Petrol Ofisi’nin Hollandalı Vitol’e satışına onay çıkar mı?

Pelin Cengiz, yazısında, Türk makamlarının "bedel ödeyecekler" açıklamalarından sonra "Türkiye, Hollanda’ya yönelik nasıl bir yaptırımda bulunabilir?" sorusu etrafında konuyu gündeme taşıyor.

PELİN CENGİZ

Türkiye ve Hollanda arasındaki siyasi ilişkiler geçtiğimiz hafta sonu son derece sıcak gelişmelere sahne oldu. Önce Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun uçuş izninin iptal edilmesi, ardından Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Betül Sayan Kaya’nın aracının Hollanda polisi tarafından ülkeye sokulmaması, Türkiye Başkonsolosluğu önünde protesto gösterisi düzenleyenlere polisin müdahalesi karşılıklı gerilim dolu açıklamaları beraberinde getirdi.

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Hollanda ile yaşanan krizin ardından bu ülkeye ekonomik yaptırım uygulanıp uygulanmayacağı konusunda, "Şu anda o noktada değiliz, öyle bir şey söz konusu değil" dedi. Ancak, Hollanda'ya sert yaptırım uygulanacağına yönelik açıklamalar geldi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Hollanda’ya "bunun bedelini ödeyeceksin" çıkışında bulunurken, Başbakan Binali Yıldırım, "misliyle karşılık verilecek" ifadesini kullandı. Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş da, "Bunun altında kalmayız" dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Ne söylerlerse söylesinler, mızrak çuvala sığmaz. Yapılan işin adı bir skandaldır. Hollanda, bu terbiyesizliğinin bedelini mutlaka ödeyecektir. Buradan Avrupa Birliği organlarını ve demokrasiyi, insan haklarını, hukuk devletini koruma misyonuyla çalışan tüm uluslararası kuruluşları, Hollanda'ya karşı seslerini yükseltmeye, hatta yaptırım uygulamaya davet ediyorum" değerlendirmesinde bulundu.

Peki, bu açıklamalardan yola çıkarsak Türkiye, Hollanda’ya yönelik nasıl bir yaptırımda bulunabilir? Bu durumda akla ilk gelen Avusturya merkezli enerji şirketi OMV'nin yüzde 100 hissesine sahip olduğu Petrol Ofisi'ni 1 milyar 368 milyon avroya Hollandalı Vitol Group'a satmaya karar vermesi oldu.

2000 yılında Özelleştirme İdaresi tarafından özelleştirmeye çıkarılan Petrol Ofisi, İş-Doğan konsorsiyumu tarafından 1 milyar 260 milyon dolar bedelle satın alınmıştı. 2006 yılında Avusturyalı petrol şirketi OMV, Petrol Ofisi’ndeki hisselerin yüzde 34’ünü, ardından 2010 yılında Doğan Grubu’nda kalan yüzde 54.17 oranındaki hisseleri satın alarak şirketin tüm yönetim kontrolüne sahip oldu. Doğan Grubu’nun Avusturyalı petrol şirketi OMV'ye sattığı Petrol Ofisi, şimdi de Hollandalı petrol devi Vitol Group'a satılıyor.

4 Mart 2017 tarihinde Avusturya merkezli enerji şirketi OMV'nin yüzde 100 hissesine sahip olduğu Petrol Ofisi'ni 1 milyar 368 milyon avroya Hollandalı Vitol Group'a satmaya karar verdiği açıklandı. Satış kararı aslında yeni değil. Tam bir yıl önce, Şubat 2016 tarihinde OMV’nin, "Türkiye’deki faaliyetlerinin sürdürülebilir olmaktan çıktığı ve kârlılığın azaldığı" gerekçeleriyle Petrol Ofisi’ndeki hisselerini satışa çıkardığı haberleri medyaya yansımıştı.

OMV tam gönlüne göre bir alıcı bulmuşken, hava değişti. OMV'den yapılan açıklamaya göre, şirketin Türkiye'deki iştiraki Petrol Ofisi'nin Vitol Group'a satış ve devir işlemlerinin bu yılın üçüncü çeyreğinde tamamlanması planlanıyor.

Görünüşte Avusturyalı şirketin Hollandalı şirkete yaptığı satış gibi görünüyor. Ancak, satış anlaşmasının üzerinden bir hafta geçmişken, şimdi herkesin merak ettiği konu OMV'nin Petrol Ofisi'ni Hollandalı Vitol Group'a satışına Türkiye izin verecek mi? Onay sürecinde Rekabet Kurumu, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) gibi kurumların tavırları ne olacak?

Petrol Ofisi'nin Türkiye'de 1785 istasyonu bulunuyor. Şirketin 2016'daki toplam satışları 10,68 milyon tona ulaşmıştı. Petrol Ofisi, aynı zamanda 1 milyon metreküp kapasiteyle Türkiye'deki en büyük yakıt deposunu da elinde bulunduruyor. Dolayısıyla, bu satış aynı zamanda Türkiye piyasasındaki en büyük akaryakıt perakendecisi şirketin Hollandalıların kontrolüne geçeceği anlamına geliyor. Siyasi tansiyonun yükseldiği dönemde iş dünyasının soğukkanlı tavrı önemlidir ancak şu soruyu da sormak gerek: Gelişmelerin ardından Hollandalı Vitol, Petrol Ofisi’ni satın almaktan vazgeçer mi?