İliç altın madenine Danıştay freni: Bilirkişi yeniden inceleme yapacak

Osman ÇAKLI

Artı Gerçek - TMMOB’nin temyiz talebini değerlendiren Danıştay 6’ıncı Dairesi, Erzincan İliç’teki Anagold Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ye verilen ‘Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) olumlu’ raporuna karşı açılan davayı reddeden Erzincan İdare Mahkemesi’nin kararını hukuka aykırı buldu. Bölgede yapılan bilirkişi incelemesinin hükme esas alınabilecek nitelikte olmadığını belirten Danıştay üyeleri, yeniden bilirkişi incelemesi yapılması yönünde hüküm verdi.

‘BİLİRKİŞİ RAPORU ÇED RAPORUNUN TEKRARIYDI’

Erzincan İdare Mahkemesi’nin ÇED dosyasında verilen taahhütlerin bilimsel tekniklere uygun olduğuna kanaat getirmiş ve Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından şirkete verilen raporun hukuka uygun olduğuna dair hüküm kurmuştu. İlk derece mahkemesinin kararını temyiz eden TMMOB, mahkemenin belirlediği bilirkişi heyetinin meslek alanları ve uzmanlıkları itibariyle yetersiz olduğunu savundu. Bilirkişi raporunun genel geçer bilgilerden oluştuğunu ve ÇED dosyasında yer alan ifadelerin tekrarından ibaret olduğu gerekçesiyle hukuksuzluk olduğunu belirtti. TMMOB ayrıca bilirkişi raporunun tarafsız olmadığını teknik ve teorik olarak da hatalı ifadeler barındırdığını ileri sürdü.

‘YENİDEN İNCELEME YAPILMALI’

TMMOB’nin temyiz istemini kabul eden Danıştay 6’ıncı Dairesi, ilk derece mahkemesinin ‘ÇED olumlu’ raporunu hukuka uygun bulduğu kararın bozulmasına karar verdi. Nihai ÇED raporunda verilen taahhütlerin bilimsel değerlendirilmesi ve çevre dengesine zarar verilip verilmeyeceğinin tespiti için uzman bilirkişiler tarafından yeniden inceleme yapılmasını isteyen Danıştay, şu ifadelere yer verdi:

“Aralarında Çevre Mühendisi, Jeoloji Mühendisi, Ziraat Mühendisi, Kimya Mühendisi, Maden Mühendisi, İnşaat Mühendisi, Orman Mühendisi, Meteoroloji Mühendisi, Hidrojeolog, Biyolog (Flora-Fauna uzmanı) olmak üzere, gerekirse başka dallardan da öğretim üyeleri seçilerek oluşturulacak yeni bir bilirkişi heyetiyle mahallinde yeniden keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılması ve projenin çevresel etkilerinin değerlendirilmesi suretiyle düzenlenecek rapor dikkate alınarak, işin esası hakkında yeniden karar verilmesi gerekmektedir.”

'DANIŞTAY İDDİALARIMIZIN HAKLILIĞINI KARAR ALTINA ALMIŞ OLDU’

TMMOB avukatı Ekin Öztürk, Artı Gerçek’e yaptığı açıklamada, Danıştay 6’ıncı Dairesi’nin bugün açıkladığı kararı değerlendirdi. Öztürk, Erzincan İdare Mahkemesi yargılamasında da ne yazık ki ülkemizdeki çoğu dosyada olduğu gibi yargılama pratiğine değinerek şöyle konuştu:

“ÇED sürecinden farklı yürümemiş ve uyuşmazlığın açıklığa kavuşturulmasından ziyade davanın reddine odaklı yargılama sürecinin nihailendirilmesine yönelik ilerlemiştir. Oysa mahkemeye davanın açılmasıyla birlikte detaylı ve dayanaklı açıklamalarımız ile dava konusu ÇED sürecinin hukuka uygun yürütülmediğini söyledik. Fakat bunun yanında ÇED olumlu kararına konu faaliyetin daha fazla tahribata yol açmaksızın derhal sonlandırılması gerektiğini de söyledik. Gerekli bilimsel ve teknik değerlendirmeler bir yana mahkemece sınırlı biçimde yöneltilen sorulara dahi cevap içermeyen bilirkişi raporunun hükme esas alınamayacağı defalarca söylendi. Kaldı ki bilirkişi raporunun mahkemeye sunulmasının akabinde ortaya çıkan deliller, yaşanan siyanür sızıntısı ve benzeri olaylar savcılık soruşturma dosyasında yer alan bilgi ve belgeler iddialarımızın haklılığını ortaya koymuş olmasına karşın, mahkemece bu husus göz ardı edildi. Hiçbir inceleme ve değerlendirmede bulunulmaksızın yalnızca bilirkişi raporundan alıntılarla davanın reddine karar verilmiştir. Şimdi bu kararla Danıştay iddialarımızın haklılığını karar altına almış oldu.”