Ekonomi Bülteni: Enflasyondaki artış 2024’te de sürecek / Afrika’nın yeni umudu Rusya mı?

Artı Gerçek - ABD Merkez Bankası (Fed), enflasyonla mücadele kapsamında politika faizini 25 baz puan artırarak yüzde 5,25 - 5,50 aralığına yükseltti. Faizler böylece Ocak 2001’den beri en yüksek seviyeye çıktı. Bloomberg’in anketine katılan ekonomistlerin beklentisi de 25 baz puanlık artış olması yönündeydi. Fed 15 ay süren sıkılaşmanın ardından enflasyonda yavaşlama sinyalleriyle Haziran toplantısında oybirliğiyle faizleri değiştirmeme kararı almıştı. Başkan Jerome Powell, gelecek toplantılarda yetkililerin daha fazla faiz artışını uygun gördüğü mesajını vermişti. ABD’de son açıklanan haziran ayı enflasyonu yıllık yüzde 3 olarak 2 yılın en düşük seviyesine gerilemişti.

AVRUPA’DA SIKILAŞTIRMA TEDBİRLERİ SÜRECEK

Avrupa Merkez Bankası (ECB), sıkılaştırma sürecine yeni faiz kararıyla devam ediyor. Banka, temmuz ayında faizleri 25 baz puan artırdı. Bu artışla mevduat faizi ile politika faizi yüzde 4,25 ve gecelik borç verme faizi yüzde 4,50 seviyesine yükseldi. Haziranda Euro Bölgesi'nde enflasyon yüzde 5,5 olarak ölçülmüştü. Karar metninde enflasyonun çok uzun süre yüksek kalmasının beklendiği ifade edildi. Metinde gelecek kararların etkisiyle faizlerin yeteri kadar kısıtlayıcı olacağı da vurgulandı.

IMF KÜRESEL BÜYÜME KONUSUNDA DAHA İYİMSER

Uluslararası Para Fonu (IMF), Dünya Ekonomik Görünüm Raporu'nun Temmuz 2023 sayısını "Kısa Vadeli Dayanıklılık, Kalıcı Zorluklar" başlığıyla yayımladı. Raporda, Covid-19 salgınından ve Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden sonraki küresel toparlanmanın yavaşladığına işaret edilerek, geçen yılki büyümeyi engelleyen güçlüklerin sürdüğüne dikkati çekildi. Yüksek olan enflasyonun hanehalkının satın alma gücünü aşındırmaya devam ettiği kaydedilen raporda, merkez bankalarının enflasyona karşı politika sıkılaştırmasının, borçlanma maliyetini yükselterek ekonomik aktiviteyi sınırladığı ifade edildi. IMF, küresel ekonomik büyüme tahminini bu yıl için yüzde 2,8'den yüzde 3'e yükseltirken, 2024 için yüzde 3'te sabit bıraktı. Raporda, Türkiye ekonomisinin bu yıl yüzde 3 ve 2024'te yüzde 2,8 büyümesinin tahmin edildiği kaydedildi. IMF'nin nisan ayındaki tahminlerinde, Türkiye ekonomisinin 2023'te yüzde 2,7 ve 2024'te yüzde 3,6 büyüyeceği öngörülmüştü.

RUSYA’DAN AFRİKA’YA TAHIL SÖZÜ

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, St. Petersburg'da düzenlenen 2. Rusya-Afrika Zirvesi’nin sonunda, Afrika Birliği (AfB) ve Komorlar Devlet Başkanı Azali Assoumani ile ortak açıklama yaptı. Putin, Afrikalı ülkelerin salgın hastalıklarla mücadelesinde kendilerini geliştirmelerine ve enfeksiyona karşı çalışmalarına yardımcı olmak üzere 2026’ya kadar 1 milyar 200 milyon rublelik geniş çaplı bir yardım programı başlattıklarını duyurdu. Ayrıca kıtlıkla karşı karşıya olan Somali başta olmak üzere altı Afrika ülkesine 30-50 milyon tonluk tahıl hibesi sözü verildi. Putin, Afrika ülkelerinin Rusya’ya olan 90 milyon dolarlık borcunun da silindiğini söyledi. Afrika ülkeleri şimdi Rusya’nın sözünü tutup tutmayacağını merak ediyor.

G20 İKLİM KONUSUNDA UZLAŞAMADI

Hindistan'ın ev sahipliğinde, Chennai şehrinde düzenlenen G20 Çevre ve İklim Bakanları Toplantısı, karbon emisyonunun azaltılması başta olmak üzere bazı maddelerde mutabakata varılmadan sona erdi. Küresel ısınmaya yol açan gazların yaklaşık yüzde 80'ini yayan 20 ülkenin bakanları, toplantıda gündeme getirilen 68 maddeden 4'ünde anlaşmaya varamadı. Yayınlanan sonuç belgesinde, ülkelerin, "2025'i zirve noktası olarak kabul edip karbon emisyonunu azaltma planı"nda anlaşamadıkları gözlemlenirken, emisyonu azaltmak için temiz enerji kaynaklarına yönelme planlarında da hemfikir olmadıkları kaydedildi.

