Ekonomi Bülteni: Kredi faizleri el yakmaya başlayacak

Artı Gerçek - Küresel piyasalarda, Orta Doğu'daki çatışmaların daha geniş alanlara yayılabileceği ve ABD'de açıklanan ekonomik verilerin beklentileri aşmasının ardından politika faizinin tahminlerden daha uzun süre yüksek seviyelerde tutulacağı endişesi hakim. Bu nedenle piyasalarda negatif bir seyir izlenirken, gözler gelecek hafta ABD Merkez Bankası (Fed) başta olmak üzere önemli merkez bankalarının alacağı faiz kararlarına çevrildi. Orta Doğu'da tansiyonun düşmemesi emtia fiyatları üzerinde de doğrudan etkili oluyor. Yükseliş eğilimini üst üste üçüncü haftaya taşıyan altının ons fiyatı yüzde 1,2 artışla 2 bin dolardan haftayı tamamladı. Böylece ons altın yaklaşık 5 ay sonra ilk kez 2 bin doları aştı.

AB RUSYA İÇİN YENİ YAPTIRIM PAKETİ HAZIRLIYOR

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve AB Konseyi Başkanı Charles Michel, Brüksel'deki AB Liderler Zirvesi bitiminde düzenlenen basın toplantısında açıklamalarda bulundu."Şu anda 12'nci yaptırım paketini hazırlama sürecindeyiz ve bu konuda üye ülkelerle istişarelerde bulunuyoruz." diyen von der Leyen, özellikle Rusya'nın Avrupa ve ortak ülkelere elmas ihracatından elde ettiği gelirin nasıl kesilebileceğini araştırdıklarını belirtti. Rusya'nın AB'de dondurulmuş varlıklarına ilişkin de von der Leyen, "Dondurulan Rus varlıkları da tartışma konusuydu" ifadesini kullandı. Uzmanlar, AB’de dondurulmuş Rusya varlıklarının 211 milyar euroyu aştığını ifade diyor.

RUSYA’DAN BEYAZ ET İHRACATINA YASAK

Rusya Tarım Bakanlığı'nın hükümete sunduğu taslağa göre, çeşitli beyaz et ürünleri ve yumurta ihracatının 6 aylığına durdurulması önerisinde bulunuldu. Buna göre, söz konusu yasakla iç piyasada yaşanabilecek olası açığın önlenmesi ve fiyatlarda istikrar sağlanması hedefleniyor. Rusya Tarım Bakanlığı verilerine göre, ülkede beyaz et ürünlerinin fiyatlarında son 1 yıl içerisinde yüzde 25,3 artış yaşandı.

DÜNYADA 2,4 MİLYAR KİŞİ SU SIKINTISI OLAN COĞRAFYALARDA

Birleşmiş Milletler (BM) Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO) her yıl 16 Ekim'de kutlanan "Dünya Gıda Günü" dolayısıyla, sağlıklı beslenmeye güç yetiremeyen ve sağlıklı gıdaya düzenli olarak erişmeye ihtiyacı olan milyonlarca kişinin durumuna dikkat çekiliyor. FAO, "Dünya Gıda Günü"nün bu yılki temasını, "Su hayattır, su gıdadır. Kimseyi geride bırakmayın" olarak belirledi. Buna göre, Dünya yüzeyinin yaklaşık yüzde 71'ini kaplayan su miktarının sadece yüzde 2,5'i içme, tarım ve endüstriyel kullanım için uygun durumda. Hızlı nüfus artışı, kentleşme, ekonomik kalkınma ve iklim değişikliği gibi faktörler, gezegenin su kaynaklarını giderek artan bir baskı altına sokuyor. Aynı zamanda, kişi başına düşen tatlı su kaynakları da geçen yıllarda yüzde 20 azaldı.

ABD’DE KİŞİSEL TÜKETİM HARCAMALARI EYLÜLDE ARTTI

ABD Ticaret Bakanlığı, eylül ayına ait kişisel gelir ve tüketim harcamaları verilerini açıkladı. Buna göre, ülkede kişisel gelirler, eylülde bir önceki aya kıyasla yüzde 0,3 arttı. Piyasa beklentileri ise kişisel gelirlerin bu dönemde yüzde 0,4 artması yönündeydi. Amerikalıların kişisel gelirlerindeki artış, Ağustos'ta yüzde 0,4 olmuştu. Kişisel tüketim harcamaları da eylülde aylık bazda yüzde 0,7 ile beklentilerin üzerinde yükseliş kaydetti. Piyasa beklentileri, kişisel tüketim harcamalarındaki artışın yüzde 0,5 olması yönündeydi. Kişisel tüketim harcamaları ağustosta yüzde 0,4 yükselmişti.

