AB ve İngiltere ayrılık görüşmelerine başlıyor

DÜNYA - Mart 2019'da tamamlanması öngörülen görüşmelerde taraflar belli başlıklar üzerinde uzlaşma yolu arayacaklar.

BBC Türkçe’den İrem Köker’in derlemesinde aktardığına göre, İngiltere, 29 Mart 2017'de AB'ye yazdığı mektupla üyelikten ayrılmayı düzenleyen 50'nci maddeyi işletmeye başladı. Bu da, anlaşma olsun olmasın İngiltere'nin 29 Mart 2019'da AB üyeliğinden ayrılacağı anlamına geliyor.

Bugün, süreci başlatacak olan görüşmede İngiltere'yi Brexit Bakanı David Davis, AB'yi de Başmüzakereci Fransız Michel Barnier temsil edecek.

AB, sürecin ana hatlarını belirlemiş ve kırmızı çizgilerini çekmiş olsa da, İngiltere masaya siyaseten oldukça sıkıntılı bir dönemde oturuyor.

THERESA MAY İÇERİDEKİ SIKINTILARI AŞAMIYOR

Haziran ayı başında yapılan seçimlerden bu yana henüz yeni hükümet kurulamadı.

Oysa May, AB'den çıkış için varılacak olası bir anlaşmanın parlamentoya sunulması durumunda sandalye sayısını artırarak, bu oylamada elini rahatlatmak amacıyla, erken seçim çağrısı yapmıştı. Ancak May'in önderliğindeki Muhafazakarlar parlamentoda çoğunluğu kaybetti. Ayrıca İşçi Partisi de hem oy oranını hem de sandalye sayısını artırmayı başardı.

Buna ek olarak gelen Londra’daki terör saldırıları ve zengin bir semtte fakirlerin yaşadığı binanın yangınla kül olması ve sonrasındaki May tutumu onu daha da zorda bıraktı.

Taraflar buna rağmen görüşmeleri ertelemedi.

AB'nin müzakerelerin açılışıyla ilgili pozisyon belgesinin Londra'ya ulaşmasına karşın, İngiltere henüz kendi dosyasını da Brüksel’e göndermediği bildiriliyor.

MÜZAKERELER ÜÇ AŞAMADA YAPILACAK

AB, Brexit müzakerelerinin sırayla ve üç aşamada yapılmasını planlıyor. AB bu üç aşamayı 'geri çekilme, ilişkilerin geleceği ve geçiş dönemi' olarak tanımlıyor.

İngiltere hükümete ise bu süreçlerin en azından ilk ikisinin paralel ilerleyebileceğini savunuyor.

Avrupa Komisyonu geçen hafta içerisinde yaptığı açıklamada, 'Müzakerelere sıralı yaklaşımımız çerçevesinde, görüşmelerin siyasi düzeydeki açılışı vatandaş hakları, mali anlaşma ve Kuzey İrlanda sınırı ile diğer sınır konularına odaklanacak' dedi.

Birinci Aşama - Geri Çekilme

AB üyeliğinden ayrılmanın 50'inci maddede öngörülen iki yıllık süre içerisinde tamamlanması için bu aşamanın da altı ay sürmesi ve Aralık 2017'de tamamlanmış olması amaçlanıyor.

Bu aşamada en zorlu üç temel konunun da ele alınması ve sonuca ulaştırılması planlanıyor:

İngiltere'nin AB'den çıkışının mali boyutu

AB'de yaşayan İngiliz, İngiltere'de yaşayan AB vatandaşlarının durumu

İrlanda Cumhuriyeti ile Kuzey İrlanda'yı yakından ilgilendiren yeni sınır düzenlemeleri.

AB, ilk etapta bu faturanın 60 milyar euro civarında olacağını söyledi. Ancak son olarak adının açıklanmaması kaydıyla AFP'ye konuşan bir AB yetkilisi, bunun 100 milyar euroya kadar çıkabileceğini belirtti.

İkinci konu, yani AB'de yaşayan İngiltere ve İngiltere'de yaşayan AB vatandaşlarının Brexit sonrası statüleri ve hakları konusu, yaklaşık 4 milyon kişiyi ilgilendiriyor.

AB, mevcut statünün kazanılmış hak olduğunu ve devam etmesi gerektiğini savunuyor.

İngiltere Başbakanı May ise bu konuyla ilgili olarak daha önceki açıklamalarında 'cömert bir teklif' sunacaklarını ve 'karşılıklılık ilkesinin' temel alınacağını söylemişti. Bir başka deyişle, May, herhangi bir taahhütte bulunmadan önce AB'nin birlik içinde yaşayan İngiltere vatandaşları için yapacağı teklifi görmek ve buna göre harekete geçmek istediğinin sinyallerini vermişti.

May, AB'den gelen göçü kontrol altına alacak şekilde Ortak Pazar ve Gümrük Birliği'nden çıkılmasını öngören 'sert çıkış' (hard Brexit) stratejisi benimseyeceklerini açıklamıştı.

Üçüncü konu da sınır düzenlemeleri... Seçim öncesinde diğer iki konuya kıyasla nispeten daha az zorlu geçmesi beklenen bu mesele de artık DUP'nin yeni hükümetin kurulmasında önemli rol oynayacak olmasından dolayı daha sıkıntılı bir hal aldı.

İkinci Aşama - İlişkilerin Geleceği

Birçokları tarafından müzakerelerin en zorlu aşaması olması bekleniyor. Her ne kadar görüşmelerin AB'nin istediği gibi sıralı mı, yoksa İngiltere'nin dediği gibi paralel mi olacağı henüz netleşmemiş olsa da, bu aşama için öngörülen sürecin Ocak 2018'de başlaması ve Haziran 2018'de tamamlanması yönünde.

AB Konseyi Başkanı Donald Tusk, görüşmelerin 'zorlu, karmaşık ve zaman zaman çekişmeli' geçeceğini söylüyor.

Üçüncü Aşama - Geçiş Dönemi

Takvim açısından en uzun ve teknik detaylar nedeniyle en karmaşık olması beklenen bu süreç, bir bakıma en esnek zaman dilimine de sahip.

AB, Ekim ya da Kasım 2018 gibi ilk aşamadaki zorlu konular üzerinde bir anlaşmaya varılmasını, böylece hem Avrupa Parlamentosu hem de İngiltere Parlamentosu tarafından onaylanması için yeterli zamana sahip olmayı umuyor.