Türk Lirası'ndaki erime yükseliyor: Dolar 7,93, euro 9,34 seviyesinde, sterlinde yeni zirve

Döviz kurları yeni günde yine zirvede. Dolar/TL, jeopolitik endişelerle yeni zirve olan 7,93'lü seviyelere kadar yükselirken, TL gelişmekte olan para birimlerinden negatif ayrışarak değer kaybediyor. Euro/TL ise 9,34'lü seviyelere çıktı. Geçen haftadan bu yana çift hanelere yerleşen sterlin ise Türk Lirası karşısında yeni rekoruna ulaştı. 10,1804 TL ile güne başlayan sterlin kısa sürede 10,2587 seviyesine çıkarak tarihi zirveye ulaştı.

Türk Lirası'ndaki değer kaybı, gelişmekte olan diğer ülkelerin para birimleriyle karşılaştırıldığında kendine özgü bir seyir izliyor. Türk Lirası jeopolitik endişeler ve para politikaları neticesinde dolar karşısında dün yüzde 1 değer kaybederken, benzer para birimleri yüzde 1'i aşan değer kazançları gördü. Bu da TL'nin küresel gelişmelerden ziyade kendine özgü nedenlerle değer kaybettiğini gösteriyor.

TL'de dolar karşısında dün yaklaşık yüzde 1 değer kaybı yaşanırken, benzer para birimlerinde yüzde 1'i aşan değer kazançları bulunuyor. TL'de negatif ayrışmaya neden olan jeopolitik gelişmeler arasında AB ile tansiyonun yeniden artması endişesi, Azerbaycan-Ermenistan gerilimi ve S-400 sistemleri konusunda devam eden süreç yer alıyor.

Öte yandan, piyasalar kasım ayında yapılacak ABD başkanlık seçimlerinde Demokratlar'ın zafer kazanacağını fiyatlamaya başladı.

Merkez Bankası (TCMB) ise likidite adımlarıyla piyasaya sağladığı fonlamanın maliyetini yükseltmeye devam ediyor. Dün itibarıyla ortalama fonlama maliyeti yüzde 11,47'ye yükseldi. Gecelik faizler bankanın faiz koridorunun üst bandı olan yüzde 11,75'i de aşarak, yüzde 12'nin üzerine çıkarken, bankanın sıkılaştırma adımları devam ediyor.

Küresel piyasalarda Asya borsaları ABD'de ekonomiye daha fazla destek verileceğine dair yeniden canlanan umutların etkisiyle bir ayın zirvesine yükselirken piyasalar kasımda yapılacak ABD başkanlık seçimlerinde Demokratların zafer kazanacağını fiyatlamaya başladı.

JEOPOLİTİK GERİLİM YENİDEN ARTIYOR

Avrupa Komisyonu, Türkiye için yıllık değerlendirmesinde Türkiye'nin Avrupa Birliği'nden uzaklaşmaya devam ettiğini belirtti.

Öte yandan, bugün itibarıyla 1974 yılında Kıbrıs Harekatı sonrasında kapatılan Maraş'ın yeniden açılacak olmasının da ilişkilere etkisi piyasada tarafından izleniyor.

Türkiye'nin ABD ile ilişkilerinin gerilmesine neden olan, Rus yapımı S-400 hava savunma sistemlerinin akibetine ilişkin gelişmeler de piyasada endişe kaynağı. NATO müttefiki iki ülke arasındaki ilişki geçen sene Türkiye'nin S-400 hava savunma sistemleri alması nedeniyle bozulmuş, ABD Türkiye'yi yaptırım uygulamakla tehdit ederken, F-35 savaş uçağı programından çıkarmıştı.

Azerbaycan-Ermenistan gerilimi de jeopolitik endişeler arasındaki yerini koruyor.

Bir bankanın Hazine masası işlemcisi, "Dün açıklanan nakit bütçe verileri Hazine'nin borçlanma ihtiyacının yüksek kaldığı görülüyor. Eurobond ve altın cinsi borçlanmalar kuvvetli ve önemliydi. Fed tutanaklarına göre toparlanma için daha fazla mali teşvik gerektiğine dikkat çekiliyor. Bugün ABD haftalık işsizlik maaşı başvuruları takip edilecek" dedi ve ekledi:

"İçeride ise TCMB rezervlerini takip edeceğiz. Rezervlerdeki azalışın belirginleşmesi TL üzerindeki en önemli endişe kaynağı olmayı sürdürüyor. Bugünkü veride sürpriz beklemiyoruz ancak bankanın kendine ait döviz rezervlerinin yüklü miktarda eksiye geçmiş olması daha fazla döviz satışı yapılacak yer kalmadığını gösteriyor. Öncü veriler yabancıların DİBS portföyünü ilk kez artırdığını gösteriyor. Bu önemli, 400 milyon dolarlık alım hesaplıyoruz, devamı gelirse yabancı yatırımcıyı tekrar Türkiye'ye çekmek adına atılan adımların başarılı olduğu söylenebilir."

MERKEZ BANKASI'NIN LİKİDİTE ADIMLARI

Piyasalarda TCMB'nin likidite adımları takip ediliyor. TCMB piyasalardaki faizleri likidite adımlarıyla politika faizi olan yüzde 10,25'in üzerine taşıdı. Bugünlerde gecelik faizler yüzde 11,75 seviyesindeki faiz koridorunun üst bandını da aşmış durumda.

Gecelik faizler hakkında gösterge olan TLREF (Türk Lirası Gecelik Referans Faiz Oranı) yüzde 12,45'e kadar yükselmiş durumda. Bankacılar TCMB'nin gecelik faizleri yüzde 11,75 ile yüzde 13,25 arasına taşıyacağını ve ortalama fonlama maliyetinin de bu seviyelere kademeli yaklaşacağını tahmin ediyorlar.

TCMB adımları sonucu fonlama maliyetinin yükseleceği seviye, TL'nin çekiciliği açısından gösterge oluşturuyor.

Türkiye'nin beş yıllık kredi iflas takası primi (CDS) ise 500 baz puan civarında seyrediyor. 570 puandan düşüşe geçen CDS'te jeopolitik tansiyon nedeniyle düşüş sınırlı. CDS bugün 509/517 seviyesinde.