FAİZ YÜZDE 35’E ÇIKTI, KREDİ FAİZLERİ DUDAK UÇUKLATIYOR

Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, perşembe günü yaptığı toplantıda haftalık politika faizini 500 baz puan artırdı. Böylece faiz yüzde 30 seviyesinden yüzde 35’e çıktı. Piyasaların beklentisiyle paralel olan kararın doğrudan etkilediği alanların başındaysa kredi faizleri geliyor. Kredi kartı için aylık azami akdi faiz oranı yüzde 3.26'dan yüzde 3.71'e, aylık gecikme faizi de yüzde 3.56'dan yüzde 4.01'e yükselecek. Nakit çekimde faiz aylıkta yüzde 4.02'den yüzde 4.47'ye çıkacak. Ticari kredi faizlerinde üst limit, 1.8’lik kat sayıya göre yüzde 69,3'ten yüzde 83’e yükselecek. İhracat ve yatırım kredileri için üst sınır yıllık yüzde 53.9'dan yüzde 64.5'e gelecek.

ARADIĞINIZ SICAK PARAYA ŞU ANDA ULAŞILAMIYOR

Seçimin ardından göreve gelen Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in en önemli hedeflerinden biri Türkiye’ye sıcak para çekmek. Bu çerçevede hem batı hem de doğu arasında şimdiye dek yaptığı ziyaretlerden umduğunu bulabilmiş değil. İsrail’in Gazze’ye saldırıları sonrası iktidar kanadından gelen sert açıklamalar, var olan yatırımları da ürkütürken, yeni yatırımın gelmesiyse şimdilik başka bahara kalmışa benziyor. Şimşek’in konuya dönük "Yabancı yatırımlar geri dönecek ama zaman alacak" sözleri de yatırımcının gelmesinin sanılandan daha çok zaman alacağını gösteriyor.

2024 MERKEZİ BÜTÇESİ GÖRÜŞMELERİ BAŞLADI

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu bu hafta AKP Samsun Milletvekili Mehmet Muş başkanlığında toplandı. 2024 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi ile 2022 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi'nin geneli ve Sayıştay raporları üzerinde görüşmelerin başladığı komisyona, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz da katıldı. Bütçe görüşmelerinin kasımın ilk haftası komisyon ayağının sonlanması ve ardından Genel Kurul sürecinin başlaması bekleniyor.

BORSA DALGALANMAYA DEVAM EDİYOR

Türkiye’de borsaya olan yoğun ilgiye rağmen siyasi ve ekonomik çalkantılar yatırımcıların kabus dolu günler geçirmesine neden oluyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın çarşamba günü partisinin grup toplantısında “HAMAS terör örgütü değildir, vatanını savunan mücahitlerdir” çıkışı hem dış kamuoyunda hem de borsada dalgalanmaya neden oldu. Düşüşün yüzde 7’yi bulması sonrasında borsada devre kesiciler tetiklendi. Şimdilik borsa toparlanmış olsa da siyasi ve ekonomik gelişmeler, İsrail ile Filistin arasındaki çatışma, yatırımcıları daha dikkatli olmaya itiyor.

TEPKİLER SONRASI KÖPRÜ VE OTOYOL ZAMLARI ERTELENDİ

Cumhurbaşkanı Erdoğan, seçim sürecinde ekonomik krize atıf yaparak köprü ve otoyol ücretlerine 2023’te zam gelmeyeceğini söylemişti. Ancak buna rağmen 25 Ekim’de sürücüler zamlı fiyatlarla güne başladı. Yurttaşlar, Erdoğan’ın sözlerini hatırlatarak iktidara tepki gösterdi. Nihayetinde iktidar kanadından yapılan açıklamada Erdoğan’ın kararıyla zamların Ocak 2024’e ertelendiği duyuruldu. Zamlar ertelense de hükümetin bu konuda istikrarsız davranması, zam gelmeyecek denen diğer kalemlere de zam gelir mi sorusuna neden oluyor.

HAZIRLAYAN: MÜHDAN SAĞLAM