Güneş tutulması depremi tetikler mi tartışması: Kanıtlanmış bir şey yok
Artı Gerçek - Bugün yaşanan güneş tutulması öncesinde, bunun depremle ilişkisi olup olmadığı yönünde tartışma da yaşandı. Jeoloji Uzmanı Prof. Dr. Naci Görür'ün bir süre önce "Bardağı taşıran son damla olabilir" açıklaması üzerine başlayan tartışmada, birçok uzman ise "Bilimsel veri yok" diyerek buna karşı çıktı.
17 Ağustos 1999 depreminden önce de meydana gelen güneş tutulması üzerine, 25 Ekim'deki tutulma öncesi sosyal medyada konu gündeme geldi.
PROF. DR. GÖRÜR: AŞIRI STRES BİRİKTİRMİŞ FAYLARDA DEPREME NEDEN OLABİLİR
Prof. Dr. Naci Görür, 8 Ekim'de sosyal medya hesabından yaptığı açıklamayla şu ifadelerini kullanmıştı:
"Kimi takipcilerim soruyor. Bu ay güneş tutulması olacak. 17 Ağustos 1999 depreminden önce de olmuştu. Endişeliyiz hocam ya tekrar olursa diyorlar. Ay Dünya ile Güneş arasına girdiğinde bu olay gerçekleşir.
Bu olay sırasında üç gezegen de aynı sırada olduğu için Dünya üzerine daha fazla çekim uygularlar. Bu çekim hem hidrosferde hem de litosferde kabarmalara neden olur. Kimi zaman litosferdeki kabarma 25-30 cm varabilir. Normalde bu çekim kuvveti büyük depremlere neden olmaz.
Ancak kimi yerlerdeki faylar aşırı stres biriktirmiş ve deprem üretmeye zaten hazır hale gelmiş ise o faylar üzerinde depreme neden olabilir. Yani bardağı taşıran son damla rolü oynayabilir. Sevgiyle."
PROF. DR. YALTIRAK: 500 YILDA 24 GÜNEŞ TUTULMASI YAŞANDI, HİÇBİRİNDE DEPREM OLMADI
İTÜ Maden Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Cenk Yaltırak ise, Güneş tutulması ile deprem arasında herhangi bir ilişki olmadığını söyledi:
"Son 500 yılda, 24 Güneş tutulması yaşanırken hiçbir tutulma anında deprem yaşanmadı. 11 Ağustos 1999’daki tutulmadan 6 gün sonra Kocaeli depreminin oluşması üzerinden felaket yorumu yapanlar diğer 23 tutulma sonrası neden deprem olmadığı konusunda bir açıklama yapamıyorlar. Bazı kişiler 2006’daki tutulmanın ardından da şimdiki gibi açıklamalar yapmıştı.
'25 SANTİMLİK BİR KABARMA MÜMKÜN DEĞİL'
Ancak o dönem büyük deprem olmadı. Halkımız, sosyal medya üzerinden her söyleneni ciddiye almak yerine, bilim insanlarına kulak vermeli. Kusura bakmasınlar ama bazı hocalarımız da temel fizik kurallarından habersiz. Bir hocamız, Güneş tutulmasında litosferin (yer kabuğu) 25-30 santim kabaracağını dile getiriyor. 2.5 milim veya 2.5 santim dese anlayacağız ancak 25 santimlik bir kabarma gezegenlerin kütleleri açısından mümkün değil. Güneş tutulmasında yer kabuğunun 25-30 santim kabarması için Ay gezegeninin Jüpiter büyüklüğünde olması gerekir. 2006’daki tutulma depreme neden olmadı. Sürekli halkı tedirgin edecek, bilimsel gerçekliği olmayan söylemler üzerinden korku pompalanması doğru değil.”
PROF. DR. BARIŞ: TUTULMA ETKİSİ OLMASI MÜMKÜN DEĞİL
Kocaeli Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şerif Barış da Milliyet’e yaptığı açıklamada, Güneş tutulması ile deprem arasında bir bağlantı olmadığının altını çizerek, şu görüşleri dile getirdi:
“Her doğa olayı sonrası ‘Büyük deprem olacak’ açıklaması yapılması bilim insanlığı ile çelişen bir durum. Dünyada her yıl 7’den büyük 18 deprem, 6’dan büyük 120 deprem ve 5’ten büyük 2 bin deprem meydana geliyor. Tutulmanın yer çekimine etkisi sadece gölgeden ibaret. Depremlerin tamamı yer kabuğunun 10 ile 650 km derininde meydana geliyor. Bu derinliklere tutulma etkisini olması mümkün değil.
Çok sayıda bilimsel araştırmada Güneş tutulması ile deprem arasında ilişki bulunamadı. 17 Ağustos 1999 depreminden sonra elektromanyetik sinyalleri ölçtük. Depreme etkisine dair en ufak bir veriye ulaşamadık. Halkımız, korku içerikli içi boş söylemlere itibar göstermesin. Karıncaya, buluta, yıldıza bakıp deprem yorumu yapanlar şehir efsanelerini ortaya saçıyor.”
PROF. DR. ERSOY: BİLİM İNSANLARININ ÇOĞU İNANMIYOR
Deprem uzmanı Prof. Dr. Şükrü Ersoy da, bu konu ile ilgili "Güneş tutulması ile depremler arasında direk bir bilgi yok ve bilim insanlarının çoğu böyle bir şeye inanmıyor" dedi. Ersoy, A Haber'de katıldığı programda şunları söyledi:
"Halk arasında çok fazla merak edilen bir konu… Konuyu baştan şöyle özetleyelim: Her gün zaten ayın çekim kuvvetine bağlı olarak karada bir toprak kabarması oluyor. 25 Ekim'de güneş tutulması yaşanacak. Bu çekim kuvvetinin depremlere neden olduğu konusu ile ilgili çok fazla araştırma var. Özellikle Japonlar 12 tane depremin 9'unda böyle bir ilgiyi kurmuşlar. Bildiğiniz gibi 1999 depreminin bir hafta öncesinde de tutulma olmuştu. Ancak 2006 yılında yaşanan tutulmadan sonra böyle bir deprem olmadı. Hatta o günlerde halk arasında büyük bir panik de vardı. Nitekim o yıl yaşanan güneş tutulmasının ardından böyle büyük bir deprem olmadı. Yani güneş tutulması ve depremlerle ilgili direk bir ilgi yok. Güneş tutulmasının depreme neden olduğu görüşüne bilim insanları çok fazla inanmıyor. Yüzde 100 kanıtlanmış bir şey yok. Bilim insanlarının çoğu şöyle söylüyor: Güneş tutulmasının keyfine varın depremi düşünmeyin." (HABER MERKEZİ)
Parçalı güneş tutulması Türkiye'den böyle takip edildi
Naci Görür: Güneş tutulması bardağı taşıran son damla olabilir
