Ekonomi Bülteni: Evlilik kredisi hayalı kırıklığı yarattı/Vergi ve harçlara yüzde 58 zam geliyor

ANKARA - Dünyanın en büyük kripto para borsası Binance'in Yönetim Kurulu Başkanı Changpeng Zhao, kara para aklama suçlamalarını kabul ederek, görevinden istifa etti. ABD Adalet Bakanlığı, şirketin 4,3 milyar dolar ceza ödemesi gerektiğini ve Binance'in dünya genelindeki kullanıcıların yaptırımları aşmasına yardımcı olduğunu söyledi. Bir Bakanlık Sözcüsü, "Binance İranlı ve ABD'li kullanıcılar arasında yaklaşık 900 milyon dolarlık işlem yapılmasını sağladı. Ayrıca ABD'li ve Suriyeli ve Rus işgali altındaki Kırım, Donetsk ve Luhansk'taki kullanıcılar arasında milyonlarca dolarlık işlem yapıldı" dedi.

CLIMATE ANALYTICS: FOSİL YAKITLARI SÜBVANSE ETMEKTEN VAZGEÇİN

COP 28’e sayılı günler kala küresel iklim bilimi ve politika enstitüsü Climate Analytics tarafından yapılan analize göre, rüzgar ve güneş enerjisinde son dönemde yaşanan büyümenin, enerji talebindeki artışın önüne geçerek fosil yakıtları sistem dışı bırakabileceği tahmin ediliyor. Kuruluş, bu çerçevede hükümetleri dikkatli olmaya ve fosil yakıtlara dönük teşvik edici sübvansiyonlar vermekten uzak durmaya çağırdı. Birleşmiş Milletler'in iklim bilim organı olan Hükümetler Arası İklim Değişikliği Paneli'ne (IPCC) göre, küresel sıcaklık artışının 1,5 dereceyle sınırlandırılabilmesi için sera gazı emisyonlarının en geç 2025'ten önce zirve yapması gerekiyor.

FED YETKİLİLERİ TEMKİNLİLİK KONUSUNDA HEMFİKİR

ABD Merkez Bankası (Fed) üyeleri son faiz toplantısında gelecek faiz kararlarına ilişkin “dikkatli bir şekilde ilerleme” stratejisi etrafında görüş birliğine vardı. 31 Ekim-1 Kasım’da gerçekleştirilen Federal Açık Piyasa Komitesi toplantısının salı akşamı yayımlanan tutanaklarında, “Tüm katılımcılar komitenin dikkatli bir şekilde ilerleyecek konumda olduğu ve her toplantıda gelecek verilerin bütününe bağlı olarak politika kararları vereceği konusunda hemfikir” denildi. Fed üyeleri, gelen güçlü tüketim harcamaları ve istihdam verilerinin ekonomik büyümeyi olumlu etkilediği bir dönemde ikinci kez üst üste faizi yüzde 5,25-yüzde 5 bandında sabit tutmuştu. Tutanaklara göre komite daha yüksek faizlerin hanehalkı ve işletmeleri kısıtlamaya başladığını vurguladı.

OPEN AI’da CEO KRİZİ ÇÖZÜLDÜ

ChatGPT'nin yaratıcısı yapay zeka şirketi OpenAI'da hafta sonu CEO Sam Altman'ın görevden alınması şok etkisi yaratırken, yatırımcıların Altman'ın göreve dönmesini istediği belirtilmişti. Son gelen haber ise yönetim kurulunun Altman'ın yerine yeni bir isim tercih ettiği yönündeydi. Yatırımcılar ve çalışanlardan gelen baskılar sonucunda OPENAI yönetim kurulu geri adım attı ve Altman’ın yeniden işine döneceğini söyledi. Şirketin Twitter (X) hesabı üzerinden yapılan açıklamada Altman'ın CEO olarak geri dönüşü için prensipte anlaşmaya varıldığı belirtildi. Yeni yönetim kurulunda Bret Taylor başkan olarak atanırken, kurulda Larry Summers ve Adam D'angelo da yer aldı. Açıklamada ayrıntıları belirlemek için çalışıldığı belirtildi.

ANNEN SÖZÜ DİNLEMEMENİN BEDELİ: ZENGİNLİĞİN KAYBI

Avrupa’dan gelen bir itiraf, evlada söz geçmeyeceğini bir kez daha gösterdi. Avrupa Merkez Bankası Başkanı (AMB) Christine Lagarde, tüm uyarılarına rağmen oğlunun kripto varlıklarına yaptığı yatırımların "neredeyse tamamını" kaybettiğini itiraf etti. Frankfurt’ta öğrencilerle bir araya gelen Lagardei itirafıyla şaşkınlık yarattı. Lagarde, oğlunun kripto varlıklara olan ilgisinin ona çok pahalıya mal olduğunu söyledi. “Yatırdığı para çok fazla değildi ancak yaklaşık yüzde 60'ını kaybetti" diyen Lagarde, oğluyla daha sonra bu konu hakkında tekrar konuştuğunu ve oğlunun kendisini haklı bulduğunu anlattı. Lagarde, uzun süredir kripto para birimlerine karşı çıkıyor ve onları spekülatif, değersiz ve suçlular tarafından yasa dışı faaliyetler için sıklıkla kullanılan bir araç olarak nitelendiriyordu.

