Kaliforniya eyaleti fosil yakıtların risklerini küçümsedikleri için petrol devlerine dava açtı

Artı Gerçek - ABD'nin önde gelen gazetelerinden The New York Times'ın haberine göre, Kaliforniya eyaleti Exxon Mobil Corp, Shell PLC ve Chevron Corp gibi büyük petrol şirketlerini fosil yakıtların yarattığı riskleri küçümsemekle suçlayarak dava açtı. BP ve ConocoPhillips'i de hedef alan dava, enerji devlerinin eylemlerinin on milyarlarca dolar zarara yol açtığını iddia ediyor ve onları halkı kandırmakla suçluyor.

San Francisco'daki üst mahkemede açılan hukuk davası, petrol, gaz ve kömür şirketlerini iklim değişikliğine yol açmadaki rolleri nedeniyle hedef alan en son ve en önemli dava. Şikayet dilekçesi 135 sayfadan oluşuyor.

ZARARI AZALTMA FONU OLUŞTURULMASI İSTENİYOR

Habere göre bir endüstri ticaret grubu olan Amerikan Petrol Enstitüsü'nün de davada davalı olarak yer alıyor. Bu dava, son yıllarda Amerika Birleşik Devletleri'ndeki eyaletler ve belediyeler tarafından fosil yakıt endüstrisine karşı açılan ve aşırı hava koşulları da dahil olmak üzere iklim etkilerinden kaynaklanan zararları iddia eden düzinelerce davayı takip ediyor. Geçtiğimiz yıllarda yedi eyalet ve düzinelerce belediye daha benzer davalar açmıştı. Ancak Kaliforniya'daki dava, fosil yakıt endüstrisinin karşılaştığı en önemli yasal zorluklardan biri haline geldi.

Kaliforniya halkı adına eyalet başsavcısı Rob Bonta tarafından açılan dava cuma günü geç saatlerde açıldı. Dava, 1950'lerden başlayarak şirketlerin ve müttefiklerinin, ürünlerinin önemli ölçüde küresel ısınmaya yol açabileceğini anlamalarına rağmen, fosil yakıtların yarattığı riskleri kasıtlı olarak küçümsediklerini iddia ediyor .Petrol şirketlerinin kamu zararı yarattıklarını, doğal kaynakları tahrip ettiklerini, yanlış reklam ve ürün sorumluluğu yasalarını ihlal ettiklerini iddia eden dava, eyalette iklimle ilgili felaketlerin gelecekte yol açacağı zararların karşılanması için bir azaltma fonu oluşturulmasını da talep ediyor.

Şikâyette, şirketlerin "yeşil göz boyamasının" günümüze kadar devam ettiği, petrol şirketlerinin belirli benzin türlerini çevre dostu olarak tanıttığı ve şirketlerin son zamanlarda emisyonları azaltma taahhütlerinden geri adım attığı iddia ediliyor. Dava ayrıca iklim değişikliğinin Kaliforniya'ya verdiği rekor sıcaklık, kuraklık ve su kıtlığı, orman yangınları, fırtınalar, sel, mahsul hasarı, kıyı erozyonu ve biyoçeşitlilik kaybı gibi artan zararları da detaylandırıyor.

EMSAL KARAR VAR

Böyle bir fon için bir emsal var. Birkaç Kaliforniya şehri benzer gerekçelerle kurşun boya üreticilerine dava açmıştı.Onlarca yıl süren davanın ardından şirketler 305 milyon dolar karşılığında anlaşmaya vardı ve bu para bir azaltma fonu oluşturmak için kullanıldı.

'BU UTANÇ VERİCİ'

Kaliforniya Valisi Gavin Newsom, "Bu insanlar bu bilgilere sahipti ve bize yalan söylediler ve en önemli sonuçlardan bazılarını önleyebilirdik.Bu utanç verici. İnsanın midesi bulanıyor" dedi. Newsom, "Bu son 10 yıl beni derinden sarstı.Bunlar 2040 ve 2050'de yaşayabileceğimizi hayal ettiğimiz şeylerdi, ancak şu anda oldu ve şimdi hesap verme zamanı" ifadelerini kullandı.

YÜKSEK MAHKEME TEMYİZ BAŞVURUSUNU REDDETMİŞTİ

Amerikan Petrol Enstitüsü ve petrol şirketleri bu davalara cevaben, iklim değişikliğine yönelik politikaların ABD genelindeki davalarda alınan kararların bir araya getirilmesiyle değil, federal yürütme organı ve ABD Kongresi tarafından belirlenmesi gerektiğini savunuyor. Fosil yakıt şirketleri, kazanma şanslarının daha yüksek olduğuna inandıkları bu davaların birçoğunun eyalet mahkemesinden federal mahkemeye taşınmasını sağlamaya çalıştı. Ancak bu yılın başlarında Yüksek Mahkeme konuyla ilgili temyiz başvurusunu reddetti, yani davalar, uzmanların belediyelerin tazminat kazanma şansının daha yüksek olduğuna inandığı eyalet mahkemesinde kalacak.

Ülkenin en kalabalık eyaleti olmasının ötesinde, Kaliforniya önemli bir petrol ve doğal gaz üreticisi. Kaliforniya orman yangınları, seller, deniz seviyesinin yükselmesi, kavurucu sıcaklar v tropik fırtınaların eyaleti vurmasıyla iklim değişikliğinin tetiklediği aşırı hava koşullarının ön saflarında yer alıyor. (DIŞ HABERLER)