Aşı haberleri piyasaların moralini bozdu: Dolar 7,94, euro 9,32 seviyesinde
Küresel piyasalarda aşı kaynaklı endişeler ve Türiye özelinde devam eden jeopolitik endişelerle dolar/TL 7,9550 zirvesine yeniden yaklaşarak baskı altında. Bankacılar TCMB'nin devam eden sıkılaştırma ve normalleşme adımlarının ise son dönemde TL'ye destek veren en önemli unsurlar olarak görülüyor.
Dolar bu sabah 7,93-9,94 bandında, euro ise 9,32'nin üzerinde
Asya borsaları, duran Covid-19 aşı denemelerinin ve ABD canlandırma paketi görüşmelerinde çıkmaza girilmesinin risk iştahını azaltmasıyla geriledi. Dolar yatırımcıların güvenli liman varlıklara yönelmesiyle kazanımlarını korudu.
ABD Temsilciler Meclisi Başkanı dün Beyaz Saray'ın 1,8 trilyon dolarlık koronavirüse karşı mali yardım paketi teklifini reddetti. Yakından izlenen paketin reddedilmesi de piyasalar üzerinde baskı yarattı.
TL ile gelişmekte olan ülke para birimlerinden geçen hafta kuvvetli bir negatif ayrışma yaşanmış, bu ayrışmada jeopolitik endişeler ana belirleyici olmuştu. Jeopolitik gelişmeler arasında AB ile tansiyonun yeniden artması endişesi, Azerbaycan-Ermenistan gerilimi ve S-400 hava savunma sistemleri konusunda devam eden süreç yer alıyor. Bu endişeler hala devam ediyor.
TCMB'nin devam eden sıkılaştırma adımları ise piyasalara destek olan bir unsur olmaya devam ediyor.
Bankanın piyasaya uyguladığı fonlamanın son maliyetini gösteren ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti dün itibarıyla yüzde 12,03'e kadar yükseldi. Fonlama maliyeti ilk kez mevcut enflasyonun üzerine çıktı. TCMB'nin politika faizi yüzde 10,25 faiz koridorunun üst bandı yüzde 11,75, geç likidite penceresi faiz oranı ise yüzde 13,25 seviyesinde bulunuyor. Enflasyon ise eylülde yüzde 11,75 seviyesinde.
Verilere göre TCMB sıkılaştırmasını artık faiz koridorunun üst bandı (yüzde 11,75) ile GLP (yüzde 13,25) arasında şekillendiriyor. Her ne kadar piyasada "cezalandırma faizi" olarak bilinen ve geçmişte TCMB'nin bu konuda eleştirildiği GLP repo kullanılmasa gecelik faizler bu repo kullanılmadan GLP seviyesine yakınsamış durumda.
TCMB sıkılaştırma adımlarının yanısıra hafta başında TL cinsi zorunlu karşılıklara (ZK) ödenen faiz oranlarını, kredi büyümesi koşulu aranmaksızın 200 baz puan artırırken döviz cinsi ZK'da komisyonu yarı yarıya düşürdüğünü açıkladı.
Dolar/TL, cuma günü 7,9550 seviyesindeki tarihi zirvesine yükseldikten sonra TCMB adımlarının destepilye 7,8385'e kadar gerilese de devam eden endişelerle burada kalamadı ve yönünü tekrar yukarı çevirdi.
PPK BEKLENTİLERİ NETLEŞMEDİ
TCMB Cuma günü döviz karşılığı TL swap piyasasında TL faiz oranını yüzde 10,25'ten yüzde 11,75'e yükseltti. TCMB verilerine göre bankanın repo ile sağladığı fonlama tutarı yaklaşık 250 milyar TL seviyesinde. TCMB'nin BIST dahil swap stoku ise bankacıların hesaplamalarına göre yaklaşık 46.5 milyar dolar seviyesinde yani yaklaşık 345 milyar TL ile 250 milyar TL'lik açık piyasa fonlamasının da üzerinde.
Sıkılaştırmanın genele yayılması TL'de negatif ayrışmayı önleyen unsurlar arasında yer aldı. Öte yandan ilgili karar piyasada iki farklı beklentiyi de beraberinde getirdi. Bazı bankacılar swap faizinin politika faizi değil de üst bant faizi olarak belirlenmesinin bir sonraki PPK'da faiz artışı anlamına gelebileceğini düşünüyorlar. Bazı bankacılar ise bunun aksine kararların doğrudan faiz artışı yapmamak için alındığı kanaatindeler.
Anayasa Mahkemesi'nin geçtiğimiz günlerde Enis Berberoğlu'nun yeniden yargılanmasını hükmetmesine rağmen İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi kararı uygumayı reddetmesi ardndan devam eden tartışmalar da piyasalarda izleniyor.
Türkiye'nin beş yıllık kredi iflas takası primi (CDS) ise 500 baz puan civarında seyrediyor. 570 puandan düşüşe geçen CDS'te jeopolitik tansiyon nedeniyle yeniden yükseliş yaşanmaya başladı. CDS bugün 508/517 seviyesinde.
PİYASALAR NEYİ FİYATLIYOR?
ABD'li ilaç şirketi Eli Lilly and Co. geliştirdiği Covid-19 antikor tedavisinin klinik testlerine ara verme kararı aldı.
ABD Başkanı Donald Trump, geçen hafta benzer bir antikor tedavisine girmişti. Trump, geçen hafta yaptığı açıklamada,, Lilly ilacını, Regeneron Pharmaceuticals Inc. şirketinin ilacıyla birlikte Coronavirus'ün devası olarak göstermişti.
Lilly şirketinin sözcüsü Molly McCully, "İhtiyatlılık gereği, ACTIV-3 bağımsız veri güvenliği izleme kurulu (DSMB) kayıtlara ara verilmesini tavsiye etti. Lilly, ilaç çalışmalarına katılan hastaların güvenliğini ihtiyatlı bir şekilde sağlamaya çalışan bağımsız DSMB'nin kararını desteklemektedir" dedi.
Şirketin bu açıklaması, diğer bir ABD'li ilaç şirketi olan Johnson&Johnson'ın, ilaç testlerine katılan bir gönüllünün rahatsızlanması üzerine kapsamlı deneysel koronavirüs aşı testlerine ara verme kararından bir gün sonra geldi. J&J, hâlâ rahatsızlanan gönüllü katılımcıya aşı mı yoksa plasebo mu verildiğinin açıklığa kavuşmadığını belirtti.
Benzer şekilde, İngiliz ilaç şirketi AstraZeneca Plc'nin de ABD'deki deneysel Covid-19 aşı testleri, İngiltere'deki testlerde bir gönüllünün rahatsızlanması sonrası bir aydır duraklatılmaktaydı.
Bununla beraber, ilaç testlerinin güvenlik endişeleri gerekçesiyle duraklatılması nadir rastlanan bir durum değil. Bu tür tedbirler mutlaka ciddi bir sorun olduğunu göstermiyor. Pandemiyi durdurmak için acilen ilaç ve aşı bulunmasına yönelik ihtiyaçtan ve bunların geliştirilme hızından ötürü bu testler çok yoğun bir incelemeye tabi tutuluyor.
