Dünya Kupası 'bişt' tartışmasıyla kapandı: Messi'ye giydirilen 'tül'ün anlamı nedir?

Artı Gerçek - Katar'da düzenlenen 2022 Dünya Kupası'nın ödül törenine, Arjantinli yıldız Lionel Messi'nin kupayı kaldırırken giydiği geleneksel Arap giysisi 'bişt' damga vurdu. Messi'nin kariyerinin son yıllarında kupayı nihayet kaldırırken, mavi-beyaz Arjantin formasının Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Sani tarafından verilen biştin altında kalması sosyal medyada tartışma yarattı.

SONSUZA DEK KALACAK KATAR İMZASI MI, ONUR MU?

Katar'ı, doğalgaz gelirini küresel nüfuz sahibi olmak ve insan hakları ihlallerini örtmek için kullanmakla suçlayan birçokları, Messi'nin nihayet Dünya Kupası'nı kaldırdığı ikonik görüntülerde sonsuza dek 'Katar imzası'nın bulunacak olmasını 'büyülü bir anın bozulduğu' gerekçesiyle eleştirdi. Bazıları da, Katar Emiri'nin sadece önemli kişilerin giydiği bu giysi ile Messi'yi onurlandırdığı yorumunu yaptı.

BİŞT NEDİR?

Dikiminin epey zor olduğu bilinen ve altın renkli süslemeleri bulunan bişt, Arap erkekler tarafından binlerce yıldır giyilen geleneksel bir giysi. Çoğunlukla siyah renkli olsa da, gri, kahverengi, beyaz ve bej olarak da üretiliyor.

Dünyada Arap kimliğinin bir simgesi, Arap dünyasında da bir statü sembolü olarak görülen bişt, genellikle düğünler, bayramlar ve mezuniyet gibi özel günlerde, aşiret liderleri, şeyhler, krallar ve imamlar gibi önde gelen kişiler tarafından giyiliyor. 'Soyluluk', dini pozisyon ve zenginlik simgesi olarak görülüyor. Tarihçilere göre bişt, kültürel açıdan Batı dünyasının smokine atfettiği önemle karşılaştırılabilir. Etimolojik olarak da, Akad dilinde 'soyluluk' ve 'itibar' gibi anlamlara gelen 'biştu'dan türediği düşünülüyor.

Katar Emiri de, FIFA Başkanı Gianni Infantino ile Messi'yi karşıladığı ödül töreninde, Arjantin kaptanına siyah bir bişti kendi elleriyle bizzat giydirdi.

BATI BASININDAN YORUMLAR: SAÇMALIK, UTANÇ...

Ancak Dünya Kupası'nı nihayet kaldırdığı anda üzerinde Arap kimliğinin böylesine kökleşmiş bir simgesinin bulunması, Katar'daki Dünya Kupası'nın ilk gününden bu yana sosyal medyada devam eden 'kültürler çatışması' tartışmasını alevlendirdi.

İngiliz futbol gazetecisi James Pearce, "Bu kupayı kaldırmak için tarihin en uzun bekleyişi yaşandı ve bunu bozmak için ellerinden geleni yaptılar. Messi'nin formasını o şeyle kapatmanın sebebi nedir? Saçmalık" diye yazdı; Arjantin kaptanının sonraki kutlamalarda bişti çıkarmış olmasından memnun olduğunu söyledi.

'BÜYÜLÜ BİR ANDA MİLLİ FORMA KAPATILDI'

ESPN yazarı Mark Ogden, "O an, Katar'ın, Messi'nin Arjantin formasını kendi giysileri ile kapatacağı bir an değildi" dedi. BBC yorumcusu Pablo Zabaleta "Buna gerek yoktu" derken, sunucu Gary Lineker "Katarlıların büyülü bir anda Messi'nin formasını kapatması bir utanç" ifadelerini kullandı.

Sosyal medyada da taraftarlar, "Kupayı bir Katarlı değil, bir Arjantinli kazandı. Bu formanın onlar için bir önemi var ve kahramanlarını, kupayı kaldırırken o forma ile görmek istiyorlar" gibi mesajlar paylaştı.

EKŞİSÖZLÜK 'TÜL' DEDİ, FATİH ALTAYLI'NIN TEPKİSİ VİRAL OLDU

Katar Emiri'nin Messi'ye bişt giydirmesi, Türkiye'de de tartışma yarattı. EkşiSözlük'te "Messi'ye giydirilen tül" diye bir başlık açılırken, Habertürk yazarı Fatih Altaylı "Messi milli forma yerine o acayip Katar zımbırtısı ile kupa kaldırıyor. Sıçayım böyle futbola. Katar para ile her şeyi satın aldı. Rezillik. Utanç. Terbiyesizlik. Saygısızlık" mesajını paylaştı.

'AMAÇ, ONURLANDIRMAKTI'

Madalyonun öteki tarafında ise Şeyh Sani'nin Messi'ye kendi elleriyle bişt giydirmesi bazı taraftarları memnun etti. Bir kişi, İngiliz gazeteci Pearce'nin paylaşımına şu yanıtı verdi: "Katar geleneğinde, bu giysiyi mezun olduklarında, evlendiklerinde, bir ödül kazandıklarında giyiyorlar. Messi'yi onurlandırmak istediler ve zaten uzun süre giyilmiyor, genellikle bir iki dakikalığına giyiliyor."

'MESSI, GERÇEK BİR İMAPARATOR GİBİ'

Bir diğer hayranı "Messi gerçek bir imparator gibi görünüyordu" derken, bir diğer "Kral Messi" paylaşımı yaptı: "Messi, Arjantin formasının içinde kraliyet gibi onurlandırılıyor, Futbolun Kralı olarak. Bu şairane."

'PELE DE MEKSİKA ŞAPKASI GİYMİŞTİ'

Bir sosyal medya kullanıcısı da, "Arapların misafirlerine bişt hediye etmesi onları onurlandırır ve şükran göstergesidir. Ayrıca durum, Pele'nin 1970'de Meksika şapkası giymesinden çok farklı değil" dedi. Bu tarihte, Brezilya'nın İtalya karşısında Dünya Kupası'nı kazanması sonrasında Pele'ye bir Meksika şapkası (sombrero) hediye edilmişti.

KUPA NEDEN TARTIŞMALIYDI?

Katar'daki Dünya Kupası, futbol kadar siyasi ve kültürel tartışmalarla da hatırlanacak. Doğalgaz gelirini yumuşak güce tahvil etmeye çalışan ve bu yolda Batı dünyasında birçok yatırım ile halkla ilişkiler çalışmasına imza atan Katar, Dünya Kupası öncesinde stadyumlara ve yeni altyapıya 200 milyar dolar harcadı.

Ancak bu süreçte göçmen işçilere yönelik ihlaller, ülkedeki eşcinsellik yasağının gölgesinde kupa sırasında LGBTİ+ sembollerinin yasaklanması, alkole belirli noktalarda izin verilmesi, eş zamanlı olarak ortaya çıkan Avrupa Parlamentosu rüşvet skandalı gibi olaylar da, Dünya Kupası'na damga vurdu. (DIŞ HABERLER)