Bakanlığın göz yumduğu ‘ÇED hinliğini’ mahkeme yakaladı

Rıfat DOĞAN

ARTI GERÇEK - Çanakkale İdare Mahkemesi, Oreks Madencilik firmasının Yenice’de bulunan maden kapasitesini artırmasıyla ilgili Çanakkale Çevre İl Müdürlüğü’nün verdiği 'ÇED Gerekli Değildir' kararını iptal etti.

Mahkeme kararında söz konusu firmanın maden kapasitesini artırırken ÇED raporunu hazırlamaktan kaçındığına dikkat çekti.

Kazdağları bölgesinde bulunan Yenice İlçesinde maden araması yapan Oreks Madencilik, 738 hektar olan mevcut maden sahası kapasitesine ek olarak 74,56 hektar yer altı madenciliği projesi için Çanakkale Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne başvurdu, Müdürlük de kapasite artırımı için 'ÇED Gerekli Değildir' kararı aldı.

KAPASİTE ARTIRDI ÇED HAZIRLAMAKTAN KAÇINDI

Bu kararın hukuk aykırı olduğunu belirterek dava açan TMMOB’a bağlı Ziraat Mühendisleri Odası ve İda Dayanışma Derneği, toplam 738,88 hektar ruhsat alanının genişletilerek 74,56 hektar alanda daha çalışma yürütüleceğini, dolayısıyla maden işletme ruhsat alanıyla ilgili yönetmelik gereğince 25 hektarlık sınırdan daha büyük bir alanı kapsadığından faaliyet konusunun ÇED sürecine tabi olduğuna işaret ederek, iptal edilmesini talep etti.

İdare Mahkemesi söz konusu firmanın ÇED Raporu hazırlamaktan kaçındığına vurgu yaptığı kararında "Dava konusu ‘Bakır, Kurşun, Çinko, Gümüş Maden Ocağı Kapasite Artışı’ projesiyle, söz konusu belgeye konu alan kullanımında revizyona gidilerek ve proje kapsamında yapılacak kapasite artırımı ile proje alanına 4,56 hektarlık 2. Poligonun eklenmesiyle toplam proje alanının 74,56 hektara çıkarılması planlanıp bu ruhsata bağlı olarak yapılacak dava konusu madencilik projesinin yalnızca revize edilen 4,56 hektarlık kısmı değerlendirilmek suretiyle ÇED Yönetmeliği'nin Ek-2 listesinin 49. maddesi kapsamına dahil edilerek Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu hazırlanmaktan kaçınıldığı görülmektedir" dedi.

Kazdağları maden arama projeleriyle delik deşik edilmişti.

ÇED RAPORU HAZIRLANMAMASI HUKUKA UYGUN DEĞİL

Kararda "ÇED Gerekli Değildir belgesinde de Yeraltı Maden Ocağı İşletmeciliği proje alanı 70 hektar ve kapasite artışı ile toplam proje alanı 74,56 hektar olan ve yukarıda ayrıntılı olarak yer verilen Yönetmelikte düzenlenen 25 hektarlık sınırdan daha büyük bir alanı kapsadığı anlaşılan faaliyet konusu kapasite artışı projesinin, ÇED sürecine tabi olduğu ve ‘ÇED gerekli değildir’ kararı verilemeyeceği anlaşıldığından, dava konusu davalı Çanakkale Valiliği'nin ‘Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir’ kararında mevzuata ve hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır" ifadeleri yer aldı.

OĞUZ: KAZDAĞLARI İÇİN ÖNEMLİ BİR KARAR

Mahkeme Danıştay Ondördüncü Daire’nin daha önce bu yönde verdiği kararlara da atıf yaptı.

Davayı açanlardan Çanakkale Barosu Çevre ve Kent Hukuku Komisyonu Başkanı Ali Furkan Oğuz "kararın Kazdağları için önemli bir karar olduğunu" ifade etti. Oğuz değerlendirmesinde şunları söyledi:

"Davaya konu proje Kaz Dağları'nın eteğinde Yenice ilçesinin Kalkım Beldesi'nde bulunuyor. En yakın yerleşim birimi olan Kalabakbaşı Köyü'ne uzaklığı 2 km ve projenin ortasından da büyük bir dere olan Han Deresi geçiyor. Bakır, çinko, gümüş madeni kapasite artışı olan bu proje Çanakkale’deki diğer vahşi madencilik projeleri gibi bölgeyi, halkı sağlığını, Kaz Dağları'nı, önemli tarım alanı olan Kalkım-Hamdibey Ovası'nı, Gönen Barajı'nı ve Agonya Ovası'nı sonuç olarak yaşam alanlarımızı ciddi anlamda tehdit ediyor. Bu önemli karar bölgemizi tehdit eden diğer projeler için açtığımız diğer davalarda da öncü olacaktır."