MERKEZ BANKASI FAİZİ YÜZDE 40 ÇIKARDI

Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (PPK), faiz kararını açıkladı. Politika faizi, 250 baz puanlık artışla, yüzde 35'ten yüzde 40'a yükseltildi. Faiz kararı raporunda, iç talepte dengelenmenin başladığı belirtilerek, enflasyonun ana eğiliminde düşüş gözlendiği öne sürüldü. Ayrıca "Kurul, dezenflasyonun tesisi için gerekli parasal sıkılık düzeyine önemli ölçüde yaklaşıldığını değerlendirmiştir. Sıkılaştırma adımları kısa bir zaman diliminde tamamlanacaktır" ifadesi dikkat çekti. Merkez Bankası’nın faiz artırımı sonrasında bankaların verdiği mevduat faizi oranları yüzde 43-47 bandına yükseldi.

ÇALIŞAN EMEKLİLERE İKRAMİYE MÜJDESİ

Çalışmayan emeklilere geçen günlerde 5 bin liralık tek seferlik ikramiye ödemesi gerçekleşti. Bu kez de çalışan emeklilere ikramiye ödenmesi için çalışmalar başladı. AKP Grup Başkanı Abdullah Güler, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın çalışan emekliye ikramiye çalışması için ilgili bakanlıklara talimat verdiğini açıkladı. Güler "Cumhurbaşkanımızın talimatıyla çalışan emeklilere de 5 bin TL verilmesine ilişkin detaylı bir çalışma var. Kapsamı ve detayları çalışma sonrasında ortaya çıkacak" dedi.

TORBA KANUNLA 80 MADDEDE DEĞİŞİKLİK

Ekonomi alanında geniş kapsamlı düzenlemeler öngören torba kanun teklifinde çalışmalar tamamlandı. Bazı kanun kararnamelerine değişiklik öngören 80 maddeli yasa teklifine göre; müteahhitlere ek fiyat farkı, dış ticaret şirketi ihracatına vergi indirimi, hizmet ihracatı istisnası yüzde 80’e yükselecek. Banka ve finans kurumlarında 2024 ve 2025'te enflasyon muhasebesi uygulanmayacak. KKM hesaplarından elde edilen gelirlere sağlanan kurumlar vergisi istisnası 30 Haziran 2024'e kadar uzatılacak. BSMV konut kredileri istisnası ilk konut hariç kaldırılacak. Kurumlar Vergisi Kanunu'nda yer alan, yurt dışına verilen mimarlık, mühendislik, yazılım gibi hizmetlerden elde edilen gelirlere sağlanan yüzde 50 kazanç istisnası Türkiye’ye getirilme şartına bağlı olarak yüzde 80’e çıkarıldı.

VERGİ VE HARÇLARA YÜZDE 58,46 ZAM

Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından hazırlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği, Resmi Gazete'de yayımlandı. Tebliğde, Vergi Usul Kanunu uyarınca yeniden değerleme oranının, yeniden değerleme yapılacak yılın ekim ayında (ekim dahil) bir önceki yılın aynı dönemine göre Türkiye İstatistik Kurumu'nun yurt içi üretici fiyat endeksinde meydana gelen ortalama fiyat artış oranı olduğu ve bu oranın Bakanlıkça Resmi Gazete ile ilan edilmesi gerektiği belirtildi. Bu kapsamda, yeniden değerleme oranı 2023 yılı için yüzde 58,46 olarak tespit edildi. Düzenlemede, bu konuda daha önce yayımlanmış tebliğlerin de yürürlükte bulunduğu ifade edildi.

GENÇLERE EVLİLİK DESTEK PAKETİ 150 BİN LİRAYLA SINIRLI KALDI

Aile ve Gençlik Fonu Kurulması Hakkında Kanun Teklifi kabul edildi. Aile ve Gençlik Fonu'nun gençlere verilecek olan 150 bin TL'lik evlilik kredisine mali kaynak oluşturulacak. Başvuru tarihi bakanlık tarafından ilan edilecek bu krediden yararlanabilmek için evlenecek kişilerin 18-27 yaş aralığın olması ve bireylerin ilk evliliğinin olması gerekiyor. Yapılan açıklamaya göre kredi iki yıl ertelemeli ve sıfır faizle olacak. İlk uygulama deprem bölgesinde yapılacak. Evliliğin başlı başına ciddi bir masraf kalemi olması ve son iki yılda düğün masraflarının yüzde 200’den fazla arttığı dikkate alındığında 150 bin liralık kredinin yeterli bir destek olup olmadığı soru işaretlerine neden oluyor. Yaş aralığı şartı da tartışma konusu.
HAZIRLAYAN: MÜHDAN SAĞLAM