Bingöllülerden 'Bingöl Afet Bölgesi İlan Edilsin' çağrısı

Remzi BUDANCİR

DİYARBAKIR - Maraş merkezli 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremler Malatya, Adıyaman, Hatay, Kilis, Adana, Urfa ve Diyarbakır’da yıkıma neden oldu. Depremin ardından Maraş, Antep, Malatya, Diyarbakır, Kilis, Urfa, Adıyaman, Hatay, Osmaniye ve Adana afet bölgesi ilan edildi. İlk etapta 10 ili afet bölgesi ilan eden hükümet ardından bu listeye Elazığ’ı da ekledi. Afet bölgesi ilan edilen il sayısı 11 oldu. TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Bingöl İl Temsilcisi Emre Bulşu, Bingöl’ün de geçmişindeki depremler ve hasarlı yapılar nedeniyle Afet bölgesi ilan edilmesini istediklerini söyledi.

BİNGÖL RİSK ALTINDA

Depremin etkilediği kentler arasında Bingöl de vardı. 1971 ve 2003’de iki ayrı büyük deprem yaşayan Bingöl Kuzey ve Doğu Anadolu fay hatlarının kesiştiği noktada bulunuyor. Belirli dönmelerde depremlerin yaşandığı Bingöl büyük risk altında olmasına rağmen kentte ne kadar hasarlı yapı olduğuna ilişkin net bir bilgi yok. Uzmanlar, Bingöl’de büyük bir depremin olabileceği uyarıları ise gündemdeki yerini koruyor.

'BİNGÖL AFET BÖLGESİ İLAN EDİLSİN' ÇAĞRISI

En son depremin etkilediği, kırsal kesimlerinde yıkımların yaşandığı kentte halk Bingöl’ün de afet bölgesi ilan edilmesi çağrısı yaptı. Sosyal medya üzerinden “Bingöl Afet Bölgesi İlan Edilsin” çağrıları yapıldı. Ancak bu çağrılara şu anda verilen olumlu cevap yok. Depremin etkilediği kentte mevcut yapıların durumunun ne olduğuna ilişkin verilerin olmaması kaygılara neden oluyor.

BULŞU: NEDEN AFET BÖLGESİ İLAN EDİLMESİ GEREKTİĞİNİ ANLATTIK

Artı Gerçek’e konuşan TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Bingöl İl Temsilcisi Emre Bulşu, Bingöl’ün Afet bölgesi ilan edilmesi yönünde çağrıya katıldıklarını söyledi. Bingöl’de kamu yetkilileri ile yapılan Deprem Konusunda Yapılan Çalışmalar ve Alınacak Tedbirler konulu toplantıya katıldıklarını anlatan Bulşu, şunları aktardı:

“Sanki afet bölgesi ilan edilmeyecek şeklinde bir izlenim edindim. Biz Bingöl’ün neden afet bölgesi ilan edilmesi gerektiğini söyledik. Kanundaki maddeleri tek tek sıraladık. Afet bölgesi ilan edilmesi ile ilgili dört maddenin Bingöl’e uygun olduğunu tek tek anlattık. Bize bu çalışmaları bir rapor halinde sunun dediler. Bizde bir rapor halinde sunduk. Benim tahminim afet bölgesi ilan edilse bile bölgesel olarak yapılacak gibi. Selvi ve Adaklı bölgesi diye düşünüyorum.”

2003 DEPREMİ ÖNCESİ YAPILAR RİSKLİ

Bingöl 2003’de yıkıcı bir deprem yaşadı. Kentte belirli dönmelerde depremler oluyor. En son Maraş depremi de Bingöl’de hissedildiği gibi, kırsal kesimde yıkımlara da neden oldu. Kent merkezinde çok sayıda eski yapı var. Kent merkezinde bulunan yapılarla ilgili İnşaat Mühendisleri Odası olarak daha önce çalışmalar yaptıklarını anlatan Bulşu, kentteki yapıları üç kategoride ele aldıklarını söyledi. Şehir merkezine çalışma yaparken depremin yaşandığı 2003 yılı öncesi, 2003-2011 arası ve 2011 sonrası şeklinde üç kategoride yapı stoklarını ele aldıklarını söyleyen Bulşu, “2003 öncesi yapıların derhal, ivedilikle kentsel dönüşüm ya da herhangi bir programla derhal yerinde dönüştürülmesi gerekiyor” dedi.

ÇARŞI MERKEZİ RİSK ALTINDA

2003 depremi öncesi yapılan yapıların durumlarının oldukça sorunlu olduğunu anlatan Bulşu, “Yaptığımız çalışmalarda beton sınıfı, beton mukavemeti 25 megapascal (beton mukavemeti) olması gerekirken, şu anda 5 ya da 6 megapascallarda. Hatta bazılarında karot makinesi ile beton almak isterken, betonun gevrekliğinden dolayı betonu alamıyoruz bile. Bu betonun durumu o kadar kötü. Taşıyıcı ömrünü yitirmiş durumda. 2003 öncesi yapıların hepsi bu şekilde. Bu yapılar ağırlıklı olarak çarşı merkezi, Maden Sokak bölgesi, Yenişehir ve İnönü Mahallesinin bir kısmında yoğun. Bizde Maden Sokakta başlayarak birkaç bölgede çalışma yapılmasını istedik” diye konuştu.

'ÖNCELİĞİMİZ 2003 ÖNCESİ YAPILAR'

2003 ile 2011 arası yapılan binaların biraz daha mühendislik hizmeti gördüğünü ifade eden Bulşu, ancak bu konuda da sorun olduğunu söyledi. O dönemde Bingöl’de beton laboratuvarının olmadığını hatırlatan Bulşu, yapılarla ilgili risklere şöyle dikkat çekti:

“Laboratuvarımız olmadığı için betonun ne durumda olduğunu bilmiyoruz. Bu konuda da proje uygunluk testlerinin yapılmasını söyledik. Tabi önceliğimiz 2003 öncesi. 2011 sonrası beton laboratuvarları olsun, projeler olsun her şey yerinde olduğu için istendiğinde betonu projesi üzerinden kontrol ettirilebilir. 2018 deprem yönetmeliğinden önce Bingöl’de ne yazık ki zemin etüt çalışması yerinde yapılmadı. Bunun kontrol mekanizması yoktu. 2018’den sonra yerinde yapılan zemim etüt çalışmaları yapıya göre daha uygun oldu. 2018’den önce yapılan zemin etütleri ne yazık ki Allaha emanet yapıldı.”

'ZEMİN ETÜTÜ YAPILMALI'

Bingöl’de acil olarak yapılması gerekenler ile ilgili Bulşu, şu cevabı verdi: “Acil olarak Maden Sokaktan başlayarak yapı stokunun belirlenmesi gerekiyor. Yapı stoku belirlendikten sonra bu bölgenin ya riskli alan, ya da bireylerin yerinde dönüşüm programı kapsamına alınması ile ilgili karar verilmesi gerekiyor. Bu çalışma yapılırken bütün Bingöl’de zemin etüt çalışması yapılması gerekiyor. Yapılan yapılar dâhil zemin etüt çalışmasının detaylı bir şekilde yapılması gerekiyor. Biz oda olarak bu iki madde üzerinde duruyoruz.”

Sivas'ın Gürün ilçesi de afet bölgesi kapsamına alındı

AKP sözcüsü Çelik duyurdu: Elazığ da afet bölgesi ilan edildi