Mersin'de hal işçileri iş bıraktı : Asgari ücretin altında, güvencesiz çalışıyorlar

Abidin YAĞMUR

MERSİN - Mersin Yaş Meyve Sebze Hali'nde çalışan çoğunluğu kadın yüzlerce işçi, yevmiyelerin 450 TL'den 600 TL'ye çıkarılması için iş bıraktı. İşçiler, günde 12 saat, hiçbir sosyal güvence ve sosyal hakları olmadan çalıştıklarını, haftada birkaç gün işe çağrıldıklarını, bu nedenle 450 TL'lik yevmiyenin yetmediğini dile getirdi.

Avrupa’nın en büyük hal komplekslerinden biri olan Mersin Yaş Meyve Sebze Hali, her gün yüzlerce TIR ve kamyonla Türkiye’nin dört bir yanına yaş meyve sebze gönderiyor. Halin iş yükünü çeken çoğunluğu kadın yüzlerce işçi ise hiçbir sosyal güvenceleri olmadan gündelik çalışıyor. Hamallar ve paketçiler şirketlerin mal sevkiyatı oldukça işe çağrılıyor. Bu sistem nedeniyle işçiler ayda 10-15 gün çalışabiliyor. Ancak işverenler yevmiyeleri hesaplarken işçiler tam zamanlı çalışıyormuş gibi hesap yapıyor. Bu nedenle firmalar işçilere 450 TL yevmiye veriyor ve gelirin asgari ücreti geçtiğini ileri sürüyor.

İŞVERENLER GÜNLÜK YEVMİYELERİN 600 TL'YE ÇIKARILMASINI KABUL ETMEDİ

Ancak iş oldukça çağrılan işçiler, ayda 20 gün çağrılsalar bile ellerine 9 bin TL geçiyor. Günde 12 saatten fazla çalışan işçilere yol parası desteği verilmezken, yemek ve çay molaları da kısıtlanıyor.

Hal işçileri bu sorunlarına dikkat çekmek ve yevmiyelerin 450 TL'den 600 TL'ye çıkarılması için işveren dernekleriyle görüştü ancak bir sonuç alamadı. İşverenler, işçilerin talebini kabul etmedi. Hatta işçilerin iddiasına göre bazı işverenler “450 TL bile size çok” dedi.

İŞÇİLER EYLEMDE

Bunun üzerine herhangi bir örgütlülükleri olmayan yüzlerce işçi sabah saatlerinde iş bıraktı. Halin girişinde toplanan işçiler, polisin uyarısıyla kapıdan ayrıldı. İşçilerden bir kısmı Güvencesiz İşçiler Derneği'ne giderek işverenlerle görüşmelerin dernek tarafından yapılmasını istedi. Çok sayıda işçi derneğe üye oldu. Birçok işçi iş bırakma eylemini sürdürüp evine giderken bazı işçiler, işverenlerin yevmiyeyi 500 TL veya 600 TL yapacağını vadetmesi üzerine işlerine döndü.

GÜVENCESİZ İŞÇİLER DERNEĞİ BAŞKANI AYDINALP: BUNDAN SONRA HAL İŞÇİLERİNİN DE DERNEĞİ VAR

Güvencesiz İşçiler Derneği Başkanı Nedim Aydınalp, özellikle tarımda çalışan güvencesiz işçilerin kendilerine üye olduğunu, bahçe işlerinde çalışan bu işçilerin yevmiyelerinin belirlenmesi süreçlerinde ziraat odası ve ihracatçı birlikleri gibi kurumlarla masaya oturduklarını söyledi.Hal işçilerinin bugüne kadar örgütlü olmaması nedeniyle Hal Komisyoncuları Derneği'nin yevmiye belirlemede tek yetkili olduğunu söyleyen Aydınalp, “Hal işçileri derneğimize üye olunca onların yevmiyeleri ve sosyal hakları için de masaya oturabiliriz. Hal patronlarının derneği var ancak işçileri yoktu. Bundan sonra hal işçilerinin de derneği var” dedi.

'SABAH YEDİDE BAŞLIYORUZ, BEŞE KADAR SU BİLE İÇMİYORUZ'

Artı Gerçek'e konuşan hal işçisi Fatma Doğan,“Ben 10 yaşından beri bu işte çalışıyorum. Hiçbir sosyal hakkımız yok, yemek molamız yok, çay saatimiz yok. Kadınlarımız eziliyor, yeri geliyor argo da duyuyoruz. Ben üç kişiyle tır çıkarıyorum, yazık değil mi? Üç kadın tır çıkarıyoruz, yazık günah. Hiçbir hakkımız yok, bir de üstüne laf yiyoruz. Sabah yedide başlıyoruz, beşe kadar su bile içmiyoruz. Bizim hakkımız 650-700 TL. Kadınlar ev işlerine gidiyor, 800 TL günlük alıyor. Yol parası olmuş 12 TL, en kötü evin kirası olmuş 8-9 bin TL. Bunu nereden alıp da vereceğiz biz? Üç gün işe geliyoruz, dört gün evde yatıyoruz. Sayın Cumhurbaşkanı sesimizi duy" diye konuştu.

'YEVMİYELERİMİZ PATRONUN İKİ DUDAĞININ ARASINDA'

Sigortasız ve sosyal güvencesiz olarak çalıştırıldıklarını dile getiren Adnan Kazlak da, "Bizim ücretlerimizi asgari ücrete bakarak belirlemeleri doğru değil. Çünkü biz haftanın her günü çalışmıyoruz. Evde kaldığımız zamanlar kesemizden yiyoruz. Bizim bir örgütlülüğümüz yok. Yevmiyelerimiz patronların iki dudağının arasında” dedi.

İşçilerden Nihat Akhan da sabah yedide işe başladıklarını ve 12 saat kesintisiz çalıştıklarını anlattı. Akhan, "Servimiz yok, yol paramızı kendimiz veriyoruz. Hakkımız istediğimiz zaman da bize 'hak etmiyorsunuz' diyorlar" diye konuştu.