MERKEZ BANKASI’NIN YIL SONU ENFLASYON TAHMİNİ: YÜZDE 58

Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan, yılın üçüncü enflasyon raporunun sunumu için ilk kez kameraların karşısına geçti. "Enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme sağlanana kadar, parasal sıkılaştırmayı kademeli olarak güçlendireceğiz" diyen Erkan, enflasyonda önümüzdeki süreçte belirli süre yükselme görüleceğini söyledi. Enflasyonun ana eğiliminde iyileşme için 2024'ün ortasını, 'istikrar döneminin başlangıcı' içinse 2025 sonrasını işaret etti. Erkan, yıl sonu enflasyon tahminini de yüzde 22,3'ten yüzde 58'e çıkardıklarını duyurdu. Merkez Bankası, 2024 yıl sonu enflasyon tahmini de yüzde 8,8'den yüzde 33'e yükseltildi.

ASGARİ ÜCRETTE ARA ZAMMA SON VERİLECEK

Maaş zamları, yüksek enflasyon ve fiyat artışları nedeniyle birkaç ayda eriyor. Çalışanların alım gücü günden güne düşerken, geçen yıl temmuz ayında asgari ücrete ara zam yapılmıştı. Enflasyonun kontrol altına alınamaması nedeniyle bu temmuzda da asgari ücrete ara zam yapılarak, net 11 bin 402 liraya çıkarıldı. Merkez Bankası'nın enflasyonun 2025'ten önce kontrol altına alınamayacağını açıklamasına rağmen, asgari ücrete ara zam uygulamasına son verileceği öne sürüldü. Medyada yer alan kulis bilgilerine göre, bundan sonra asgari ücrete ara zam yapılmayacak. Ekonomi yönetiminin bu kararına gerekçe olarak ise, asgari ücret artışının enflasyona etkisini gösterdiği belirtildi.

DIŞ TİCARET AÇIĞI 61 MİLYAR DOLARA ÇIKTI

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) haziran ayına ilişkin dış ticaret verilerini yayımladı. Buna göre, ihracat haziranda, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 10,5 azalarak 20 milyar 904 milyon dolara geriledi. İthalat ise yüzde 17,5 azalarak 26 milyar 64 milyon dolar olarak gerçekleşti. Genel ticaret sistemine göre ihracat 2023 yılı ocak-haziran döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1,9 azalarak 123 milyar 341 milyon dolar, ithalat yüzde 4,1 artarak 184 milyar 576 milyon dolar olarak gerçekleşti. Dış ticaret açığı yılın ilk altı ayında yüzde 18,7'lik artışla 61 milyar 235 milyon dolara yükseldi. Aylık bazda ise haziranda ihracat yüzde 10,5, ithalat yüzde 17,5 azaldı.

MERKEZ BANKASI’NA YENİ BAŞKAN YARDIMCILARI ATANDI

28 Temmuz’da yayınlanan Resmi Gazete'ye göre, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkan Yardımcıları Emrah Şener, Taha Çakmak ve Mustafa Duman görevden alındı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkan Yardımcılığı’na Emrah Şener 2 Eylül 2016'da, Mustafa Duman 30 Mart 2021'de ve Taha Çakmak ise 13 Ekim 2021'de atanmıştı. Şener, Duman ve Çakmak'ın yerine Osman Cevdet Akçay, Fatih Karahan ve Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Hatice Karahan görevlendirildi.

EKMEKTEN İNTERNETE ZAMLAR SÜRÜYOR

Temmuz ayında KDV ve ÖTV düzenlemesi sonrası akaryakıt başta olmak üzere pek çok sektördeki ürüne zam geldi ve gelmeye devam da ediyor. Geçen hafta ulaşım zamları gündeme damgasını vururken, bu hafta internete yüzde 70, ilaca yüzde 30 zam geldi. Benzinin litresi 2a, motorininse 1,45 lira arttı. Dahası ek olarak alınacak Motorlu Taşıtlar Vergisi’ni ödemeyenlerin araçlarını satamayacakları bilgisi kamuoyuyla paylaşıldı. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, yıl sonuna kadar vergi artışı olmayacağını söylese de, vergi dışı alanlarda zam yağmurunun devam edip etmeyeceği konusunda yorum yapmaktan kaçındı.
HAZIRLAYAN: MÜHDAN SAĞLAM