Yabancıya 7.5, yerliye yüzde 4 faiz

Yurt dışından yaptığı borçlanmalarla yabancılara euroda yüzde 5.25, dolarda yüzde 7.5 faiz veren Hazine ve Maliye Bakanlığı, bu hafta vatandaşlara yüzde 2.5 faizle euro, yüzde 4 faizle dolar tahvili satacak. Dolayısıyla dolarla borçlanmada yabancıya yüzde 7.5 faiz ödeyen devlet kendi vatandaşına yüzde 4 faiz vermiş olacak.

DEVLET VATANDAŞA DÖVİZ CİNSİ TAHVİL SATACAK

Dövizle alışverişi ve sözleşmeleri vatandaşına yasaklayan ekonomi yönetimi, TL'yi destekleyen düzenleme ve açıklamaların aksine vatandaşından dövizle borçlanma yapacak. Hazine ve Maliye Bakanlığı bu amaçla 18-21 Aralık tarihleri arasında bireysel yatırımcılara bir yıllık vade için yüzde 2.5 faizle euro, yüzde 4 faizle de dolar tahvili satışına başladı. Oysa, Hazine 16 Ekim'deki 2023 vadeli dolar ihalesinde yabancılara yüzde 7.5, 7 Kasım'daki 2026 vadeli euro ihalesinde de yine yabancılara yüzde 5.25 faiz ödemişti.

YABANCININ YARISI KADAR

Şimdi vatandaşa, yabancıya ödenenin yarısı kadar faiz verilmesi çelişki olarak değerlendiriliyor. Sözcü gazetesinde yer alan habere göre, yeni borçlanmaları değerlendiren yatırım uzmanları, yurtdışına yapılan tahvil ihraçlarında faizlerin eurobond piyasasında ülkenin risk primine göre oluştuğunu, iç piyasadaki döviz tahvili ihracında ise bankaların döviz tevdiat hesaplarına (DTH) uyguladığı faizlerin dikkate alındığını belirtti.

DEVLET DAHA KÂRLI

Ülke risk puanının yüksek olması nedeniyle dış tahvil ihracında yüksek faiz oluştuğuna işaret eden uzmanlar, şu değerlendirmeyi yaptı:

"İçeriye yapılacak döviz tahvil ihracı devletin dövizle borçlanma maliyetini aşağı çekecek, dolayısıyla devlet için avantajlı olacak. Vatandaş da daha düşük faizli mevduata yatırmaktansa bu tahvillerden alıp avantajlı hale gelebilir. Vatandaş bu ihalede yabancılardan daha az gelir elde etmiş, devlet de daha az faiz ödemiş olacak. Vatandaş isterse bankalardan, yabancılara satılan eurobond'lardan da alabilir. Şu an banka komisyonlarına göre faizi yüzde 7-7.5 civarında değişiyor.

Ancak Türkiye'nin risk primi ileride artar da eurobond faizi örneğin yüzde 10'a çıkarsa, yatırımcı da ara vadede satarsa elindeki tahvilin değeri düşeceği için zarar eder. Eurobondlar bir ara yüzde 17-18'e kadar çıkmıştı. O nedenle güvenli değil. Tabii ekonominin geleceğinin daha iyi olacağına inanlar, kendi kararlarını kendileri verip bu yatırımları da değerlendirebilirler."

CUMHURBAŞKANLIĞI KARARINA AYKIRI

Hazine’nin kendi vatandaşından dövizle borçlanması; döviz faizlerinin tırmanmasına yol açacağı, bankalara rakip olup onları zor durumda bırakacağı ve geri ödemede sıkıntılara yol açacağı gibi nedenlerle
eleştiriliyor. Ekonomi yönetimi ise bu yolla özellikle yastık altındaki dövizleri 1 yıl süreyle kendisine bağlamayı hedefliyor.

Yeni borçlanmayı eleştiren Demokratik Sol Parti (DSP) Parti Meclisi Üyesi ve Adalet eski Bakanı Prof. Hikmet Sami Türk, yabancı parayla borçlanmanın hem Türk parasının kıymetini koruma anlayışına hem de Cumhurbaşkanlığı'nın çıkardığı "dövizle mücadele karar ve kararnameleri"ne aykırı olduğunu söyledi. (EKONOMİ SERVİSİ)