'İthalatın bu kadar çökeceğini kimse öngöremedi'

Ekonomik durgunluk nedeniyle sanayi üretiminin temelini oluşturan ara malı ithalatı büyük oranda düştü. Bu düşüş, ithalatta da azalmaya neden olduğu için cari işlemler dengesi Kasım 2018'de 986 milyon dolar fazla verdi.

Merkez Bankası’nın verilerine göre, geçen yılın kasım ayında ayında 4 milyar 482 milyon dolar açık veren cari işlemler hesabı, bu yılın aynı ayında 986 milyon dolar fazla verince, 12 aylık cari işlemler açığı da 33 milyar 932 milyon dolara geriledi.

İTHALAT YAVAŞLADI, CARI AÇIK 'FAZLA' VERDİ

Cari işlemler dengesinin açıklanmasının ardından ekonomistler verilerle mevcut durumu değerlendirdi.

CEM BAŞLEVENT: KİMSE ÖNGÖREMEDİ

İstanbul Bilgi Üniversitesi Ekonomi Bölümü'nden Cem Başlevent, Twitter mesajında, "Aralıkta 10 milyar dolar cari açık vermeyeceğimize göre, YEP'teki 36 milyar dolar açık tahmininden çok daha iyi bir durumda olacağız. Bardağın boş tarafı: Ekonominin bu kadar frene basacağını, ithalatın çökeceğini kimse öngörememişti" ifadelerine yer verdi.

Aralıkta 10 milyar $ dolar cari açık vermeyeceğimize göre, YEP'teki 36 milyar $ açık tahmininden çok daha iyi bir durumda olacağız.

Bardağın boş tarafı: Ekonominin bu kadar frene basacağını, ithalatın çökeceğini kimse öngörememişti. https://t.co/F8L3dbE0ej

— Cem Başlevent (@cbaslevent) January 11, 2019

Ekonomist Mustafa Sönmez de, "Büyüme,yerini krizle küçülmeye bırakınca cari denge kasımda da 1 milyarr dolara yakın fazla verdi ve 11 aylık açık 13,4 milyar dolar azaldı. 2017'de 38 milyar dolar sermaye girmişken bu yıl 4,1 milyar dolar çıktı. Açıklar yaklaşık 11 milyar dolar rezerv kullanarak ve 20 milyr dolar zuladan (net HN) finanse edildi Dövizi tırmandıran etkenlerden biri dış sermaye çıkışı oldu: 11 ayda 4,1 sermaye kanaması olmuş. 2017'nin aynı döneminde 38 milyar dolar giriş yerini çıkışa bırakınca, açık rezervler ve zula ile karşılandı. Ama bundan sonrası zor. Büyüme için yeniden yabancı girişi lazım" dedi.

Sönmez, şöyle devam etti:

"Cari dengeden 2018'in iki ayrı iklimden oluştuğu net görülüyor.

Ocak-Haziran: 13,5 milyar dolar yabancı para girişi ile ekonomi büyümüş, cari açık verilmiş, açıkların bir kısmı rezervlerden ve zuladan. Temmuz sonrası: 17,5 milyar dolar yabancı sermaye çıkmış, cari fazla var, ekonomi resesyona, krize girmiş."

Büyüme,yerini krizle küçülmeye bırakınca cari denge Kasım'da da 1 milyr $ a yakın fazla verdi ve 11 aylık açık,13,4 milyr$ azaldı
2017'de 38 milyr $ serm girmişken bu yıl, 4,1 milyr $ çıktı
Açıklar yakl. 11 milyr $ rez kullanarak ve
20 milyr $ zuladan (net HN) finanse edildi pic.twitter.com/4MazJO1lgi

— Mustafa Sönmez (@mustfsnmz) January 11, 2019

Dövizi tırmandıran etkenlerden biri dış sermaye çıkışı oldu:
11 ayda 4,1 sermaye kanaması olmuş.
2017'nin aynı döneminde 38 milyar $ giriş,yerini çıkışa bırakınca, açık rezervler ve zula ile karşılandı.
Ama bundan sonrası zor.
Büyüme için yeniden yabancı girişi lazım.
O da zor pic.twitter.com/402OlHcL9l

— Mustafa Sönmez (@mustfsnmz) January 11, 2019

Cari dengeden 2018'in 2 ayrı iklimden oluştuğu net görülüyor.
Ocak-Hzr:13,5 milyar $yabancı para girişi ile ekonomi büyümüş, cari açık verilmiş,açıkların bir kısmı rezervlerden ve zuladan.
Temmuz sonrası: 17,5 milyr $ yab. ser.çıkmış,,cari fazla var,ekonomi resesyona,krize girmiş pic.twitter.com/hITGJuLdUX

— Mustafa Sönmez (@mustfsnmz) January 11, 2019

Ekonomist Ali Rıza Güngen ise, "Krizde rezervler eridi, yerleşikler milyarlarca dolar çıkarttı, kaynağı şimdilik bilinmeyen para girişi çöküşü hafifletti. Sonrası durgunlaşma, daralma ve cari açığın hızla azalması" şeklinde görüş belirtti.

krizde rezervler eridi, yerleşikler milyarlarca dolar çıkarttı, kaynağı şimdilik bilinmeyen para girişi çöküşü hafifletti.. sonrası durgunlaşma, daralma ve cari açığın hızla azalması pic.twitter.com/QLEdu0cfyB

— A. R. Gungen (@argungen) January 11, 2019

Londra merkezli Bluebay Asset Management Stratejisti Timothy Ash ise, Sönmez, Güngen ve Başlevent’in aksine verileri olumlu bulurken, açıklanan rakamları ‘mükemmel’ olarak nitelendirdi.

Turkey - excellent November current account numbers. Monthly surplus of USD1bn, E&O and FDI inflow of USD1bn each, even portfolio inflows of USD1.7bn and FX reserves up USD4bn. Rebalancing theme intact.

— Timothy Ash (@tashecon) January 11, 2019

Ash, Twitter mesajında, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın da sıklıkla gündeme getirdiği 'dengelenme' ifadelsine dikkat çekerek, "Bozulmadan sürüyor" yorumu yaptı. (EKONOMİ SERVİSİ)