Türk Toraks Derneği endişeleri haklı çıkardı: Siyanür solunum yoluyla da zehirler
Artı gerçek - Türk Toraks Derneği (TTD), 13 Şubat’ta Erzincan İliç’te Anagol Madencilik’e ait Çöpler Maden Ocağı’nda meydana gelen 9 işçinin altında kaldığı siyanürlü liç kayması sonucu yaşanan faciaya ilişkin bugün yazılı açıklama yaptı.
TTD Merkez Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Nilüfer Aykaç ve TTD Çevre Sorunları ve Akciğer Sağlığı Çalışma Grubu Başkanı Prof. Dr. Sebahat Genç’in ortak yaptığı açıklamada göçük nedeniyle siyanür, kurşun, civa gibi sağlığa zararlı ağır metallerin nehre ulaşma tehlikesine dikkat çekildi.
'OLMASI GEREKENDEN FAZLA YIĞIN GÖÇÜĞE NEDEN OLDU'
"Maalesef felaket yine geliyorum dedi. Şirketin olması gerekenden daha fazla yığın yapmasının göçük oluşmasına zemin hazırladığı haberler arasında yer alıyor. Türkiye’nin ikinci büyük madeni olan Çöpler Madeni, Fırat Nehri’ne 350 metre mesafede ve fay hattı üzerindedir. Uzmanların uyarılarına, açtıkları davalara rağmen maden yıllardır çalışmaya, kapasite artırmaya devam ediyor. Oluşan göçük nedeniyle siyanür ve kurşun, bakır, çinko, civa ve kadmiyum gibi sağlığa zararlı ağır metaller içeren atıkların (liç) nehre ulaşma tehlikesi vardır. Nehre ulaşmasa bile yağmurlarla havaya, toprağa-yeraltı sularına karışabilir ve tüm canlıların sağlığına zarar verebilir.
'2017'DE TÜM EKOSİSTEMİ ETKİLEYECEĞİ KONUSUNDA UYARDIK'
2017’de Çöpler Kompleks Madeni Kapasite Artışı Projesi Nihai ÇED (Çevre Etki Değerlendirme) Raporu ile ilgili olarak, raporda yer alan kimyasallar ve olası sağlık etkileri konusunda derneğimize yapılan başvuruya istinaden hazırlanan görüş raporunda, madende kullanılacak kimyasalların (başta sülfürik asit ve siyanür olmak üzere) hemen hepsinin insan sağlığı ve ekoloji için zararlı olduğu konusunda uyarı yapılmış ve kaza/afet durumunda oluşabilecek olumsuz etkilerin, nehir havzasındaki tüm coğrafyayı ve ekosistemi etkileyebileceği belirtilmiştir."
Açıklamada, 2000 yılında Romanya'da meydana gelen maden kazası sonucunda nehirlere karışan baraj atıkları su canlılarının ölümüne neden olduğu ve Çernobil nükleer kazasından sonraki en yıkıcı endüstriyel kazalardan biri olarak kayıtlara geçtiği hatırlatıldı. İliç faciasından önce ise Türkiye'de de Kütahya (2011) ve Giresun Şebinkarahisar’da (2021) benzer felaketlerin meydana geldiği belirtildi.
Siyanürün solunum ve ağız yoluyla vücuda girerek zehirlenmeye yol açtığını teyit eden açıklamada belirtilere de işaret eden şu ifadeler yer aldı:
'BÖLGEDE AKUT SİYANÜR ZEHİRLENMESİNE KARŞI UYARI YAPILMALI'
Bölgede akut siyanür zehirlenmesine karşı uyarılarda bulunulması gerekmektedir. Siyanür solunum ya da ağız yoluyla vücuda girer ve belli değerlerin üzerinde zehirlenme etkileri ortaya çıkar. Akut zehirlenmede solunum zorluğu, hızlı ve derin solunum, sara nöbetleri, bilinç kaybı, öksürük, burunda tıkanıklık, kanama, deride hassasiyet, ağrı, çarpıntı, bulantı-kusma, koma ve ölüm görülebilirken, uzun süreli maruziyete bağlı tiroid hormon bozuklukları, yorgunluk, baş dönmesi, baş ağrısı, kulak çınlaması, davranış bozuklukları, hafıza kaybı, görme bozuklukları, bayılma, kollarda-bacaklarda uyuşma gibi şikayetler ortaya çıkabilir.
'SİYANÜRÜN UZUN ETKİLERİ İÇİN EYLEM PLANI OLUŞTURULMALI'
Bölgede hava, su ve toprakta siyanür ölçümlerine ek olarak kurşun, bakır, civa gibi diğer ağır metallerle ilgili gerekli ölçümler de yapılmalı ve halka bilgi verilmelidir. Siyanürün uzun etkileri için bölgeden örnekler alınmalı düzey belirlenmeli tüm canlıların maruziyeti için eylem planı oluşturulmalı ve önlem alınmalıdır. Ayrıca siyanür yarılanma ömrü 1-3 yıla kadar uzayabildiği için uzun dönem ölçümleri ve sağlık kontrolleri de yapılmalıdır."
TORAKS NEDİR?
Toraks, insan vücudunun ön bölgesini, ön üst gövdenin orta kısmını ifade eder. Göğüs kafesi veya göğüs bölgesi, toraks olarak da bilinir. (HABER MERKEZİ)
İliç'teki maden faciasıyla ilgili gözaltına alınanlar adliyeye sevk edildi
Bakan Bayraktar İliç'te açıklama yaptı: Göçük altındaki işçilerin lokasyonlarını tespit ettik
İliç'te siyanürlü altın madeninde felaket böyle gelmiş: Göçükten önce çatlaklar oluşmuş
