'Putin kazanırsa yeni dönem çok tehlikeli olacak'

11 casusluk romanı bulunan Washington Post yazarı David Ignatius, Putin’in Ukrayna işgali konusunda sadece Savunma Bakanı Sergei Shoigu, FSB başkanı Alexander Bortnikov ve Güvenlik Konseyi Şefi Nikolai Patrushev’e danıştığını yazdı. CIA’in uzun zamandır işgal hazırlıklarının farkında olduğunu savunan yazar, Washington’ın açıklamalarının Putin’in kimi planlarını bozduğunun da altını çizdi.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, perşembe günü topyekün Ukrayna işgalini başlattığında, Soğuk Savaş sonrası dönemi fiilen sona erdirdi. Bundan sonra küresel ilişkiler için yeni bir mimari inşa edilmek zorunda ve bu mimarinin şekli Putin'in acımasız kampanyasının başarılı olup olmamasına bağlı olacak.

Putin'in saldırısı, bir asırdır Avrupa'nın peşini bırakmayan savaş hayaletlerini uyandırdı. Dünya, devasa bir saldırı gücünün füzeler, bombalar, tanklar ve siber savaşın elektronik sihirbazlığıyla üç taraftan Ukrayna'ya saldırmasını dehşet içinde izledi. Çok sayıda ülke işgali kınadı. Ancak yürek burkan gerçek şu ki, Ukrayna Putin ile tek başına savaşıyor.

Bu durum tarihçilerin 1914'te I. Dünya Savaşı'na körü körüne gidişini tarif ettiklerideyimle, "savaşa doğru uyurgezerlik" durumu değil. Acı, intikamcı bir Alman liderin 1939'da komşu Çekoslovakya'ya düzenlediği saldırıya daha yakın. Putin Adolf Hitler değil (henüz) ama askeri güçle ilgili benzer bir saplantılı saplantıyı paylaşıyor.

Putin'in savaşa kadar tırmanmaya istekli olduğu, CIA Direktörü William J. Burns'ün kasım ayı başlarında Moskova'yı ziyaret etmesinden bu yana Biden yönetimi için giderek daha açık hale geldi. Burns, Putin'i, ABD istihbaratının Ukrayna sınırı boyunca bir Rus askeri yığınağının arkasında ciddi bir savaş planlamasının yattığı sonucuna vardığı konusunda uyarmak amacıyla Moskova’ya gitmişti.

Burns, meslektaşlarına normalde havalı bir hesap makinesi olan Putin'in savaşa girmeye hazır göründüğünü söyledi. Bu karar 70 yaşına yaklaşan Putin için kişisel bir kader duygusu gibi görünüyordu. Bu hamlede kısmen de anın olgunlaştığını hesaplaması da etkiliydi, çünkü Rusya nispeten güçlüyken Amerika Birleşik Devletleri ve müttefikleri şaşkındı.

Özünde, Putin'in, Kremlin'in uyarılarına rağmen ve bizzat Rus tarihinin ağırlığına karşı amansız bir şekilde Batı'ya doğru hareket ettiğini gördüğü; meydan okuyan bir Ukrayna'ya yönelik uzun süredir devam eden takıntısı vardı.

DAHA 2008’DE UKRAYNA DEVLET DEĞİL DEMİŞTİ

Putin, Burns'ün ABD'nin Moskova Büyükelçisi olduğu 2008'de kendisine Ukrayna ile olan takıntısını dile getirmişti. Burns'ün 2019 anılarında anlatılan bu konuşma, füzelerin Kiev'e düşmesiyle ürkütücü bir okuma yapıyor.

"Hükümetiniz Ukrayna'nın istikrarsız ve siyasi olarak olgunlaşmamış olduğunu ve NATO'nun orada çok bölücü olduğunu bilmiyor mu?" diyen Putin, Burns'ü uyarmıştı: "Ukrayna'nın gerçek bir ülke bile olmadığını bilmiyor musunuz? Bir kısmı gerçekten Doğu Avrupa, bir kısmı da gerçekten Rus."

Putin bu sözleri bu hafta savaşı ilan ederken neredeyse tam olarak tekrarladı. Ukrayna onun sinir ucu. Açıkça, Rusya'nın Ukrayna'yı kontrol etmedikçe büyük bir güç olamayacağına inanıyor.

Biden yönetimi, işgalin başlamasından kısa bir süre sonra perşembe günü potansiyel ekonomik yaptırımlar konusunda Putin'i uyararak caydırmaya çalıştı. Beyaz Saray ayrıca, Rus askeri planlamasını, savaşı kışkırtmak için sahte eylem planlarını ve hatta hedefli suikast planlarını ortaya çıkararak bir engelleme taktiği benimsedi.

Yetkililer, bu bilgi bombardımanının Putin'in bazı planlarını etkilediğine inanıyor; aynı zamanda Putin'in yaratmayı umduğu anlatıyı da paramparça etti. Rus liderin bu kadar becerikli olduğu bilgi savaşlarında ilk kez ABD inisiyatif aldı.

Putin topyekün savaşa doğru ilerlerken, kendisine üç aşırı tutucu tarafından yönetilen küçük bir yakın çevre tarafından danışmanlık verildi: Savunma Bakanı Sergei Shoigu; FSB başkanı Alexander Bortnikov; ve Güvenlik Konseyi Şefi Nikolai Patrushev.

ABD'li yetkililer, ordunun ve Kremlin bürokrasisinin alt kademelerinde bazılarının Ukrayna savaş planlarına şüpheyle yaklaştığını düşünüyor. Ancak bu sorgulama açıkça Putin'in kendisine kadar nüfuz etmedi.

Rus birlikleri Ukrayna'ya girdiğine göre, Putin kendini nasıl kurtarmayı planlıyor? Bu hedefleri etkisiz hale getirmek için Spetsnaz özel kuvvetlerini ve FSB ajanlarını kullanmak yerine Rus kara birliklerini Kiev ve diğer büyük şehirlerden uzak tutmayı umması muhtemeldir. Muhtemelen kukla bir hükümet kurmaya çalışacak. Ancak ABD'li yetkililerin Putin'in planının bozulduğuna inandığı yer burası.

PUTİN İŞGAL İLE UKRAYNA HALKINI KAYBETTİ

Putin'in Rus-Ukrayna birliği vizyonuyla fark etmediği şey, zorbalığının Ukraynalıları derinden yabancılaştırdığı. Ocak ayının sonlarında Kiev'i ziyaret ettiğimde Putin karşıtı duyguları gördüm ve Rus tanklarının sokaklarda ve jetlerin havada olduğu şu anda bu duygu şüphesiz daha da güçlü. Putin, Ukrayna'nın gerçek bir ülke olmadığına dair kendi söylemine açıkça inanıyordu. Bu düzeydeki kendi kendine soğurma, sıklıkla hatalara yol açar.

Putin sebepsiz işgaliyle, Soğuk Savaş sonrası Avrupa düzeni ile birlikte 2. Dünya Savaşı sonrası kurulan uluslararası hukuk kurallarını da yerle bir etmiştir. O eski mimari sallantıdaydı ve eninde sonunda değiştirilmek üzereydi.

Mesihvari bir Rus otokratını, belki Çin de dahil olmak üzere diğer tüm büyük ulusun isteklerine karşı koyan Ukrayna saldırısı, gelecek yeni düzenin şeklini belirleyecek. Putin Ukrayna'yı boyunduruk altına alma savaşını kaybederse, yeni düzen sağlam ve umut verici bir temele sahip olacak. Putin kazanırsa, yeni dönem gerçekten çok tehlikeli olacak.