Suriye’ye taşıdığı, silah kaçakçılığı yaptığı ve Hizbullah’a hizmet verdiği ileri sürülüyor.

İddianame, isnat edilen suçlara dair savcılığın elinde bulunan binlerce görüşme ve teknik takip kayıtları arasından en çarpıcı olanlarına atıfta bulunuyor.

ZARRAB ASLAN DİYALOĞU

İddianamedeki görüşmelerden biri 16 Eylül 2013 tarihinden. Süleyman Aslan ve Zarrab arasında geçtiği iddia edilen konuşma.

NE YAPARSANIZ YAPIN

Konuşmada, Türk hükûmet yetkililerinin 2012 yılında 11 milyar doları bulan altın ihracatının 'hangi yöntem kullanılırsa kullanılsın' artırılmasının kendilerinden talep edildiğinden bahsediliyor.

"Bizim bir yöntemimiz var, onu kullanacağız. Oturup karşılıklı konuşmak gerek" diyen Zarrab'ın ileriki tarihlerde farklı bağlantılar ve yöntemler kullanarak İran’a nakit akışına hız verdiği söyleniyor.

Sanığa yönelik suçlamalar arasında, ABD doları cinsinden yapılan milyarlarca dolarlık transferlerde yanıltıcı bildirimler sonucu, aracı kurum olarak kullanılan Amerikan bankalarının mağdur edilmesi de var.

900 MİLYON DOLAR

Savcılığa göre, Aralık 2012 ve Ekim 2013 arasında Amerika’daki finans kuruluşlarındaki hesaplar aracılığı ile İran’a gönderilmek üzere 900 milyon ABD doları işlem gördü.

Verilen bir örnekte, 16 Ocak 2013’te tek bir talimatla gerçekleşen 1 milyon ABD doları civarındaki havale tek bir talimatla gerçekleşiyor. İran’a ulaştırıldığı öne sürülen meblağın çıkış noktası Birleşik Arap Emirlikleri’nde kayıtlı olan ‘Güneş General Trading LLC’; varış noktası ise adı verilmeyen Türkmenistan merkezli bir şirket.

26 Ocak 2011 tarihinde yapılan bir diğer havalenin talimatı email yoluyla Mellat Exchange’den Zarrab’ın sahibi olduğu Al Nafees Exchange’e gönderiliyor. Bu emailde alıcı olarak Kanada merkezli İran’a ait inşaat ve termik santral firması MAPNA tanımlanıyor ancak şirketin adı, 953.289 ABD doları tutarındaki havalede geçmiyor.

Para transferini gerçekleştiren Amerikalı kuruma sunulan açıklama notunda ise 1 milyon dolara yakın tutarın 'Yangın söndürme malzemeleri karşılığı' olduğu belirtiliyor.

ABD HALKBANK’I UYARMIŞ

Kandırıldığı iddia edilen bir diğer kurum ise ABD Hazine Bakanlığı. İddianamede, Amerikan Hazine Bakanlığı yetkililerinin, Halk Bankası Genel Müdür Yardımcısı Atilla ile Şubat 2013’te Türkiye’de görüştükleri ve İran’a uygulanan ambargonun ihlal edilmeye çalışıldığına dikkat çektikleri belirtiliyor.

İran’a yoğun para transferlerinin devam etmesi üzerine, Amerikalı yetkililerle Halk Bankası yöneticileri arasında Ekim 2014’te bir görüşme daha gerçekleşti.

Bu kez yetkililer Halk Bankası’nın Zarrab ile ilişkilerini sorguladı.

Dönemin Halk Bankası Genel Müdür Yardımcısı Atilla’nın, Zarrab’ın İran’a yönelik ambargoyu ihlal girişimlerinden bilgilerinin olmadığını, hatta önlem olarak İranlı tüccarın iş ortakları hakkında gerekli istihbarat çalışmalarının yapıldığını söylediği de kayıtlara geçti.