OPEC üyelerinin 'fosil yakıtlardan aşamalı çıkışı' veto etmesi yüzünden BM İklim Zirvesi'nde sonuç bildirisi krizi
Artı Gerçek - Birleşmiş Milletler'in (BM) yaklaşık 200 ülkenin katılımıyla 2 haftadır devam eden iklim zirvesi, sonuç bildirisi taslağına fosil yakıt lobisinin ağırlığını koymasının şimşekleri çekmesi üzerine 'fazla mesaiye' kaldı.
OPEC USULÜ İKLİM ZİRVESİ
BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 28. Taraflar Konferansı'nda (COP28), OPEC üyesi Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) Dubai kentinde düzenlenmesi, zirveyi yöneten BAE Sanayi ve İleri Teknoloji Bakanı Sultan el Cabir'in aynı zamanda Abu Dabi Ulusal Petrol Şirketi'nin (ADNOC) CEO'su olması, üstüne üstlük zirve sırasında el Cabir'in küresel ısınmayı durdurmak için fosil yakıtları terk etmek gerektiğine yönelik bilimsel görüş birliğinin olmadığını iddia etmesine uygun bir sonuç bildirisi taslağı hazırlandı.
New COP28 draft deal stops short of fossil fuel 'phase out' https://t.co/8hFYSTfkjD pic.twitter.com/6Z0yLtKwcQ
— Reuters World (@ReutersWorld) December 12, 2023
SADECE FOSİL YAKIT KULLANIMININ AZALTILMASI ÖNERİSİ
Dün sunulan bildiri taslağı, "fosil yakıtlardan aşamalı çıkış" ifadesinin yer almaması bakımından iklim değişikliğiyle mücadele cephesinin büyük tepkisini çekti. "Kömür, petrol ve doğalgaz gibi fosil yakıtların aşamalı olarak terk edilmesi" yönündeki önceki çağrının çıkarıldığı taslakta, sadece fosil yakıt kullanımının "azaltılması" önerildi. Ülkelerin sera gazı emisyonlarını azaltmak için kullanabileceği 8 seçenek sıralanırken "2050 yılına kadar, öncesinde veya civarında net sıfıra ulaşmak için fosil yakıtların hem tüketimini hem de üretimini adil, düzenli ve hakkaniyetli şekilde azaltmak" ifadesine yer verildi.
SONUÇ BİLDİRİSİ BUGÜN SAAT 11.00'E YETİŞMEDİ
Evsahibi BAE'nin koyduğu mühlete göre bildirinin bugün saat 11.00'de yayımlanması gerekiyordu, ancak tepkiler üzerine taslak yeniden pazarlık masasına konuldu. Suudi Arabistan, Kuveyt gibi Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) üyelerinin, fosil yakıtlardan aşamalı çıkışa yönelik muhalefeti bırakmaya ikna etmeyi çalışıldığı belirtildi. Zirvedeki 198 ülkenin tamamının uzlaşmaya varması gerekiyor, aksi takdirde anlaşma sağlanamayacak.
COP28 heads for overtime as draft fossil fuel deal divides nations https://t.co/6LlRjHxZVA pic.twitter.com/ngrKcis9bc
— Reuters (@Reuters) December 12, 2023
PETROL ÇAĞININ NİHAİ OLARAK SONA ERECEĞİNİN İLK KEZ VAAT EDİLMESİ İÇİN BASTIRANLAR
100'den fazla ülkeden oluşan bir koalisyon, zirvenin, ilk kez petrol çağının nihai olarak sona ereceğini vaat eden bir anlaşmayla sonuçlanması için baskı yapıyor. Ancak OPEC üyeleri buna karşı çıkıyor.
ABD, Avrupa Birliği (AB) ve iklim değişikliği nedeniyle ortadan kalkma riski altındaki ada ülkeleri, fosil yakıtlardan aşamalı çıkışın bildiride yer almasında ısrarlı.
AB'nin bir temsilcisi, taslağı "kabul edilemez" diye niteleyerek zirveden çekilebileceğini duyurdu. "Metni kabul edemeyiz" diyen AB müzakerecisi ve İrlanda Çevre Bakanı Eamon Ryan, "Müzakerelerin çökmesi dünyanın ihtiyaç duyduğu sonuç değil" diye ekledi.
Almanya'nın Yeşiller'den Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, "Zamanımız var ve biraz daha kalmaya hazırız" dedi.
Petrol üreticisi Norveç'in Dışişleri Bakanı Espen Barth Eide, "ülkelerin büyük çoğunluğunun fosil yakıtlardan uzun vadede aşamalı vazgeçmeye yönelik daha güçlü bir metin istediğini" söyledi.
UN climate summit runs overtime as fury mounts on fossil fuels: Dubai (AFP) -
— zeta panama (@zetacompa) December 12, 2023
The world's climate negotiators on Tuesday haggled beyond a host-imposed deadline for a deal as at-risk nations voiced fury over a proposed compromise that stops short of… https://t.co/3Euu2DC0Qs pic.twitter.com/qnwgPFwD4k
BREZİLYA: FATURA YOKSUL ÜLKELERE ÇIKARILMAMALI
Petrol üreticisi Brezilya'nın Çevre Bakanı Marina Silva, taslaktaki eksikliklerden birinin fosil yakıtlardan aşamalı çıkış için sarf edilmesi gereken çabalara yer verilmemesi olduğunu belirtti. Silva, "Brezilya'nın fosil yakıtlardan vazgeçme konusunda daha güçlü metin istediğini, ancak zengin ve yoksul ulusların bunu farklı zaman dilimlerinde yapmasına izin verilmesi gerektiğini" ekledi.
ADA ÜLKELERİ İSYANDA: ÖLÜM FERMANIMIZI İMZALAMAYA GELMEDİK
Deniz seviyesinden ortalama 2.1 metre yüksekte bulunan ve buzlar eridikçe su altında kalma tehlikesiyle karşı karşıya olan Marshall Adaları'ndan gelen heyet, sonuna kadar zirveyi terk etmeyeceğini açıkladı. Pasifik takımadalarının müzakerecisi John Silk, "Biz buraya ölüm fermanımızı imzalamaya gelmedik. Sudan mezarlarımıza sessizce gitmeyeceğiz" dedi.
COP28: UN climate talks in jeopardy in fossil fuel backlash.
— Gary Robertson (@BBCGaryR) December 12, 2023
More from environment correspondent @KKeaneBBC #bbcgms 0635https://t.co/cGHfMQU85P
'SUUDİ AŞIRI BASINCI ALTINDA'
COP28 Başkanı Cabir, zirvenin bugün için planlanan kapanışından önce anlaşmaya varma çabalarının iki katına çıkarılması çağrısı yaparak "Hala yapacak çok iş var" diyerek ekledi: "Neyin üzerinde anlaşmaya varılması gerektiğini biliyorsunuz. Ve fosil yakıt dili de dahil olmak üzere tüm konularda en yüksek azmi ortaya koymanızı istediğimi biliyorsunuz."
Reuters'e konuşan içerden kaynaklar, BAE'nin de üyesi olduğu OPEC'in fiili lideri Suudi Arabistan'ın fosil yakıtlara ilişkin her türlü ifadeyi bildiri taslağından çıkarması için Cabir'e baskı uyguladığını, ama COP28 Başkanı'nın o kadarını yapmadığını iddia etti. (Reuters, AFP, BBC, Dış Haberler)
