2022'de yedisi çocuk en az 58 moto kurye çalışırken öldü

Artı Gerçek- Özellikle pandemi ile birlikte artan paket servis uygulamaları ile moto kuryelerin sayısı büyük oranda arttı. Sayılarının artması ile moto kuryelerin sorunları ve sektördeki iş cinayetleri de arttı. Henüz yasal güvenceleri de şekillenmeyen, sigortalı çalışmanın, işçi güvenliği ve sağlığı eğitimlerinin sınırlı kaldığı moto kuryelerle ilgili kapsamlı bir araştırma yayınlandı.

Kurye Hakları Derneği tarafından hazırlanan rapora göre 2022 yılında iş cinayetlerinde öle moto kurye sayısı bir önceki yıla göre neredeyse iki katına çıktı. 2021'de 30 kurye iş cinayetlerinde ölürken, bu sayı 2022'de 58'e yükseldi.

ÖLEN KURYELERİN 7'Sİ ÇOCUK, 26'SI 19-27 YAŞ ARALIĞINDA

Rapora göre, çalışırken ölen kuryelerin büyük çoğunluğu 19-50 yaş aralığında yer alıyor. Ölen kuryelerin yedisi çocuk; 26'sı 19-27 yaş aralığında, 22'si 28-50 yaş aralığında, biri de 58 yaşındaydı.

Raporda ölen kuryelerin çoğunlukla üniversite öğrenim yaşında olmalarına dikkat çekildi:

"Bu verilerde üzerinde tartışılması gereken önemli noktalardan biri, 19-27 yaş aralığındaki üniversite öğrenimi yaşında olan gençleri içermesidir. Kuryelerin kaçının öğrenci olduğu bilgisine ulaşılamamıştır ancak bu bilginin olmaması, kuryelerin üniversite öğrencisi olmayacağı anlamına da gelmemektedir. Devletin, bu yaş grubundaki öğrenciler ile ilgili ekonomik ve sosyal politikalarını gözden geçirmesi gerekmektedir."

ÖLÜMLER EN FAZLA YAZ AYLARINDA

Moto kuryelerin öldüğü iş cinayetleri en çok yaz ve sonbahar aylarında meydana geldi. Rapora göre bunun sebebi, asıl mesleği kuryelik olmayan çok sayıda kişinin hava şartlarına göre kuryelik yapması ve birçok öğrencinin de part time olarak kimi mevsimlerde kuryeliğe yönelmesi. Raporda, ayrıca yaz aylarında hava sıcaklığı nedeniyle kuryelerin ekipman kullanımının azalttığı tespiti de yer aldı.

HIZLI PAKET SERVİSİ ÖLÜMLÜ KAZALARI ARTTIRDI

Şirketlerin, 'paket başı', 'bonus', 'alevli saatler' adı altında moto kuryeleri jhızlı dağıtım yapmaya zorlayan uygulamaların da ölümlü kazaları arttıran bir etkiye neden olduğu da raporda belirtildi.

Raporda, iş cinayetlerinin meydana geldiği şirketler de sıralandı. Buna göre, ölen kuryelerin 9'u Trendyol, dördü Yemeksepeti, 2'si Getir, 4'ü Evrak Kurye, biri İste Gelsin, 2'si Paket Taksi, biri de Fiyuu firmalarında çalışıyordu.

EN FAZLA ÖLÜM İSTANBUL'DA

Rapora göre, Türkiye’de en az 18 ilde moto kuryeler çalışırken öldü. 58 iş cinayetinden 28’si İstanbul’da meydana geldi. Beşer moto kuryenin öldüğü Pendik ve Küçükçekmece, İstanbul'da en çok iş cinayetinin meydana geldiği ilçeler oldu.

EN AZ 4 MÜLTECİ MOTO KURYE ÖLDÜ

Dikkat çeken bir başka ayrıntı da moto kuryelik yapan mültecilerin durumu oldu. Raporda mülteci kuryelerin büyük bölümünün kaçak ve kayıt dışı çalıştığı, bu nedenle verilere ulaşmanın zor olduğuna dikkat çekildi. Bununla birlikte geçtiğimiz yıl dört mülteci moto kuryenin ölümü kayıtlara geçti.

ÇOCUK MOTO KURYELER

Kuryelik, çocukların yasal olarak çalışabileceği meslekler grubunda olmamasına rağmen yüzlerce çocuğun çalıştırıldığı bilgisi de raporda yer aldı. Raporda, ölen yedi çocuk kuryenin, devletin ve ticari işletmelerin yükümlülükleri kapsamında değerlendirilmesi ve bu ihlalin tekrarlanmaması gerektiğine dikkat çekildi.

Raporun tamamına buradan ulaşabilirsiniz.